Scenariusz zajęć

Autor: Anna Florek, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Skąd czerpać informacje o działaniu i składzie leków? Od jakich parametrów zależą lecznicze i toksyczne właściwości substancji chemicznych?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

5) wyszukuje informacje na temat działania składników popularnych leków (np. węgla aktywowanego, aspiryny, środków neutralizujących nadmiar kwasu w żołądku).

Zakres rozszerzony

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

5) wyszukuje informacje na temat działania składników popularnych leków (np. węgla aktywowanego, aspiryny, środków neutralizujących nadmiar kwasu w żołądku).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wskazuje źródła informacji o lekach;

• charakteryzuje, jakie informacje powinna zawierać ulotka informacyjna o leku;

• wyjaśnia, dlaczego konieczne jest stosowanie leków w sposób zgodny z zalecaniami (dawka, częstotliwość, okres stosowania leku);

• odszukuje informacje, o interesującym go leku, w ulotce informacyjnej.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• analiza materiału źródlowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• film edukacyjny.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przed lekcją

Nauczyciel może polecić uczniom, aby przygotowali na lekcję opakowania po lekach i ulotki o lekach.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i pogadanka. Przypomnienie wiadomości o substancjach leczniczych. Nawiązanie do osobistych doświadczeń uczniów, jeżeli chodzi o stosowanie leków w wypadku problemów zdrowotnych.

2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się udzielić odpowiedzi na pytanie: Jakie informacje powinna zawierać ulotka informacyjna o leku?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej film edukacyjny zawarty w medium. Uczniowie podczas projekcji filmu notują w zeszycie pytania do treści filmu, a po zakończeniu jego projekcji na forum zadają sobie nawzajem pytania i udzielają odpowiedzi. Pozostali uczniowie i nauczyciel weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów. Nauczyciel również wyjaśnia niezrozumiałe kwestie.

2. Uczniowie w parach pracują z ulotkami o danych lekach, starając się przygotować odpowiedzi, stwarzając schemat ulotki. Poniżej pytania pomocnicze:

• Czego możemy dowiedzieć się z ulotki informacyjnej o leku?

• Jakie informacje o leku są zawarte w każdej ulotce?

2. Praca w parach w oparciu o opakowania/etykiety leków. Polecenie do wykonania w parach:

• Wybierz jedno opakowanie leku. Z informacji zawartej wyłącznie na opakowaniu przygotuj informacje o wybranym leku (w formie tabeli). Można uczniom udostępnić online lub rozdać wydruki tabeli do tego ćwiczenia (patrz materiały pomocnicze).

• Pytanie podsumowujące: Czy udało się mi uzyskać potrzebne informacje o każdym leku?

3. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia 1‑4 zawarte w e‑materiale w sekcji „sprawdź się” i odpowiadają na pytanie:  Czy już dobrze rozumiem i potrafię korzystać z informacji o lekach?

4. Nauczyciel zapowiada uczniom, że będą rozwiązywać ćwiczenia nr 5‑8 zawarte w e‑materiale w sekcji „sprawdź się”. Uczniowie wykonują zadania w parach. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a pozostali uczniowie wspólnie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej. Ćwiczenia, których uczniowie nie zdążą wykonać podczas lekcji mogą być zlecone do wykonania w ramach pracy domowej.

Faza podsumowująca:

1. Dyskusja: „Dlaczego ważne jest, aby umieć znaleźć i korzystać z informacji o stosowanych lekach”?

2. Okienko informacyjne - forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na 4 części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje (to może być konkretna nazwa leku). W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie mogą zaprezentować swoje efekty na forum klasy.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film edukacyjny może uczeń wykorzystać podczas przygotowywania się na lekcję czy też do pracy kontrolnej. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą medium wykorzystać jako zasób informacji w celu uzupełnienia luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje opakowania i ulotki wielu różnych leków (mogą je również przygotować uczniowie). Ulotki leków można tez łatwo znaleźć w internecie np.:

• http://www.hasco-lek.pl/assets/Uploads/Ulotka-PARACETAMOL-HASCO-tabletki.pdf

• https://pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl/Pobieranie.ashx?type=932-u

2. Tabela do uzupełnienia: