Ekologiczne środki ochrony roślin
W ekologicznym rolnictwie dąży się do minimalizowania wpływu środków chemicznych na środowisko oraz zdrowie ludzi i zwierząt. W odróżnieniu od konwencjonalnej ochrony roślin ekologiczna ochrona roślin opiera się na profilaktyce i zabiegach bezpośrednich, a także wykorzystaniu naturalnych procesów zachodzących w przyrodzie oraz stosowaniu środków zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Metody ekologicznej ochrony roślin (ograniczenie zachwaszczania oraz ochrona przed szkodnikami) obejmują:
prawidłowy płodozmian i uprawę odporniejszych odmian roślin – uprawa roślin o zwiększonej odporności na szkodniki i choroby, co umożliwia zmniejszenie lub wyeliminowanie stosowania pestycydów; dobór odmian szybkorosnących i zacieniających glebę o wysokiej słomie; odpowiedni termin siewu i stosowanie dobrze przygotowanego materiału siewnego;
zapewnienie właściwego sąsiedztwa roślin i optymalne zagęszczenie łanu roślin;
zachowanie równowagi biologicznej – polega na stworzeniu w uprawie odpowiednich warunków do rozwoju naturalnych wrogów szkodników, takich jak drapieżniki, pasożyty, grzyby lub bakterie, które są w stanie kontrolować populację szkodników; zapewnienie im dogodnych warunków bytowania i gniazdowania;
optymalizację agrotechniki – stosowanie odpowiedniego nawożenia, odchwaszczanie mechaniczne przy użyciu bron, obsypników, pielników,narzędzi ręcznych;
zastosowanie naturalnych preparatów – takich jak roztwory ziołowe, wyciągi z roślin, olejki eteryczne czy fermentowane preparaty roślinne, które odstraszają szkodniki oraz uodparniają rośliny na infekcję infekcję czynników chorobotwórczych;
stosowanie ekologicznych preparatów – stosowanie środków chemicznych zgodnych z zasadami rolnictwa ekologicznego; wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym prowadzi Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu (https://www.ior.poznan.pl/1631,srodki-ochrony-roslin-do-upraw-ekologicznych) oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Przykładowe środki ochrony roślin zalecane do ekologicznych upraw:
Nazwa środka | Przeznaczenie |
Środki grzybobójcze | |
Polyversum WP | Do ochrony strefy korzeniowej w roślinach warzywnych (pomidor, ogórek, papryka i sałata) przed chorobami grzybowymi: fuzariozy, mączniaki, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, zgorzel podstawy łodygi) i truskawka (szara pleśń) |
Nordox 75 WG | Do stosowania zapobiegawczego w ochronie ziemniaka przed zarazą ziemniaczaną, jabłoni i gruszy przed parchem oraz wiśni przed rakiem bakteryjnym drzew pestkowych i pomidora przed bakteryjną cętkowatością, zarazą ziemniaka i alternariozą |
Funguran‑Progress | Do stosowania zapobiegawczego w ochronie ziemniaka, jabłoni i winorośli przed chorobami grzybowymi |
Preferal | Oba preparaty stosuje się przeciwko mączlikowi szklarniowemu |
Środki owadobójcze | |
Spintor 240 SC | Do zwalczania niektórych szkodników gryzących w roślinach sadowniczych i warzywnych |
Dipel WG | Do zwalczania gąsienic bielinka rzepnika, bielinka kapustnika, piętnówki kapustnicy w białej kapuście oraz gąsienic pachówki strąkóweczki w grochu |
Caprovirusine Super SC | Przeznaczony do zwalczania owocówki jabłkóweczki w uprawach sadowniczych |
Promanal 60 EC | Stosowany w ochronie drzew owocowych (jabłoń, śliwa) przed niektórymi szkodnikami (przędziorek owocowiec, misecznik śliwowy) |
Inne | |
Ecodian‑CP VP | Feromon w formie biodegradowalnej zawieszki, przeznaczony do wabienia i dezorientacji samców owocówki jabłkóweczki |
Isonet Z | Środek ochrony roślin w formie zawieszki, zawiera feromon przeznaczony do wabienia i dezorientacji samców przeziernika porzeczkowca, a w konsekwencji ograniczenia wystąpienia szkodnika w uprawach porzeczek i agrestu |
Indeks górny Tabela. Wybrane środki ochrony roślin zalecane do ekologicznych upraw Indeks górny koniecTabela. Wybrane środki ochrony roślin zalecane do ekologicznych upraw
Indeks górny Źródło: M. Wróblewska, Zarządzanie gospodarstwem ekologicznym, Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, s. 13; tekst dostępny na stronie https://odr.pl/wp-content/uploads/2016/08/2015_g_ekolog.pdf. Indeks górny koniecŹródło: M. Wróblewska, Zarządzanie gospodarstwem ekologicznym, Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, s. 13; tekst dostępny na stronie https://odr.pl/wp-content/uploads/2016/08/2015_g_ekolog.pdf.
