Imię i nazwisko autora:

Dariusz Aksamit

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Kiedy stosuje się pojęcie bryły sztywnej?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
III. Mechanika bryły sztywnej. Uczeń:
2) stosuje pojęcie bryły sztywnej; opisuje ruch obrotowy bryły sztywnej wokół osi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. tłumaczy założenia modelu bryły sztywnej,

2. wymienia przypadki, w jakich można stosować model bryły sztywnej,

3. stosuje model bryły sztywnej w zadaniach i praktycznych sytuacjach.

Strategie i metodynauczania

IBSE (Inquiry‑Based Science Education - nauczanie/uczenie się przedmiotów przyrodniczych przez odkrywanie/dociekanie naukowe), dyskusja grupowa

Formy zajęć:

praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

komputer i głośniki

Materiały pomocnicze

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel zaczyna lekcję od dyskusji z uczniami, na forum klasy, na temat modelu bryły sztywnej. Pyta się ich o to, jak intuicyjnie rozumieją pojęcie bryły sztywnej i czym bryła sztywna różni się od punktu materialnego. W razie potrzeby stara się nakierować uczniów na właściwe odpowiedzi i założenia modelu - niepomijalny rozmiar ciała, liczbę stopni swobody (uwzględnienie ruchu obrotowego), zachowanie odległości/położeń między elementami tworzącymi badane ciało.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel i uczniowie odsłuchują audiobook z niniejszego e‑materiału. Po jego odsłuchaniu nauczyciel pyta uczniów o to, jakie zapamiętali najważniejsze fakty na temat bryły sztywnej i czy pokrywają się one z ich odpowiedziami udzielonymi podczas dyskusji na początku lekcji. Nauczyciel prosi kilku ochotników o to, żeby zapisali na tablicy najważniejsze cechy modelu bryły sztywnej – związane ze stałością odległości punktów w ciele oraz z liczbą stopni swobody.

Następnie nauczyciel prosi uczniów o to, aby w parach zastanowili się nad odpowiedzią na polecenie aktywizujące na temat żaglówki. Przeprowadza na forum klasy dyskusję na temat poprawnej odpowiedzi na to polecenie aktywizujące.

W celu upewnienia się, że treści zostały przyswojone przez uczniów, nauczyciel prosi ich o indywidualne wykonanie zadań 1‑4 z niniejszego e‑materiału. Następnie prosi ochotników, aby na forum klasy przedstawili swoje odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel przypomina najważniejsze wnioski z lekcji dotyczące stałej odległości punktów w bryle sztywnej i liczby stopni swobody, odpowiada na ewentualne pytania uczniów i zadaje pracę domową.

Praca domowa:

Uczniowie powtarzają i utrwalają wiedzę i zdobyte umiejętności przez rozwiązanie w domu zadań, których nie rozwiązali na lekcji: 5‑10.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Audiobook można wykorzystać do pracy metodą klasy odwróconej oraz do powtórzenia materiału w zakresie bryły sztywnej.