Imię i nazwisko autora: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czy i kiedy przydatna jest wiedza geograficzna? Z jakich źródeł wiedzy można ją czerpać?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy.

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

III. Kształtowanie postaw.

2. Kształtowanie przekonania o użyteczności edukacji geograficznej dla osobistego rozwoju człowieka oraz aktywności społecznej.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja. Uczeń:

1) przedstawia możliwości wykorzystywania różnych źródeł informacji geograficznej i ocenia ich przydatność.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

1. kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

2. kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

3. kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wskazuje źródła informacji geograficznych,

2. wyszukuje określone informacje geograficzne, korzystając z różnych źródeł wiedzy,

3. ocenia przydatność źródeł informacji geograficznych.

Strategie: konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania: burza mózgów, mini‑wykład, pogadanka, rybi szkielet, samouczek.

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, plenum.

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, karty poglądowe przygotowane przez nauczyciela.

Materiały pomocnicze: podręcznik, rocznik statystyczny, atlas, mapa topograficzna, turystyczna, czasopismo podróżnicze, prognoza pogody z gazety itp.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

Nauczyciel rozdaje uczniom (na każdą ławkę) przykład innego źródła wiedzy geograficznej: np. podręcznik, rocznik statystyczny, atlas, mapę topograficzną, turystyczną, czasopismo podróżnicze, prognozę pogody z gazety itp. Zadaje pytanie: jaką wiedzę geograficzną potraficie wyczytać z podanych źródeł wiedzy?

Uczniowie w parach analizują treści, które są zawarte w każdym źródle wiedzy i konsultują zebrane informacje.

Nauczyciel z uczniami omawiają na forum kolejne źródła wiedzy i ich przydatność w codziennym życiu.

Nauczyciel powtarza cele lekcji i temat: czy i kiedy przydatna jest wiedza geograficzna? Z jakich źródeł wiedzy można ją czerpać?

Podsumowuje wypowiedzi uczniów związane z tematem i celami, zapowiadając treści lekcji zawarte w filmie‑samouczku.

Na tablicy zapisuje nazwane przez uczniów dostępne na lekcji źródła wiedzy geograficznej.

Faza realizacyjna

Nauczyciel dzieli uczniów w pary. Na tablicy zapisuje pytanie, na które po przeczytaniu uczniowie w parach mają odpowiedzieć na podstawie przeczytanego bloku tekstowego w e‑materiale: skąd jeszcze czerpiemy wiedzę geograficzną?

Po zapoznaniu się z tekstem uczniowie rozmawiają w parach. Następnie na plenum wspólnie odpowiadają na pytanie.

Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i każdej grupie daje plakat do uzupełnienia: pierwsza grupa – metody bezpośrednie, druga grupa – metody pośrednie, trzecia grupa – metody terenowe, czwarta grupa – Internet i systemy informacji.

Uczniowie pracują metodą wędrujących plakatów, każda grupa pracuje nad swoim plakatem 4 minuty i podaje zgodnie z ruchem wskazówek zegara kolejnej grupie, tym samym dostając kolejny plakat, który uzupełnia.

Nauczyciel wywiesza plakaty i razem z uczniami krótko podsumowuje poznane metody i źródła wiedzy geograficznej.

Uczniowie zapoznają się z treścią filmu i wykonują w parach ćwiczenie. Nauczyciel po wykonaniu ćwiczenia przez uczniów podsumowuje rozwiązanie ćwiczenia. Omówienie na plenum z uczniami.

Faza podsumowująca

Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału: uczniowie wykonują ćwiczenia zawarte w e‑materiale.

Praca domowa

Uczniowie mają wykonać ćwiczenie 8 z bloku ćwiczeń interaktywnych. W jego ramach mają podać dwa przykłady zastosowania wiedzy geograficznej w życiu codziennym w przypadku:

• planowania podróży,

• kupna działki pod zabudowę.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film‑samouczek może stanowić wartościowy materiał podczas pracy uczniów w grupach, w ramach których każda grupa gromadzi informacje i przykłady o danej metodzie zbierania informacji geograficznych.

Film może też służyć jako powtórzenie dla uczniów, którzy mają zrealizować zadania lub projekt opierający się na korzystaniu z różnych źródeł informacji geograficznych i metod ich gromadzenia.