Naturalne preparaty stosowane w ekologicznym gospodarstwie do podlewania i oprysku roślin to m.in. gnojówki, wyciągi, wywary i napary przyrządzane najczęściej z pokrzywy, skrzypu polnego, mniszka, żywokostu, wrotyczu, cebuli i czosnku. Wykorzystujemy do nich rozdrobnione świeże lub suszone zielę w odpowiedniej proporcji, zalewane wodą i pozostawione na określony czas w naczyniu (nie może być ono metalowe). Następnie powstały preparat przecedzamy przez podwójną warstwę gazy lub płótno lniane. Podlewanie lub opryski z wykorzystaniem takiego środka należy powtarzać kilkakrotnie w okresie zagrożenia lub wystąpienia patogenów roślin, najlepiej po południu. Najważniejsze zasady przygotowania poszczególnych preparatów opisane są w poniższej tabeli:
Rodzaj preparatu | Sposób przygotowania | Czas przygotowania |
gnojówka roślinna | 1 kg świeżego ziela zalać 10 litrami zimnej wody, naczynia nie przykrywać, a gnojówkę dokładnie mieszać przynajmniej raz dziennie. W celu złagodzenia nieprzyjemnego zapachu można dodać 200‑400 g mączki skalnej bazaltowej albo dolomitowej. | proces fermentacji trwa 2‑4 tygodnie (im wyższa temperatura otoczenia, tym krótszy czas); o jego zakończeniu świadczy klarowność preparatu |
wyciąg roślinny (nastój) | Świeże/suszone ziele zalać zimną wodą i pozostawić maksymalnie na dobę, do wytworzenia się lekkiej pianki. Przecedzić wyciąg i użyć tego samego dnia, nie dopuszczając do fermentacji. | od 12 do 24 godzin (po dobie następuje jego fermentacja) |
wywar roślinny (odwar) | Świeże/suszone ziele zalać zimną wodą i pozostawić maksymalnie na dobę, a następnie gotować przez około 30 minut na słabym ogniu i pozostawić pod przykryciem do wystygnięcia, przecedzić. | namaczanie – od 12 do 24 godzin, następnie zagotowanie; otwarty wywar zachowuje swoje właściwości przez mniej więcej tydzień, ale zamknięty w słoiku – już przez 3‑4 miesiące |
napar roślinny | Świeże/suszone ziele zalać wrzącą wodą i pozostawić pod przykryciem, aż wystygną; przecedzić napar i użyć jeszcze tego samego dnia. | zalanie wrzącą wodą na 20‑30 minut (do wystygnięcia naparu) |
Indeks górny Źródło: Na podstawie: M. Wróblewska, Zarządzanie gospodarstwem ekologicznym, Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, s. 14; tekst dostępny na stronie https://odr.pl/wp-content/uploads/2016/08/2015_g_ekolog.pdf Indeks górny koniecŹródło: Na podstawie: M. Wróblewska, Zarządzanie gospodarstwem ekologicznym, Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, s. 14; tekst dostępny na stronie https://odr.pl/wp-content/uploads/2016/08/2015_g_ekolog.pdf
Wniosek o certyfikację
Poniżej znajduje się plik do pobrania z wnioskiem o certyfikację:
Wniosek o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego
Poniżej znajduje się plik do pobrania z wnioskiem o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego: