Dla nauczyciela
Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska
Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie
Temat: Źródła potęgi gospodarczej Europy w XVI‑XVIII wieku
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
XIII. Ład międzynarodowy.
Uczeń:
1) rozróżnia typy ładów międzynarodowych (monocentryczny, dwubiegunowy, policentryczny), odwołując się do historii XX i XXI w.; przedstawia na przykładach znaczenie supermocarstw dla funkcjonowania tych ładów;
3) wyjaśnia znaczenie strategicznych zasobów naturalnych w polityce międzynarodowej;
4) wyjaśnia na przykładach wzajemne zależności polityczne, gospodarcze i kulturowe pomiędzy państwami o różnym poziomie PKB i różnej jego strukturze; wyjaśnia znaczenie okresu kolonializmu w tych zależnościach.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje pojęcie akumulacji pierwotnej i wskazuje proces sprzyjający akumulacji kapitału w państwach europejskich;
ocenia zmiany w gospodarce państw europejskich zaangażowanych w odkrycia geograficzne i kolonizację;
wskazuje metody wspierania rozwoju gospodarczego przez państwa absolutystyczne.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
puzzle;
dyskusja;
mapa myśli.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Uczniowie, wykorzystując burzę mózgów, wyjaśniają pojęcie dualizm
w rozwoju społeczno‑gospodarczym Europy. Wskazują na przyczyny powstania takiego podziału.
2. Uczniowie, wykorzystując mapę myśli, wskazują państwa, które brały udział w odkryciach geograficznych. Określają ich systemy polityczne.
3. Nauczyciel przedstawia temat i cele zajęć.
Faza realizacyjna
1. Uczniowie zostają podzieleni na równoliczne grupy. Każda z grup dostaje za zadanie przygotowanie informacji na temat zmian w rozwoju gospodarczym jednego z państw zachodnich (Francji, Anglii, Niderlandów, Hiszpanii). Uczniowie powinni wskazać, jak na zmiany gospodarcze wpłynęły odkrycia geograficzne.
2. Następuje zmiana składów grup i uczniowie z grup pierwotnych dzielą się wiadomościami w nich uzyskanymi tak, aby w każdej grupie znalazła się osoba z wiedzą na temat jednego z państw.
3. Na tablicy zostaje narysowana tabela, w której znajdą się informacje na temat każdego z państw. Powinna wskazywać podobieństwa w rozwoju gospodarczym.
4. Nauczyciel sprawdza, czy wszystkie najważniejsze pojęcia i wiadomości znalazły się w tabeli, uzupełnia brakujące informacje.
Faza podsumowująca
1. Nauczyciel prosi uczniów, aby ocenili, jaki wpływ na gospodarkę państw Europy Zachodniej miał udział w odkryciach.
2. Wybrana lub chętna osoba dokonuje podsumowania oceny.
Praca domowa:
Uczniowie proszeni są o wypisanie najważniejszych skutków odkryć dla państw nie biorących udziału w odkryciach.
Materiały pomocnicze:
Beau Riffenburgh, Wielkie odkrycia geograficzne, Bielsko‑Biała 2007.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Może zostać wykorzystane jako podsumowanie pracy w grupach.