Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Realizm i fantastyka w balladzie romantycznej - Ballady i romanse Adama Mickiewicza, Król olch Johanna Wolfganga Goethego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Cele operacyjne. Uczeń:
ocenia na podstawie animacji, która z postaci najlepiej uosabia idee romantyzmu;
tworzy mapy myśli dotyczące ojca i syna z wiersza Król olch;
omawia realizm i fantastykę w balladach Adama Mickiewicza;
interpretuje utwór Johanna Wolfganga Goethego Król olch.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
mapa myśli;
metoda kosza i walizki.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel poleca uczniom: Obejrzyj animację na temat bohaterów fantastycznych w balladach Adama Mickiewicza, a następnie oceń, która z przedstawionych postaci najlepiej uosabia idee romantyzmu. Uzasadnij swój wybór.
Nauczyciel prosi, aby uczniowie zapoznali się z wierszem Król olch.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji. Chętne osoby oceniają postacie, które najlepiej uosabiają idee romantyzmu.
Nauczyciel rozdaje uczniom fragment tekstu.
Johann Wolfgang Goethe
Król olch
Noc padła na las, las w mroku spał,
Ktoś nocą lasem na koniu gnał.
Tętniło echo wśród olch i brzóz,
Gdy ojciec syna do domu wiózł.– Cóż tobie, synku, że w las patrzysz tak?
Tam ojcze, on, król olch, daje znak,
Ma płaszcz, koronę i biały tren.
– To mgła, mój synku, albo sen.„Pójdź chłopcze w las, w ten głuchy las!
Wesoło będzie płynąć czas.
Przedziwne czary roztoczę w krąg,
Złotolitą chustkę dam ci do rąk”.– Czy słyszysz, mój ojcze, ten głos w gęstwinie drzew?
To król mnie wabi, to jego śpiew.
– To wiatr, mój synku, to wiatru głos,
Szeleści olcha i szumi wrzos.„Gdy wejdziesz, chłopcze w ten głuchy las,
Ujrzysz me córki przy blasku gwiazd.
Moje córki nucąc pląsają na mchu,
A każda z mych córek piękniejsza od snu”.– Czy widzisz, mój ojcze, tam tańczą wśród drzew
Srebrne królewny, czy słyszysz ich śpiew?
– O, synku mój, to księżyc tak lśni,
To księżyc tańczy wśród czarnych pni.
Źródło: Johann Wolfgang Goethe, Król olch, [w:] Pieśni, tłum. W. Szymborska, Warszawa 1956, s. 20.Prosi uczniów o dopowiedzenie, o czym jest brakujący fragment tekstu. Sprawdza tym samym przygotowanie uczniów do lekcji.
Nauczyciel podaje cel i temat zajęć. Ustala z uczniami kryteria sukcesu.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z sekcją „Przeczytaj”. Chętna osoba podsumowuje zdobyte w ten sposób wiadomości.
Nauczyciel wraca do wiersza Król olch. Prosi uczniów, aby stworzyli dwie mapy myśli. Pierwsza dotycząca tego, co widzi, słyszy i czuje dziecko. Druga - co widzi, słyszy i czuje ojciec.
Nauczyciel włącza pierwszą część filmu z sekcji „Film edukacyjny”. Prosi wybranych uczniów o refleksje po obejrzeniu materiału. Następnie włącza drugą część filmu i po jej obejrzeniu uczniowie w parach wykonują polecenia z tej sekcji.
Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia od 1 do 7 z sekcji „Sprawdź się”, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką. Wskazane osoby przedstawiają odpowiedzi do poszczególnych ćwiczeń na forum klasy, nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Faza podsumowująca:
Ćwiczenia 8 i 9 uczniowie wykonują w parach. Nauczyciel ocenia.
Nauczyciel zawiesza na tablicy dwa plakaty z narysowanym koszem i walizką. Rozdaje uczniom po dwie karteczki samoprzylepne. Prosi, aby uczniowie zapisali na jednej z nich, przemyślenia, które zabiorą z sobą po zajęciach; na drugiej to, czego nie akceptują. Jedna osoba odczytuje zapisy zamieszczone przy walizce i koszu.
Nauczyciel odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu.
Praca domowa:
Zinterpretuj utwór Johanna Wolfganga Goethego Król olch. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 400 słów.
Materiały pomocnicze:
Maria Żmigrodzka, „Ballady i romanse” wobec tradycji niemcewiczowskiej, Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 47/Zeszyt specjalny, 122‑149, 1956.
Marta Piwińska, Ballady i romanse, Teksty Drugie 6, s. 32‑43, 1995.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film” do podsumowania lekcji.