Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Rozwój medycyny i higieny

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje stan medycyny i higieny do XIX w.;

• wymienia odkrycia naukowe, które zmieniły podejście do kwestii ludzkiego zdrowia i leczenia chorób;

• wskazuje przemiany w mentalności, które utorowały drogę do lepszego dbania o higienę i zdrowie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat zajęć oraz cele zawarte we „Wprowadzeniu”, omawia planowany przebieg lekcji.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? W ten sposób uczniowie formułują obowiązujące ich kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego kwestii rozwoju medycyny oraz higieny. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i na podobne odpowiadają.

2. Praca z drugim multimedium (filmem). Nauczyciel odtwarza film z sekcji „Film + Sprawdź się” i prosi uczniów, aby w parach przygotowali odpowiedzi do poleceń 2 i 3. Wskazani uczniowie lub ochotnicy wymieniają zmiany w życiu codziennym wprowadzone w XIX w. oraz wynalazki naukowe, które wpłynęły na polepszenie warunków egzystencji ludzkości. Nauczyciel weryfikuje poprawność wypowiedzi uczniów.

3. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza wskazywane przez uczniów odpowiedzi. Następnie uczniowie w parach dyskutują i porównują swoje odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Dlaczego tak trudno było XIX‑wiecznym naukowcom i lekarzom zmieniać powszechne poglądy dotyczące leczenia i warunków życia? W jaki sposób zmieniała się świadomość i wiedza na temat wpływu otoczenia i higieny na zdrowie? Jaką rolę odegrały w tym odkrycia naukowe i techniczne? Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z nagraniem w zakładce „Film edukacyjny” i wykonaj dołączone do niego polecenia.

2. Wykonaj ćwiczenie 1 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

T. Tripplin, Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, Portugalii, Hiszpanii i państwie marokańskim, Warszawa 1851.

J. Stella‑Sawicki, Stan szpitali powszechnych w Galicji 1873: zebranie sprawozdań złożonych Wydziałowi krajowemu królestwa Galicji i Lodomerji z Wielkiem ks. Krakowskiem, Lwów 1873.

E. Barnaś‑Baran, Naturalne metody leczenia dzieci i dorosłych w XIX w. w świetle rękopisu Stosława Łaguny (1833–1900), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Lublin–Polonia, 31/2 (2018).

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się z filmami przed lekcją i na ich podstawie oraz na podstawie treści sekcji „Przeczytaj” przygotować prezentację poświęconą rozwojowi medycyny i higieny.