Imię i nazwisko autora:

Krystyna Wosińska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jaki wpływ ma ciśnienie na temperaturę wrzenia cieczy?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.

VI. Termodynamika. Uczeń:
4) opisuje przykłady współistnienia substancji w różnych fazach w stanie równowagi termodynamicznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kopmetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyjaśnia, na czym polega parowanie.

2. rozróżnia zjawiska: parowania, wrzenia i skraplania.

3. analizuje procesy, które przebiegają podczas wrzenia cieczy.

4. wyjaśnia, dlaczego temperatura wrzenia rośnie wraz we wzrostem ciśnienia zewnętrznego.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów)

Metody nauczania:

- wykład informacyjny,
- pokaz multimedialny,
- analiza pomysłów.

Formy zajęć:

- praca w grupach,
- praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia.

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Jak definiujemy przemianę fazową”, „Ciepło parowania”, „Na czym polega stan równowagi termodynamicznej?”, „Warunki równowagi układu termodynamicznego”.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

1. Wprowadzenie zgodnie z treścią w części pierwszej „Czy to nie ciekawe?”.

2. Odwołanie do wiedzy o procesie parowania.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel wprowadza pojęcie parowania i wrzenia jako zjawisk fizycznych. Następnie wyjaśnia, co dzieje się z cząsteczkami w procesie parowania i tłumaczy, na czym polega stan równowagi dynamicznej wody i pary nasyconej.

Nauczyciel opisuje początek procesu wrzenia, gdy tworzą się pęcherzyki zawierające parę nasyconą o ciśnieniu mniejszym niż ciśnienie zewnętrzne.

Uczniowie zgłaszają pomysły, jak zmienia się ciśnienie pary w pęcherzykach wraz ze wzrostem temperatury i w dyskusji, z pomocą nauczyciela, dochodzą do konkluzji, że wrzenie rozpoczyna się, gdy ciśnienie pary nasyconej zrówna się z ciśnieniem zewnętrznym.

Uczniowie oglądają film‑samouczek i w grupach dyskutują nad odpowiedzią na zadane w nim pytanie.

Faza podsumowująca:

W celu oceny nabytych wiadomości uczniowie rozwiązują zadanie 5 i 6 z zestawu ćwiczeń.

Praca domowa:

Zadania z zestawu ćwiczeń, obowiązkowo zadanie 7 i do wyboru dwa spośród zadań 1 – 4.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium bazowe można wykorzystać na lekcji i połączyć z wykonaniem zadania 8 oraz przedyskutowaniem wyników. Może też być wykorzystane przez uczniów po lekcji do powtórzenia i utrwalenia materiału.