Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Anna Florek, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Czy polimerami można palić w piecu?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego; liceum, technikum; zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XIII. Węglowodory. Uczeń:

6) klasyfikuje tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości (termoplasty i duroplasty); wskazuje na zagrożenia związane z gazami powstającymi w wyniku spalania się np. PVC.

Zakres rozszerzony

XIII. Węglowodory. Uczeń:

8) klasyfikuje tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości (termoplasty i duroplasty); wskazuje na zagrożenia związane z gazami powstającymi w wyniku spalania się np. PVC.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • podaje przykłady tworzyw sztucznych;

  • wymienia kilka produktów spalania plastików i potrafi krótko scharakteryzować ich właściwości;

  • opisuje zagrożenia dla środowiska wynikającego z niekontrolowanego spalania tworzyw sztucznych;

  • wskazuje kilka możliwości działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego przed nadmiarem i szkodliwymi skutkami olbrzymiej ilości tworzyw sztucznych produkowanej na Ziemi.

Strategie nauczania:

  • asocjacyjna;

  • problemowa.

Metody i techniki nauczania:

  • metoda odwróconej lekcji;

  • debata oxfordzka;

  • analiza materiału źródłowego;

  • ćwiczenia uczniowskie;

  • symulacja interaktywna;

  • okienko informacyjne;

  • tarcza strzelnicza.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupie;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • rzutnik interaktywny.

Przed lekcją:

Metoda lekcji odwróconej. Uczniowie otrzymują polecenie przygotowania się do debaty: „Czy spalanie plastików w domowych piecach jest dobrym sposobem na zmniejszenie ilości odpadów z tworzyw sztucznych w środowisku”? Uczniowie wstępnie deklarują, czy są za czy przeciw i mają za zadanie przygotować się do debaty, podczas której mają bronić swojego stanowiska. Wybierany jest też prowadzący debatę – marszałek (będzie to osoba neutralna) oraz widzowie (grupa niezdecydowanych uczniów). Zarówno uczniowie biorący w debacie, widownia i prowadzący mają zadanie zapoznać się z e‑materiałem (w tym z symulacją interaktywną) oraz poszukać w innych dostępnych źródłach informacji na temat.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel przedstawia temat debaty.

  2. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

  3. Nauczyciel informuje o zasadach oraz przebiegu debaty oxfordzkiej. Sala lekcyjna, w której odbywa się debata, ma być podzielona na dwie części (np. poprzez ustawienie stołów). Strona broniąca tezy siada po prawej stronie marszałka, ich oponenci po przeciwnej stronie. W środku siedzą osoby niezdecydowane. Naprzeciwko nich na podwyższeniu siedzi marszałek prowadzący obrady i czuwający nad czasem i porządkiem debaty. Podczas obrad zakazane jest opuszczanie sali i zmienianie miejsc.

Faza realizacyjna:

  1. Debata na temat „Czy spalanie plastików w domowych piecach jest dobrym sposobem na zmniejszenie ilości odpadów z tworzyw sztucznych w środowisku?”.

  2. Podsumowanie wyniku debaty.

  3. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę wykonując ćwiczenia zawarte w medium – symulacja interaktywna oraz w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

  1. Okienko informacyjne - forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na 4 części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie mogą zaprezentować swoje efekty na forum klasy.

  2. Tarcza strzelnicza. Celem tej metody jest bardzo szybkie uzyskanie informacji zwrotnej. Uczniowie na tarczy strzelniczej zawieszonej w sali lekcyjnej, z użyciem karteczek samoprzylepnych, zaznaczają w skali od 0 do 10 swoje „strzały”. Koło można podzielić na części, w których oceniać można różne aspekty pracy, np. przydatność, atrakcyjność, stopień trudności materiału, zaangażowanie uczniów, zainteresowanie tematem, stopień opanowania zagadnienia wynikający z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji, itp. Nauczyciel może odnieść się do tego ogólnie na podsumowanie.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte  w e‑materiale – „Sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Symulacja interaktywna może być wykorzystana przez uczniów podczas przygotowywania się do lekcji i sprawdzianu. Medium może być wykorzystane również na lekcji geografii.

Materiały pomocnicze:

  1. Nauczyciel przygotowuje planszę z tarczą strzelniczą oraz karteczki samoprzylepne dla uczniów. 2. „Termiczne Przekształcanie Odpadów Komunalnych–wybrane zagadnienia” autorstwa prof. Grzegorza Wielgosińskiego z Politechniki Łódzkiej.

  2. Wioletta Żukiewicz‑Sobczak, Jolanta Chmielewska‑Badora, Ewelina Krasowska, Andrzej Wojtyła, Jacek Piątek, Wpływ dioksyn na środowisko i organizm człowieka, Lublin 2012, t. 18, nr 1, s. 59‑63; file:///C:/Users/Krzysztof/Downloads/fulltext291.pdf z dn. 24.09.2020 r.

Sprawdź się