Scenariusz zajęć

Autor: Agata Krzak, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Jakie są rodzaje półogniw?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

IX. Elektrochemia. Uczeń:

1) stosuje pojęcia: półogniwo, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny, potencjał standardowy półogniwa, szereg elektrochemiczny, SEM.

Zakres rozszerzony

IX. Elektrochemia. Uczeń:

1) stosuje pojęcia: półogniwo, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny, potencjał standardowy półogniwa, szereg elektrochemiczny, SEM.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, co to półogniwo;

• wymienia rodzaje półogniw;

• przedstawia budowę danego rodzaju półogniwa;

• definiuje, do jakiego rodzaju należy dane półogniwo.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• prezentacja multimedialna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• dyskusja dydaktyczna;

• grafika interaktywna;

• technika bateria;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica multimedialna/tablica, kreda, marker;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Gdzie znalazły zastosowanie półogniwa?

2. Rozpoznanie wiedzy wstępnej. Uczniowie starają się udzielić odpowiedzi na pytanie: Jak można podzielić ogniwa?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel odwołuje uczniów do tekstu w e‑materiale, by uczniowie sprawdzili wg jakich kryteriów dokonuje się podziału półogniw i skonfrontowali ze swoimi odpowiedziami z fazy wstępnej.

2. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na cztery grupy. Wyjaśnia, że zadaniem uczniów będzie przygotowanie prezentacji multimedialnej na temat „Rodzaje półogniw”. Prezentację mogą wykonać np. w aplikacji Google Prezentacje (kryteria do oceny prezentacji w materiałach pomocniczych):

• grupa I – półogniwa metaliczne;

• grupa II – półogniwa gazowe;

• grupa III – półogniwa II rodzaju;

• grupa IV – półogniwa redoks.

2. Nauczyciel informuje uczniów, że każdy opis danego półogniwa powinien zawierać schematyczny zapis półogniwa, równanie reakcji elektrodowej. Należy podać czy dane półogniwo jest odwracalne względem anionu czy kationu, czy elektroda bierze udział w reakcji elektrodowej. Uczniowie powinni przedstawić przynajmniej jeden przykład danego rodzaju półogniwa razem ze schematem (rysunkiem) tego półogniwa. Do tego celu uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie prezentują efekty pracy grupowej na forum klasy. Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną prezentacji, zwraca uwagę na najważniejsze informacje, podsumowuje pracę uczniów.

3. Każdy z uczniów samodzielnie zapoznaje się z grafiką interaktywną oraz wykonuje polecenia zawarte w medium.

4. Uczniowie pracują w parach z częścią „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują zadania. Nauczyciel może wyświetlić treść poleceń na tablicy multimedialnej. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na zastanowienie się, a następnie chętny uczeń z danej pary udziela odpowiedzi/prezentuje rozwiązanie na tablicy. Pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej, proponując ewentualnie swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej. Ćwiczenia, których uczniowie nie zdążą wykonać podczas lekcji mogą być zlecone do wykonania w ramach pracy domowej.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie na planszy z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania, np. co 5‑10% zaznaczają cenkami w jakim stopniu opanowali zagadnienia wynikające z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji. W przypadku, gdy bateria nie jest naładowana w 100%, zastanawiają się w jaki sposób podnieść swój poziom posiadanej wiedzy?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Dziś nauczyłem/łam się...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – sprawdź się, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grafika interaktywna może być wykorzystana przez uczniów jako pomoc w stworzeniu notatki, jako narzędzie podczas przygotowania się do lekcji, czy nadrobienia luk kompetencyjnych przez uczniów nieobecnych na lekcji.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel może skserować tekst źródlowy dla poszczególnych grup do wykorzystania podczas tworzenia prezentacji na podstawie pozycji literaturowej: A. Cygański, Podstawy metod elektroanalitycznych, Warszawa 1999. (rozdział „Potencjometria”). 2. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Czym jest pólogniwo?

• Jak dzieli ogniwa ze względu na mechanizm reakcji zachodzącej na elektrodzie?

• Jak dzielimy ogniwa ze względu na rodzaj jonu biorącego udział w reakcji elektrodowej?

• Jak dzielimy ogniwa ze względu na udział elektrody w reakcji elektrodowej? 3. Kryteria oceny prezentacji multimedialnej:

• poprawność merytoryczna (zgodność z tematem; dostosowana do możliwości odbiorców, wyczerpanie tematu)

• język prezentacji (specjalistyczna terminologia, poprawność językowa)

• konkretność (zdania krótkie - równoważnikowe, hasła)

• atrakcyjność (wielkość czcionki, układ treści na slajdzie, tempo wyświetlania, przejścia slajdu, wzorce slajdów)

• estetyka (animacje, grafika, kolor, dźwięk)

• prezentacja każdej z grup powinna mieć max. 5 slajdów

• czas prezentacji (wykorzystanie zaplanowanego czasu - 3 min.). 4. Nauczyciel przygotowuje na arkuszu schemat baterii ze skalą oraz cenki dla uczniów.