Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Pytania o byt idealny. Wisława Szymborska, Platon, czyli dlaczego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przeanalizuje wiersz Szymborskiej Platon, czyli dlaczego;

• odwoła się do wiedzy o filozofii Platona;

• omówi stosunek Platona do poetów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‐materiał „Pytania o byt idealny. Wisława Szymborska, Platon, czyli dlaczego”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”. Uczniowie powinni także wykonać polecenia z pierwszej sekcji multimedialnej:
   - Na postawie multimedium wyjaśnij, jakie jest stanowisko podmiotu lirycznego wiersza Szymborskiej wobec relacji pomiędzy ideą a materią. Czy jest ono tożsame z filozofią Platona?
   - Połącz nazwy środków stylistycznych z definicją. Następnie wskaż przykłady ich zastosowania w wierszu Platon, czyli dlaczego oraz określ, jaką funkcję pełnią w utworze.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte we wprowadzeniu do e‐materiału cele zajęć i prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu. Następnie prosi o przedstawienie odpowiedzi do zadań, które uczniowie przygotowali w domu.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium. Uczniowie pracują w parach. Zapoznają się z multimedium w sekcji „Film”. Następnie wykonują polecenia 1. i 2. Ćwiczenia natomiast rozwiązują indywidualnie.

2. Chętna osoba odczytuje na głos tekst zamieszczony we wprowadzeniu do lekcji: Wiele wierszy współczesnych nawiązuje do starożytności. Dużo tego typu liryków wyszło spod pióra Wisławy Szymborskiej. Jej wiersze często przybierają kostium liryki filozoficznej. Poetka stawia w nich pytania dotyczące sensu życia, przemijania, historii. Często w jej utworach występują aluzje, czyli nawiązania do różnych doktryn filozoficznych. Platon, czyli dlaczego to ironiczna polemika z Platońską teorią idei, badanie relacji pomiędzy ideami a materią. W tym wierszu Szymborska zwraca się bezpośrednio do greckiego myśliciela, który w swojej wizji idealnego państwa nie widział miejsca dla poetów.
   Następnie proponuje uczniom dyskusję: Dlaczego Platon chciał pozbyć się poetów?

Faza podsumowująca:

1. W ostatniej części lekcji nauczyciel zadaje pytania podsumowujące:
   - Czym jest byt idealny?
   - Jakie informacje na temat filozofii Platona utkwiły ci w pamięci po dzisiejszej lekcji?

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na to, czego dowiedział się podczas lekcji.

Praca domowa:

1. Napisz tekst argumentacyjny, w którym przedstawisz interpretację omawianego podczas lekcji utworu.

Materiały pomocnicze:

• Edward Kasperski, Poezja filozoficzna Szymborskiej, „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” t. 31, 1996.

• Ligęza Wojciech, Wstęp, [w:] Szymborska Wisława, Wybór poezji, Wrocław 2016.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.