Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Neoawangarda w poezji polskiej XXI wieku
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
wyjaśnia, czym charakteryzuje się neoawangarda w poezji polskiej XXI wieku;
wskazuje, jak – zdaniem Joanny Mueller – liryzm łączy się z lingwizmem;
określa stosunek Joanny Mueller do neolingwizmu;
uzasadnia, czy spełnił się postulat twórców manifestu, na podstawie odczytanego fragmentu tekstu.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
praca z tekstem.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego;
praca w grupach.
Środki dydaktyczne:
e‑podręcznik;
komputery z dostępem do internetu dla uczniów.
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel cytuje fragment tekstu Urszuli Pawlickiej Neofuturyzm, czyli co ma Jasieński do iPada?. Pyta uczniów, co ich zdaniem będzie tematem lekcji.
W XXI wieku, kiedy przestrzeń wirtualna ważniejsza jest od przestrzeni Gutenberga, powstaje kierunek neolingwistyczny, który w swoim pierwszym manifeście ogłasza śmierć kartki papieru i „narodziny” ekranu:Ogłaszamy śmierć kartki papieru, ale nie boimy się grzebać w trupach. Wybieramy ekran, na którym słowa pojawiają się i gasną, jakby ich nigdy nie było. Wybieramy zmianę, modyfikację i kolejne wersje systemu. Nic nie zostało powiedziane raz na zawsze. Należy skracać i dopisywać słowa Kochanowskim, Mickiewiczom, Miłoszom. Nie ma oryginału. Oryginały nie istnieją i nigdy nie istniały. Są tylko kopie. Każda inna
. Cyberpoeci z zazdrością czytać mogli o dalszych ich postulatach, jakże nowatorsko‑radykalnych: „Ludzie są maszynami do pisania. (Re)produkcja świata trwa. Fizyczność jest informacją. 3.3 Gbp danych. Wszystko z zer i jedynek. Z liter alfabetu w kodzie ASCII” orazRękopisy puściły się z dymem, ciągi zer i jedynek roztopią się w magnetycznym szumie. Wyprodukowaliśmy sobie taki świat, na jaki nas nie stać. Jesteśmy przerażeni i zachwyceni. Wrzeszczymy, dopóki wrzemy. Wiemy za dużo. Z każdym dniem jest coraz gorzej
. Wrzask ma to do siebie, że jest głośny i krótki, ale potrafi pozostawić po sobie jeszcze długotrwające echo – podobnie było z neolingwistami. Głoszenie świata zero‑jedynkowego było pięknym postulatem, niemającym jednak odbicia w ich działalności praktycznej.Po wysłuchaniu propozycji tematów nauczyciel wyświetla na tablicy temat zapisany w e‑materiale i cele zajęć.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się indywidualnie z sekcją „Przeczytaj”. Następnie nauczyciel prosi o dyskusję na temat: Czym charakteryzuje się neoawangarda w poezji polskiej XXI wieku? Uczniowie wypowiadają się, a nauczyciel pilnuje porządku dyskusji.
Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z wywiadem przeprowadzonym w 2007 roku z Joanną Mueller, współautorką manifestu neolingwistów. Wskazują, jak – zdaniem poetki – liryzm łączy się z lingwizmem. Następnie określają stosunek Joanny Mueller do neolingwizmu, który jest czytelny w jej wypowiedzi pięć lat po publikacji manifestu.
Faza podsumowująca:
Uczniowie zostają podzieleni na 3 grupy. Każdy zespół rozwiązuje ćwiczenia zawarte w sekcji „Sprawdź się” (od 1 do 7). Następnie, aby uzasadnić poprawność rozwiązań, omawiają je na forum klasy. Po wyznaczonym czasie następuje wspólne omówienie wszystkich rozwiązań.
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Zadaje również pytania podsumowujące i prosi wybranych uczniów o odpowiedzi.
Praca domowa:
Przeczytaj fragment z Manifestu Rozdzielczości Chleba (2011) i odpowiedz na pytanie: Czy cytowany postulat twórców manifestu się spełnił? Uzasadnij odpowiedź.
Manifest Rozdzielczości Chleba
Papier się kończy, nie warto nawijać kolejnej rolki! Zdigitalizujmy trzewia bibliotek i podpalmy je, by w cieple ogniska wysiadywać jaja nowych procedur i cyfrowych mutantów żywiących się kodem, a popioły rozsypmy po systemowych folderach lub wciągnijmy do nosa!
Źródło: Manifest Rozdzielczości Chleba, „Rozdzielczość Chleba: niepowszedni nośnik kultury”, nr 1/2011.
Materiały pomocnicze:
Urszula Pawlicka, Neofuturyzm, czyli co ma Jasieński do iPada?, dostępny w internecie: https://rozdzielchleb.pl/neofuturyzm‑czyli‑co‑ma‑jasienski‑do‑ipada/
poezja cybernetyczna – samookreślenie, dostępny w internecie: http://perfokarta.net/root/samookreslenie.html
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.