Do czego służy przecinek?
Ilustracja przedstawiająca trzy takie same szare wieże. Każda posiada cztery okna, po dwa na dwóch piętrach oraz stożkowate zwieńczenie dachu, a na nim trzy malutkie wieżyczki. Na szczytowych wieżyczkach wież znajdujących się po prawej i lewej stronie ilustracji zatknięte białe flagi z literami: „u”, „ó”, „ż”. Na środkowej wieży na szczytowej wieżyczce zatknięta biała flaga z literami: „h”, „ch”, „rz”. Ze środkowej szarej wieży wychyla się przez okno kobieta o ciemnych włosach. Wspina się w jej kierunku po linie niewielka postać, której biały koń stoi na zielonej połaci pagórka. Pomiędzy wieżami pagórki, a na nich rosnące małe krzaczki, na których zamiast kwiatów widnieją różne litery. Niebo jest spokojne, pogodne. Z góry spogląda na środkową wieżę, tylko częściowo widoczna, czerwona głowa smoka.Przecinek jest najczęściej stosowanym znakiem interpunkcyjnym. Słowo pochodzi od czasownika przecinać, czyli rozdzielać coś. Przecinek rozdziela, przecina zdanie na części. Kiedy w tekście go brakuje, informacja staje się niejasna, zaczynamy zastanawiać się, o co w nim chodzi.
Przyjrzyj się zdaniom:
Nie jest szczęśliwy.
Nie, jest szczęśliwy.
Pozornie treść jest ta sama, ale przecinek w drugim zdaniu zupełnie zmienia jego znaczenie. Pierwsze zdanie informuje, że ktoś nie jest szczęśliwy, drugie, wskazuje na coś wręcz przeciwnego.
Zasady, gdzie stawiać przecinek, są logiczne i proste, warto się z nimi zapoznać.
Zaznacz kolorem niebieskim zdania pojedyncze, żółtym zdania złożone. Przyjrzyj się miejscom, w których wstawiono przecinki.
niebieski żółty
Pomidory pochodzą z Ameryki Środkowej i Południowej, a Aztekowie i Inkowie uprawiali je już 1800 lat temu.
Kolumb przywiózł je do Europy w 1498 roku, ale przez długi czas traktowano je jako rośliny ozdobne.
Dopiero około stu lat temu doceniono ich walory smakowe.
Istnieje około pięciu tysięcy odmian pomidorów, jednak połowę z nich stanowią odmiany sztucznie wyhodowane przez człowieka.
Pomidory mogą mieć różnorodne zabarwienie: białe, żółte, pomarańczowe, czerwone, różowe, zielonkawe, fioletowe lub czarne.
Pomidory można spożywać na surowo albo w postaci keczupu, sosu pomidorowego i przecieru.
Określ, które z poniższych zdań jest pojedyncze, a które złożone. Zwróć uwagę na to, gdzie są w tych zdaniach wstawione przecinki.
Pomidory pochodzą z Ameryki Środkowej i Południowej, a Aztekowie i Inkowie uprawiali je już 1800 lat temu.
Kolumb przywiózł je do Europy w 1498 roku, ale przez długi czas traktowano je jako rośliny ozdobne.
Dopiero około stu lat temu doceniono ich walory smakowe.
Istnieje około pięciu tysięcy odmian pomidorów, jednak połowę z nich stanowią odmiany sztucznie wyhodowane przez człowieka.
Pomidory mogą mieć różnorodne zabarwienie: białe, żółte, pomarańczowe, czerwone, różowe, zielonkawe, fioletowe lub czarne.
Pomidory można spożywać na surowo albo w postaci keczupu, sosu pomidorowego i przecieru.
Gdzie go postawić?
Przeczytaj zasady stosowania przecinka. Do każdej zasady dopasuj zdanie z tekstu z poprzedniego ćwiczenia.
Nie stawiamy przecinka przed spójnikami: albo, ani, bądź, czy, i, oraz, chyba że dany spójnik się powtarza.
Przykłady:
Goście przyszli punktualnie i zostali do wieczora.
Rodzice kupią Marcie wymarzoną hulajnogę albo wykupią jej roczny karnet na jazdę konną.
Ale:
Albo pójdę na basen, albo na zakupy.
Przepisz poniżej przepis na zupę pomidorową. Uzupełnij go przecinkami.
Zupa pomidorowa
Do dużego garnka wlej litr wody wrzuć marchewkę pietruszkę kawałek selera i kawałek pora. Gotuj wywar warzywny około pół godziny. Cztery duże pomidory sparz wrzątkiem obierz ze skórki posiekaj i przesmaż na maśle. Pomidory wlej do wywaru z warzyw i dodaj przyprawy: pieprz sól majeranek. Całość zmiksuj. Dodaj śmietanę posyp posiekaną natką pietruszki. Podawaj z makaronem ryżem lub groszkiem ptysiowym. Smacznego.
Przepisz poniżej podane zdania i uzupełnij w nich znaki interpunkcyjne.
Na stole leżały pomidory i ogórki i papryka.
Albo zjem pizzę albo makaron z sosem pomidorowym.
W lodówce nie ma ani śmietany ani jogurtu.
Ułóż zdania z podanymi spójnikami. Zapisz je tutaj lub w zeszycie. Zwróć uwagę na interpunkcję.
albo, więc, ponieważ, i, lub, ale
Basia nie radzi sobie jeszcze ze stawianiem przecinków, a jutro oddaje pracę z historii. Pomóż jej i wstaw przecinki tam, gdzie dziewczynka je opuściła.
Niezwykły rejs
Magellan pierwszy opłynął kulę ziemską. Historię jego wyprawy {} dookoła świata (1519–1522) czyta się {} niczym scenariusz sensacyjnego filmu. W czasie tej niezwykłej podróży miały miejsce i bunty załogi ............ i podstępne morderstwa ............ i krwawe walki z mieszkańcami egzotycznych wysp ............ i publiczne egzekucje. Wyprawa trwała trzy lata {} bez dwóch tygodni. Spośród pięciu statków ............ które wzięły w niej początkowo udział ............ powrócił jeden – „Victoria”. W rejs dookoła świata wypłynęło {} dwustu siedemdziesięciu ludzi ............ przeżyło szesnastu.
Podczas wyprawy doszło do tego ............ że marynarze dziennie pili tylko szklankę brudnej ............ stęchłej wody ............ łapali szczury ............ których cena doszła do pół złotego dukata ............ a na koniec zaczęli zjadać bydlęce {} skóry do podwieszania żagli. Były one tak twarde ............ że musieli je moczyć w wodzie przez pięć dni ............ a potem piekli je w ogniu ............ żeby nadawały się do jedzenia.
Ekspedycja przyniosła znaczne {} korzyści materialne. Przywiezione przez „Victorię” korzenie z wysp Oceanu Spokojnego {} pokryły wszelkie koszty wyprawy.
Przyjrzyj się mapie, na której zaznaczono trasy wypraw Magellana. Przez jakie oceany i wokół jakich kontynentów płynęli żeglarze? Opisz pełnymi zdaniami całą podróż, pamiętając o poprawnej pisowni nazw własnych i o przecinkach. Zapisz odpowiedź tutaj lub w zeszycie.
Korzystając z opisu trasy wyprawy Magellana, napisz, przez jakie oceany i wokół jakich kontynentów płynęli żeglarze. Opisz pełnymi zdaniami całą podróż, pamiętając o interpunkcji oraz o poprawnej pisowni nazw własnych.
