E-materiały do kształcenia zawodowego

E‑book – Ekologiczna uprawa roślin

ROL.04. Prowadzenie produkcji rolniczej - rolnik 601003

ROL.04. Prowadzenie produkcji rolniczej - technik rolnik 314207

ROL.04. Prowadzenie produkcji rolniczej - technik agrobiznesu 331402

bg‑yellow

Ekologiczne środki ochrony roślin

W ekologicznym rolnictwie dąży się do minimalizowania wpływu środków chemicznych na środowisko oraz zdrowie ludzi i zwierząt. W odróżnieniu od konwencjonalnej ochrony roślin ekologiczna ochrona roślin opiera się na profilaktyce i zabiegach bezpośrednich, a także wykorzystaniu naturalnych procesów zachodzących w przyrodzie oraz stosowaniu środków zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Metody ekologicznej ochrony roślin (ograniczenie zachwaszczania oraz ochrona przed szkodnikami) obejmują:

  • prawidłowy płodozmian i uprawę odporniejszych odmian roślin – uprawa roślin o zwiększonej odporności na szkodniki i choroby, co umożliwia zmniejszenie lub wyeliminowanie stosowania pestycydów; dobór odmian szybkorosnących i zacieniających glebę o wysokiej słomie; odpowiedni termin siewu i stosowanie dobrze przygotowanego materiału siewnego;

  • zapewnienie właściwego sąsiedztwa roślin i optymalne zagęszczenie łanu roślin;

  • zachowanie równowagi biologicznej – polega na stworzeniu w uprawie odpowiednich warunków do rozwoju naturalnych wrogów szkodników, takich jak drapieżniki, pasożyty, grzyby lub bakterie, które są w stanie kontrolować populację szkodników; zapewnienie im dogodnych warunków bytowania i gniazdowania;

  • optymalizację agrotechniki – stosowanie odpowiedniego nawożenia, odchwaszczanie mechaniczne przy użyciu bron, obsypników, pielników,narzędzi ręcznych;

  • zastosowanie naturalnych preparatów – takich jak roztwory ziołowe, wyciągi z roślin, olejki eteryczne czy fermentowane preparaty roślinne, które odstraszają szkodniki oraz uodparniają rośliny na infekcję infekcję czynników chorobotwórczych;

  • stosowanie ekologicznych preparatów – stosowanie środków chemicznych zgodnych z zasadami rolnictwa ekologicznego; wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym prowadzi Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu (https://www.ior.poznan.pl/1631,srodki-ochrony-roslin-do-upraw-ekologicznych) oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Przykładowe środki ochrony roślin zalecane do ekologicznych upraw:

Nazwa środka

Przeznaczenie

Środki grzybobójcze

Polyversum WP

Do ochrony strefy korzeniowej w roślinach warzywnych (pomidor, ogórek, papryka i sałata) przed chorobami grzybowymi: fuzariozy, mączniaki, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, zgorzel podstawy łodygi) i truskawka (szara pleśń)

Nordox 75 WG

Do stosowania zapobiegawczego w ochronie ziemniaka przed zarazą ziemniaczaną, jabłoni i gruszy przed parchem oraz wiśni przed rakiem bakteryjnym drzew pestkowych i pomidora przed bakteryjną cętkowatością, zarazą ziemniaka i alternariozą

Funguran‑Progress

Do stosowania zapobiegawczego w ochronie ziemniaka, jabłoni i winorośli przed chorobami grzybowymi

Preferal

Oba preparaty stosuje się przeciwko mączlikowi szklarniowemu

Środki owadobójcze

Spintor 240 SC

Do zwalczania niektórych szkodników gryzących w roślinach sadowniczych i warzywnych

Dipel WG

Do zwalczania gąsienic bielinka rzepnika, bielinka kapustnika, piętnówki kapustnicy w białej kapuście oraz gąsienic pachówki strąkóweczki w grochu

Caprovirusine Super SC

Przeznaczony do zwalczania owocówki jabłkóweczki w uprawach sadowniczych

Promanal 60 EC

Stosowany w ochronie drzew owocowych (jabłoń, śliwa) przed niektórymi szkodnikami (przędziorek owocowiec, misecznik śliwowy)

Inne

Ecodian‑CP VP

Feromon w formie biodegradowalnej zawieszki, przeznaczony do wabienia i dezorientacji samców owocówki jabłkóweczki

