Działanie mechanicznych zabezpieczeń przed spadkiem kabiny
ELE.09 Obsługa i konserwacja urządzeń dźwigowych – technik urządzeń dźwigowych 311940
Działanie mechanicznych zabezpieczeń przed spadkiem kabiny
WIZUALIZACJA 3D

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBPHhC2C4
Model 3D przedstawia zasadę działania mechanicznych zabezpieczeń przed spadkiem kabiny.
1. Maszynownia.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: W skład maszynowni wchodzą: wciągarka dźwigu (4) wraz z kołem ciernym (5), szafa sterowa (6) wyposażona w aparaturę sterową i wyłącznik główny oraz ogranicznik prędkości (10) (może być zlokalizowany również na kabinie). W maszynowni znajdują się zatem urządzenia odpowiedzialne za napędzanie ruchu kabiny wraz z elementami kontrolnymi oraz mechanizmy zabezpieczające kabinę przed spadaniem.
Grafika przedstawia trzy elementy znajdujące się nad szybem kabiny dźwigu. Pierwszym elementem na środku jest koło. Grzbiet koła posiada trzy rowki, na które nałożone są trzy stalowe linki. Koło posiada mechanizm umożliwiający jego obracanie. Po lewo od koła znajduje się urządzenie składające się z obudowy i koła posiadającego mechanizm blokujący jego obrót. Po prawo znajduje się ostatni element w kształcie prostopadłościanu. Urządzenie to posiada wyświetlacz z przyciskami.
2. Szyb dźwigu.
Wewnątrz szybu dźwigu znajduje się kabina osadzona w ramie kabinowej, poruszająca się wzdłuż prowadnic kabiny, oraz przeciwwaga poruszająca się po prowadnicach przeciwwagi. W szybie umieszczone są również cięgna nośne oraz linka ogranicznika prędkości, która jest częścią mechanizmu zabezpieczającego kabinę dźwigu przed spadaniem. W szybie kabina wraz z przeciwwagą przemieszczają się pod wpływem działania wciągarki, która za pośrednictwem cięgien nośnych, założonych na koło cierne, wprawia je w ruch.
Animacja przedstawia kabinę windy poruszającą się po prowadnicach w górę i w dół w szybie dźwigu. W tle animacji spokojny utwór muzyczny.
3. Podszybie.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: W podszybiu znajdują się: obciążniki linki ogranicznika prędkości wchodząca w skład mechanizmu zapobiegania spadaniu kabiny oraz zderzaki kabiny i zderzaki przeciwwagi zabezpieczające ramę kabinową i przeciwwagę przed gwałtownym uderzeniem w podłoże.
Na grafice przedstawiono podszybie z widocznymi dwoma zderzakami i obciążką linki ogranicznika prędkości. Podszybie ma kształt koła. Grzbiet koła posiada rowek, na który nałożona jest linka. Koło posiada mechanizm umożliwiający jego obracanie. Linka sunie po kole. Urządzenie to znajduje się w podszybiu. Widoczne są również dwa wystające z podszybia pionowe amortyzatory zawierające sprężyny.
4. Wciągarka dźwigu.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: Wciągarka, połączona za pomocą wału z kołem ciernym, umieszczona jest w maszynowni. Jest to urządzenie odpowiedzialne za wprawianie kabiny w ruch. Wciągarka napędza koło cierne, na które założone są cięgna nośne. Jeden koniec cięgien nośnych jest zamocowany do przeciwwagi, a drugi do kabiny. Jest napędzane przez wciągarkę. W rowkach koła umieszczone są cięgna nośne, które pod wpływem obciążenia masą kabiny (i udźwigu) oraz przeciwwagi wytwarzają moment cierny i umożliwiają ruch kabiny oraz przeciwwagi.
Grafika przedstawia koło cierne. Grzbiet koła posiada trzy rowki, na które nałożone są trzy stalowe linki. Koło posiada mechanizm umożliwiający jego obracanie. Znajduje się nad szybem kabiny dźwigu. Na animacji przedstawiono kabinę oraz przeciwwagi. Kiedy kabina porusza się w dół, przeciwwagi poruszają się w górę i na odwrót. W tle animacji odgłosy poruszania się dźwigu, równomierny stukot stalowych elementów.
5. Koło cierne.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst:Jest napędzane przez wciągarkę. W rowkach koła umieszczone są cięgna nośne, które pod wpływem obciążenia masą kabiny (i udźwigu) oraz przeciwwagi wytwarzają moment cierny i umożliwiają ruch kabiny oraz przeciwwagi.
Grafika przedstawia koło cierne. Grzbiet koła posiada trzy rowki, na które nałożone są trzy stalowe linki. Koło posiada mechanizm umożliwiający jego obracanie.
6. Szafa sterowa.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: W jej wnętrzu znajdują się elementy odpowiedzialne za zasilanie i sterowanie pracą dźwigu. Zaliczamy do nich wyłącznik główny, zabezpieczenia, sterownik dźwigu oraz źródła zasilania awaryjnego.
Na grafice widoczna jest prostokątna szafa z okienkiem i przyciskami.
7. Cięgna nośne.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: Cięgna nośne (liny nośne) utrzymują kabinę, łączą ją z przeciwwagą i współpracują z kołem ciernym, wprawiając kabinę w ruch.
Rysunek przedstawia układ z bezpośrednim zejściem z koła ciernego na kabinę i przeciwwagę.
