Dla nauczyciela
Autor: Joanna Kalinowska
Przedmiot: Historia
Temat: Rozwój medycyny i higieny
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
opisuje stan medycyny i higieny do XIX w.;
wymienia odkrycia naukowe, które zmieniły podejście do kwestii ludzkiego zdrowia i leczenia chorób;
wskazuje przemiany w mentalności, które utorowały drogę do lepszego dbania o higienę i zdrowie.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla temat zajęć oraz cele zawarte we „Wprowadzeniu”, omawia planowany przebieg lekcji.
Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? W ten sposób uczniowie formułują obowiązujące ich kryteria sukcesu.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego kwestii rozwoju medycyny oraz higieny. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i na podobne odpowiadają.
Praca z drugim multimedium (filmem). Nauczyciel odtwarza film z sekcji „Film + Sprawdź się” i prosi uczniów, aby w parach przygotowali odpowiedzi do poleceń 2 i 3. Wskazani uczniowie lub ochotnicy wymieniają zmiany w życiu codziennym wprowadzone w XIX w. oraz wynalazki naukowe, które wpłynęły na polepszenie warunków egzystencji ludzkości. Nauczyciel weryfikuje poprawność wypowiedzi uczniów.
Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza wskazywane przez uczniów odpowiedzi. Następnie uczniowie w parach dyskutują i porównują swoje odpowiedzi na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Dlaczego tak trudno było XIX‑wiecznym naukowcom i lekarzom zmieniać powszechne poglądy dotyczące leczenia i warunków życia? W jaki sposób zmieniała się świadomość i wiedza na temat wpływu otoczenia i higieny na zdrowie? Jaką rolę odegrały w tym odkrycia naukowe i techniczne? Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów.
Praca domowa:
Zapoznaj się z nagraniem w zakładce „Film edukacyjny” i wykonaj dołączone do niego polecenia.
Wykonaj ćwiczenie 1 z sekcji „Film + Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
T. Tripplin, Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, Portugalii, Hiszpanii i państwie marokańskim, Warszawa 1851.
J. Stella‑Sawicki, Stan szpitali powszechnych w Galicji 1873: zebranie sprawozdań złożonych Wydziałowi krajowemu królestwa Galicji i Lodomerji z Wielkiem ks. Krakowskiem, Lwów 1873.
E. Barnaś‑Baran, Naturalne metody leczenia dzieci i dorosłych w XIX w. w świetle rękopisu Stosława Łaguny (1833–1900), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Lublin–Polonia, 31/2 (2018).
Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą zapoznać się z filmami przed lekcją i na ich podstawie oraz na podstawie treści sekcji „Przeczytaj” przygotować prezentację poświęconą rozwojowi medycyny i higieny.