Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Dziura ozonowa i jej skutki

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa:

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów. Uczeń: 1) wykazuje związek między budową atmosfery a zjawiskami i procesami meteorologicznymi

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• charakteryzuje proces powstawania dziury ozonowej;

• opisuje skutki powstania dziury ozonowej.

Strategie nauczania: asocjacyjna, operacyjna.

Metody i techniki nauczania: metoda tekstu przewodniego, dyskusja, debata, burza mózgów.

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne: zasoby multimedialne zwarte w e‑materiałach, atlasy geograficzne.

Materiały pomocnicze:

Christian‑Dietrich Schönwiese, Klimat i człowiek, Prószyński i S‑ka, Warszawa 1997.

Tony Hare, Ratujmy naszą planetę - t. 2, Alma‑Press, Warszawa 1999.

Przebieg lekcji

Nauczyciel z odpowiednim wyprzedzeniem prosi uczniów o zapoznanie się z podstawowymi pojęciami dotyczącymi omawianego tematu (promienie UV, ozon, freony itp.), znajdującymi się w części „Przeczytaj” niniejszego e‑materiału.

Faza wprowadzająca

• Zapoznanie uczniów z tematem i celami zajęć.

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie i przypomnienie podstawowych wiadomości na temat dziury ozonowej i procesu jej powstawania.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy, z których każda otrzymuje odrębne zadanie. Pierwsza z nich ma za zadanie wskazać czynniki wpływające na powstawanie dziury ozonowej i ocenić, czy rozwój techniki i cywilizacji jest wart powstawania skutków środowiskowych w takiej postaci. Zadaniem drugiej grupy jest natomiast wskazanie czynników i procesów chroniących przed powstaniem dziury ozonowej i dokonanie oceny, czy wycofywanie się z postępu technicznego i szybkiego rozwoju cywilizacji byłoby uzasadnione w kontekście walki ze skutkami powstawania dziury ozonowej. W trakcie realizacji zadania uczniowie mogą wykorzystać informacje zawarte w części „Przeczytaj” oraz Animacji 3D, a także w innych źródłach informacji (np. pozycje z materiałów pomocniczych).

• Po opracowaniu zadania następuje zestawienie prac obydwu grup. Jeżeli grupy są mało liczne, nauczyciel może poprosić o to, aby każdy członek grupy zabrał głos przynajmniej raz. Natomiast w przypadku licznych grup zaleca się, aby do prezentacji została wyznaczona jedna osoba. Pozostali członkowie mają za zadanie udzielać odpowiedzi na ewentualne pytania. Po wystąpieniu obydwu grup następuje krótka dyskusja – nauczyciel wraz z uczniami wymieniają się swoimi spostrzeżeniami i wyjaśniają ewentualne nieścisłości.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania z bloku ćwiczeniowego. W przypadku trudności z wykonaniem któregoś z nich mogą poprosić nauczyciela o zainicjowanie dyskusji na temat jego wykonania na forum klasy.

Faza podsumowująca

• Następuje krótka dyskusja podsumowująca treści poruszone podczas lekcji. W razie potrzeby prowadzący wyjaśnia kwestie sporne i problematyczne oraz odpowiada na dodatkowe pytania uczniów. W ramach utrwalenia wiedzy nauczyciel może zadać uczniom kilka pytań powiązanych z treścią omawianego materiału.

• Ocena aktywności uczniów i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Uczniowie, na podstawie obecnego rozporządzenia UE w sprawie ozonu – (WE) 1005/2009 (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R1005&from=EN, przygotowują wypracowanie pisemne dotyczące działań podejmowanych przez Unię Europejskiej, które mają na celu zmniejszenie stężenia freonów w atmosferze.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: animacja ukazuje proces powstawania dziury ozonowej i może być zastosowana m.in. na lekcjach chemii i biologii, dotyczących podstawowych rodzajów zanieczyszczeń powietrza oraz ich wpływu na środowisko.