8. Kabina dźwigu.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: Osadzona w ramie kabinowej, służy do przewożenia ludzi i towarów. Jest w specjalny sposób zabezpieczona na wypadek niekontrolowanego lub zbyt szybkiego spadania, wywołanego np. zerwaniem cięgien nośnych lub uszkodzeniem wciągarki czy koła ciernego. Kabina musi być zabezpieczona chwytaczami, zazwyczaj umieszczonymi w dolnej części ramy kabinowej, poruszającymi się wzdłuż prowadnic.
Grafika przedstawia kabinę dźwigu. Kabina ma kształt prostopadłościanu, dźwig porusza się po prowadnicach, od góry przyłączone są trzy stalowe linki.
9. Przeciwwaga.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: Stosowana do wytwarzania odpowiedniej siły w cięgnach nośnych, tak aby zapewnić optymalne sprzężenie cierne pomiędzy cięgnami a kołem ciernym. Drugą jej funkcją jest zrównoważenie masy kabiny (oraz udźwigu), aby zmniejszyć moment sił na kole ciernym poprzez zmniejszenie obciążenia wału wciągarki.
Grafika przedstawia płaski pionowy prostopadłościan, na którego składa się kilka poziomych prostopadłościennych bloczków, będących odważnikami. Opisany element sunie po prowadnicach i od góry przyłączone są do niego trzy stalowe linki.
10. Ogranicznik prędkości.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: Ogranicznik prędkości służy do nadzorowania prędkości jazdy. Jest to pierwszy z głównych elementów zabezpieczających kabinę dźwigu przed spadaniem. W ograniczniku prędkości koło kontrolujące prędkość połączone jest za pomocą linki z kabiną oraz obciążką linki ogranicznika prędkości. Prędkość obracania się koła odpowiada prędkości poruszania się kabiny. Dodatkowo kabina jest wyposażona w mechanizm blokujący, który wykorzystuje siłę odśrodkową – jeśli z powodu zbyt dużej prędkości (np. spowodowanej zerwaniem cięgien) siła odśrodkowa jest zbyt duża, ruch koła zostaje natychmiast zablokowany. Ogranicznik prędkości wyłącza zespół napędowy (wciągarkę) oraz, jeżeli jest to konieczne, uruchamia chwytacze przy osiągnięciu prędkości granicznej. Ogranicznik prędkości mierzy prędkość poruszania się kabiny w szybie. Jeśli kabina przekroczy prędkość znamionową o 15%, to znaczy, że dźwig zaczyna poruszać się z prędkością równą co najmniej 115% prędkości nominalnej.
Grafika przedstawia urządzenie składające się z obudowy i koła posiadającego mechanizm blokujący jego obrót. Znajduje się nad szybem kabiny dźwigu.
11. Obciążka linki ogranicznika prędkości.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: To drugi główny element wchodzący w skład mechanizmu zabezpieczającego kabinę przed spadaniem. Obciążka linki ogranicznika prędkości zapewnia odpowiednie napięcie linki ogranicznika prędkości, dzięki czemu prędkość przemieszczania kabiny może być bardzo dokładnie przeniesiona na ogranicznik prędkości.
Na grafice ukazano koło. Grzbiet koła posiada rowek, na który nałożona jest linka. Koło posiada mechanizm umożliwiający jego obracanie. Linka sunie po kole. Urządzenie to znajduje się w podszybiu. Widoczne są również dwa wystające z podszybia pionowe amortyzatory zawierające sprężyny.
12. Chwytacz.
Na polu, które pojawia się po kliknięciu w punktor znajduje się pasek odtwarzania tożsamy z tekstem zawartym poniżej. Tekst: Chwytacz to trzeci główny element mechanizmu zabezpieczającego kabinę przed spadaniem i podobnie jak pozostałe elementy tego mechanizmu, jest obowiązkowym wyposażeniem wchodzącym w skład każdego rodzaju dźwigu elektrycznego. Gdy koło ogranicznika prędkości zostaje zablokowane, specjalny mechanizm aktywuje chwytacze. Może się to odbywać wskutek napięcia linki połączonej z ogranicznikiem lub przy użyciu specjalnej dźwigni przesuwanej w momencie zablokowania ogranicznika, jak w tym przypadku. Jednym z przykładów chwytaczy są chwytacze klinowe. W momencie aktywacji mechanizmu w chwytaczach dochodzi do wysunięcia się klocków w kształcie klina, które zaciskają się wokół prowadnicy kabiny. Następuje zatrzymanie spadania kabiny. Ogranicznik prędkości automatycznie uruchamia chwytacze umieszczone w ramie kabinowej. Szczęki chwytaczy stopniowo zaciskają się na prowadnicach. Dzięki temu kabina zatrzymuje się płynnie.
Grafika przedstawia urządzenie mechaniczne składające się dwóch identycznych części. Każda z części posiada w swojej budowie element w kształcie klina. Kliny obejmują znajdującą się na środku prowadnicę.
13. Aktywacja ogranicznika oraz chwytaczy
Poniżej tytułu znajduje się animacja przedstawiająca pracę ogranicznika i chwytaczy. Koło ogranicznika prędkości zostaje zablokowane, specjalny mechanizm aktywuje chwytacze. Obywa się to przy użyciu specjalnej dźwigni przesuwanej w momencie zablokowania ogranicznika, jak w tym przypadku.