Imię i nazwisko autora:

Tomasz Cap

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Czy wszystkie atomy tego samego pierwiastka są takie same?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
1) przedstawia jednostki wielkości fizycznych, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi; przelicza wielokrotności i podwielokrotności;
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem.

XI. Fizyka jądrowa. Uczeń:
1) posługuje się pojęciami pierwiastek, jądro atomowe, izotop, proton, neutron, elektron do opisu składu materii; opisuje skład jądra atomowego na podstawie liczb masowej i atomowej.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
1) przedstawia jednostki wielkości fizycznych, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi; przelicza wielokrotności i podwielokrotności.
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;

XII. Elementy fizyki relatywistycznej i fizyka jądrowa. Uczeń:
5) posługuje się pojęciami pierwiastek, jądro atomowe, izotop, proton, neutron, elektron; opisuje skład jądra atomowego na podstawie liczb masowej i atomowej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• podaje definicję pierwiastka i izotopu.

• tłumaczy, czym jest skład izotopowy pierwiastków.

• stosuje atomową jednostkę masy.

Strategie nauczania:

IBSE

Metody nauczania:

- wykład informacyjny,
- rozwiązywanie zadań rachunkowych.

Formy zajęć:

- praca indywidualna,
- praca w parach.

Środki dydaktyczne:

rzutnik lub ekran do wyświetlania multimedium

Materiały pomocnicze:

brak

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel przypomina podstawowe informacje na temat budowy atomu. Prosi uczniów o sformułowanie definicji pierwiastka chemicznego i podanie przykładów różnych pierwiastków.

Nauczyciel prosi uczniów o sformułowanie definicji rzeczy identycznych i podanie przykładów. Nauczyciel stawia problem, zawarty w temacie lekcji i prosi uczniów o wyrażenie opinii na ten temat. Nauczyciel naprowadza uczniów na różnice w budowie atomów tego samego pierwiastka i przypomina lub wprowadza pojęcie izotopów.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel podaje sposób zapisu różnych izotopów w postaci Indeks górny A^AX i podaje definicje liczby atomowej i masowej. Uczniowie rozwiązują zadanie 2 z zestawu ćwiczeń.

Uczniowie rozwiązują zadanie 2 z zestawu ćwiczeń.

Nauczyciel mówi uczniom o naturalnym składzie izotopowym pierwiastków i podaje przykłady kilku pierwiastków. Nauczyciel mówi uczniom, że ilość neutronów w jądrach atomów tego samego pierwiastka może powodować zmiany we właściwościach fizycznych i chemicznych. Jako przykład nauczyciel podaje masę izotopów tego samego pierwiastka. Nauczyciel podaje sposób obliczania masy izotopów i wprowadza atomową jednostkę masy. Nauczyciel prosi uczniów o rozwiązanie zadań 4 i 5 z zestawu ćwiczeń.

Uczniowie rozwiązują zadania 4 i 5 z zestawu ćwiczeń.

Nauczyciel mówi uczniom, że izotopy tego samego pierwiastka tworzą takie same związki chemiczne. Za przykład podaje cząsteczki wody i ciężkiej wody. Nauczyciel razem z uczniami oblicza masy cząsteczek wody i ciężkiej wody i podaje, jakie są inne różnice we właściwościach fizycznych tych dwóch substancji. Nauczyciel prosi uczniów o rozwiązanie zadania 8 z zestawu ćwiczeń.

Uczniowie rozwiązują zadanie 8 z zestawu ćwiczeń.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel mówi uczniom, że różne izotopy tego samego pierwiastka mogą mieć różne zastosowania i podaje przykłady. Podkreśla, że różnice w masach atomów są główną cechą wykorzystywaną w separacji izotopów.

W charakterze podsumowania, uczniowie oglądają multimedium.

Praca domowa:

Zadanie 1, 3, 6, 7 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film samouczek mogą uczniowie obejrzeć przed lekcją w celu zaciekawienia lekcją.