Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Søren Kierkegaard. Część pierwsza: poglądy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przedstawia biografię Sørena Kierkegaarda;

• analizuje poglądy Kierkegaarda na temat człowieka, rozpaczy i życia;

• omawia określone przez Kierkegaarda stadia rozwoju ludzkiej egzystencji;

• analizuje opisywaną przez Kierkegaarda relację między religią a rozumem.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• mapa myśli;

• esej filozoficzny;

• audiobook;

• praca z multimedium.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat lekcji i cele zajęć, które wyświetla przy użyciu tablicy interaktywnej lub rzutnika, oraz wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pokazuje uczniom mem filozoficzny #7Wybranka Kierkegaarda (https://filozofuj.eu/memy‑filozoficzne‑7-wybranka‑kierkegaarda/). Następnie prosi uczniów, aby wyjaśnili, jak go rozumieją, odnosząc się do biografii Kierkegaarda, której elementy poznali podczas czytania sekcji „Przeczytaj”.

3. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: W jaki sposób życie Sørena Kierkegaarda wpłynęło na jego poglądy?

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Każda z nich ma za zadanie wykonać mapę myśli prezentującą poglądy Kierkegaarda (polecenie nr 1 z sekcji „Przeczytaj”). Następnie wybrana drużyna prezentują swoją mapę, a pozostałe uzupełniają ją w razie potrzeby.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Odczytanie ćwiczenia nr 1 do multimedium: Dopasuj elementy w ten sposób, aby przedstawiały rodzaje religijności. Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

3. Prowadzący zajęcia pyta uczniów, jakie są według Kierkegaarda podstawowe ograniczenia religijności B? Dlaczego człowiek musi posiadać najpierw religijność A? W jaki sposób następuje przejście z religijności typu A do religijności typu B?

4. Uczniowie dobierają się w pary i odpowiadają na pytania z polecenia nr 1 z sekcji „Prezentacja multimedialna”:
   - Jakie są cechy „tandetnego chrześcijanina”?
   - Dlaczego Kierkegaard chce utrudniać stawanie się chrześcijaninem?
   - Na czym polega męczeństwo wiary?

Faza podsumowująca:

1. Praca z multimedium nr 1. W ramach podsumowania nauczyciel odtwarza nagranie pt. Konflikt Abraham z zakładki „Audiobook”. Następnie pyta uczniów:
   - W czym przejawia się konflikt Abrahama? Jak patrzy nań Kierkegaard?
   - Jaka relacja zachodzi tam między miłością do Boga i wiarą?
   - Czym jest według Kierkegaarda absurdalność wiary? W jaki sposób przedstawia relację pomiędzy religią i rozumem, wiarą i myśleniem?

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Napisz esej, który byłby rozwinięciem następującej myśli Kierkegaarda: Człowiek zawsze czuje się czymś więcej niż tym, co osiągnął, więc cokolwiek by osiągnął, w niczym nie może znaleźć ukojenia, zadowolenia, szczęścia

Materiały pomocnicze:

• Henel Ł., Lekcja filozofii. Od Sokratesa do Heideggera..., Kraków 2009.

• Warburton N., Krótka historia filozofii, tłum. S. Lipnicki, Warszawa 2020.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.