Scenariusz lekcji

Autor: Daria Reczyńska

Temat: Transpiracja i czynniki na nią wpływające

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, na czym polega transpiracja.

• Przedstawisz czynniki wpływające na transpirację.

• Wykażesz zależności między czynnikami środowiskowymi a intensywnością transpiracji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• ćwiczenia laboratoryjne;

• rozmowa kierowana;

• plakat;

• gwiazda pytań.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• arkusze papieru A3, flamastry, magnesy.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów, mówiąc: „Rośliny biorą udział w naturalnym obiegu wody na Ziemi. W jaki sposób uczestniczą one w tym cyklu?”.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z tekstem zamieszczonym w sekcji „Przeczytaj”, a następnie wykonują samodzielnie polecenie nr 1 do multimedium i przeprowadzają doświadczenie w wirtualnym laboratorium.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na 4‑osobowe grupy. Każda z nich otrzymuje arkusz papieru i flamastry. Uczniowie w graficznej formie przedstawiają rolę transpiracji w obiegu wody na Ziemi oraz zaznaczają zależności pomiędzy tym procesem a czynnikami środowiskowymi. Zespoły kolejno prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel w razie potrzeby dopowiada potrzebne informacje lub koryguje błędy.

3. Nauczyciel rozpoczyna pogadankę dotyczącą zależności między natężeniem światła a intensywnością transpiracji szparkowej oraz pomiędzy wilgotnością gleby a intensywnością transpiracji.

4. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 7 (w którym mają za zadanie wyjaśnić, jaka będzie intensywność transpiracji w słoneczny dzień w porównaniu z dniem pochmurnym) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie w 4‑osobowych grupach omawiają prawidłowe rozwiązanie. Po upływie wyznaczonego czasu wskazany przez nauczyciela przedstawiciel grupy prezentuje odpowiedź wraz z jej uzasadnieniem. Klasa ustosunkowuje się do niej. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

5. Uczniowie w 4‑osobowych grupach wykonują ćwiczenie nr 8 (w którym mają za zadanie omówić rolę jonów wapnia w procesie transpiracji), a po upływie wyznaczonego czasu dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w parach odpowiadają na pytania zawarte w gwieździe pytań (zob. materiały pomocnicze).

2. Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 w sekcji „Sprawdź się”.

2. Wyszukaj informacje na temat sposobów ograniczania transpiracji w czasie suszy przez rośliny.

3. Dla chętnych: Wykonaj polecenie nr 2 w sekcji „Wirtualne laboratorium (WL‑S)”.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania wirtualnego laboratorium

• Wirtualne laboratorium może zostać wykorzystane w fazie podsumowującej.