Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Leć melodio […] ulicami mej stolicy
. Powstańcze piosenki świadectwem wydarzeń
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Cele operacyjne. Uczeń:
poznaje okoliczności tworzenia i rozpowszechniania piosenek powstańczych;
określa tematykę piosenek z czasów okupacji;
analizuje system wartości walczących deklarowany w piosenkach powstańczych;
wskazuje funkcje środków artystycznego wyrazu, którymi posługiwali się autorzy piosenek.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/ tablica, pisak/ kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z medium w sekcji „Prezentacja multimedialna”.
Zainteresowanym osobom proponuje przygotowanie koncertu złożonego z piosenek powstańczych, powstałych w czasie okupacji oraz współczesnych, nawiązujących do wydarzeń z czasów powstania.
Faza wprowadzająca:
Wyświetlenie na tablicy treści zawartych w sekcji „Wprowadzenie”. Przybliżenie przez nauczyciela tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.
Prowadzący prosi uczniów o przedstawienie koncertu złożonego z piosenek powstańczych i nawiązujących do powstania warszawskiego. Poleca słuchaczom, by wynotowali charakterystyczne motywy pojawiające się w piosenkach. Po wysłuchaniu prezentacji muzycznej uczniowie dzielą się swoimi wrażeniami oraz wspólnie ustalają, jakie motywy pojawiły się w utworach.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z informacjami z bloku tekstowego.
Następnie, pracując w parach, wykonują polecenia 1 i 2 z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Po upływie wyznaczonego czasu wskazane osoby prezentują propozycje odpowiedzi. Nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Następnie uczniowie dzielą się na pięć grup, każda z nich wykonuje ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”, związane z inną piosenką: gr. ćw. 1: 1, 2 i 3, gr. 2: ćw. 4 i 5, gr. 3: ćw. 6, gr. 4: ćw. 7, gr. 5: ćw. 8. Później grupy kolejno przedstawiają swoje odpowiedzi. Nauczyciel może ocenić pracę uczniów.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Prowadzący mówi, że Muzeum Powstania Warszawskiego, z okazji kolejnych rocznic wybuchu powstania, proponuje młodym wykonawcom przygotowanie płyt z piosenkami, których tematyką będą wydarzenia z 1944 roku. Pyta uczniów, co sądzą o tym pomyśle. Uczestnicy zajęć wypowiadają się swobodnie.
Praca domowa:
Znajdź w internecie piosenkę Fotograf Brok zespołu Organek. Przesłuchaj ją i wyszukaj w różnych źródłach informacje na temat bohatera piosenki: kim był i czym się zajmował, jak i kiedy zginął.
Materiały pomocnicze:
Materiały Muzeum Powstania Warszawskiego dostępne on‑line.
Tadeusz Szewera,Niech wiatr ją poniesie. Antologia pieśni z lat 1939–1945, Łódź 1975.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.