Isonet Z

Środek ochrony roślin w formie zawieszki, zawiera feromon przeznaczony do wabienia i dezorientacji samców przeziernika porzeczkowca, a w konsekwencji ograniczenia wystąpienia szkodnika w uprawach porzeczek i agrestu

Indeks górny Tabela. Wybrane środki ochrony roślin zalecane do ekologicznych upraw Indeks górny koniec

Indeks górny Źródło: M. Wróblewska, Zarządzanie gospodarstwem ekologicznym, Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, s. 13; tekst dostępny na stronie https://odr.pl/wp-content/uploads/2016/08/2015_g_ekolog.pdf. Indeks górny koniec

Naturalne preparaty stosowane w ekologicznym gospodarstwie do podlewania i oprysku roślin to m.in. gnojówki, wyciągi, wywary i napary przyrządzane najczęściej z pokrzywy, skrzypu polnego, mniszka, żywokostu, wrotyczu, cebuli i czosnku. Wykorzystujemy do nich rozdrobnione świeże lub suszone zielę w odpowiedniej proporcji, zalewane wodą i pozostawione na określony czas w naczyniu (nie może być ono metalowe). Następnie powstały preparat przecedzamy przez podwójną warstwę gazy lub płótno lniane. Podlewanie lub opryski z wykorzystaniem takiego środka należy powtarzać kilkakrotnie w okresie zagrożenia lub wystąpienia patogenów roślin, najlepiej po południu. Najważniejsze zasady przygotowania poszczególnych preparatów opisane są w poniższej tabeli:

Rodzaj preparatu

Sposób przygotowania

Czas przygotowania

gnojówka roślinna

1 kg świeżego ziela zalać 10 litrami zimnej wody, naczynia nie przykrywać, a gnojówkę dokładnie mieszać przynajmniej raz dziennie. W celu złagodzenia nieprzyjemnego zapachu można dodać 200‑400 g mączki skalnej bazaltowej albo dolomitowej.

proces fermentacji trwa 2‑4 tygodnie (im wyższa temperatura otoczenia, tym krótszy czas); o jego zakończeniu świadczy klarowność preparatu

wyciąg roślinny (nastój)

Świeże/suszone ziele zalać zimną wodą i pozostawić maksymalnie na dobę, do wytworzenia się lekkiej pianki. Przecedzić wyciąg i użyć tego samego dnia, nie dopuszczając do fermentacji.

od 12 do 24 godzin (po dobie następuje jego fermentacja)

wywar roślinny (odwar)

Świeże/suszone ziele zalać zimną wodą i pozostawić maksymalnie na dobę, a następnie gotować przez około 30 minut na słabym ogniu i pozostawić pod przykryciem do wystygnięcia, przecedzić.

namaczanie – od 12 do 24 godzin, następnie zagotowanie; otwarty wywar zachowuje swoje właściwości przez mniej więcej tydzień, ale zamknięty w słoiku – już przez 3‑4 miesiące 

napar roślinny

Świeże/suszone ziele zalać wrzącą wodą i pozostawić pod przykryciem, aż wystygną; przecedzić napar i użyć jeszcze tego samego dnia.

zalanie wrzącą wodą na 20‑30 minut (do wystygnięcia naparu)

Indeks górny Źródło: Na podstawie: M. Wróblewska, Zarządzanie gospodarstwem ekologicznym, Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, s. 14; tekst dostępny na stronie https://odr.pl/wp-content/uploads/2016/08/2015_g_ekolog.pdf Indeks górny koniec

Wniosek o certyfikację

1
RhvI2s54cq3E01
Wniosek o certyfikację
Wniosek o certyfikację. Wzór: Ekogwarancja PTRE Sp z o.o.
Źródło: tylko do użytku edukacyjnego.

Poniżej znajduje się plik do pobrania z wnioskiem o certyfikację:

R16FLIWqp0wnb

Przycisk umożliwiający pobranie: Wniosek o certyfikację.

Plik PDF o rozmiarze 1.87 MB w języku polskim

Wniosek o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego

1
RVp1FddDhYovA1
Wniosek o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego
Wniosek o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego. Wzór: COBICO Sp. z o.o.
Źródło: tylko do użytku edukacyjnego.

Poniżej znajduje się plik do pobrania z wnioskiem o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego:

RhgIMFkqG4M8r

Przycisk umożliwiający pobranie: Wniosek o certyfikację ekologicznego gospodarstwa rolnego.

Plik PDF o rozmiarze 1.78 MB w języku polskim

Miejsce na notatki

R1YI8401ZFM04