E-materiały do kształcenia zawodowego

Budowa wózka napędnego

TKO.06.2 Budowa wózka napędnego

bg‑green

Elementy budowy wózka napędnego

ATLAS INTERAKTYWNY

10

Spis treści

1

Wózek napędny widok z góry

1
R1eAJfJsyvC2R1
Ilustracja interaktywna przedstawia widok wózka napędnego z góry i z przodu, ustawionego na szynach ponad kanałem pozwalającym na spojrzenie na wózek od spodu. Na ilustracji znajduje się sześć punktów które są połączone pomarańczowymi liniami z elementami wózka. Po kliknięciu w jeden z punktów wyświetla się okno z tekstem.
1. Silnik trakcyjny. Jest to urządzenie zamieniające energię elektryczną w energię mechaniczną napędzająca pojazd szynowy. Silnik składa się ze stojana i obracającego się w nim wirnika. Spośród silników trakcyjnych wyróżniamy: silniki szeregowe prądu stałego i silniki indukcyjne (asynchroniczne) prądu przemiennego.
2. Zestaw kołowy. Są to koła obręczowe lub monoblokowe połączone ze sobą jedną osią lub osią portalową. Zestawy kołowe dzielimy na toczne i napędowe. Odpowiadają one za współpracę z szynami.
3. Mechanizm napędowy. Są to elementy wchodzące wraz z silnikiem trakcyjnym, przekładnią i zestawem kołowym do zespołu napędowego. Przenoszą one moment obrotowy z przekładni elektrycznej na zestawy kołowe. Stosowane są w celu ograniczenia wibracji między silnikiem a zestawem kołowym.
4. Tarcza hamulcowa. Jest to element układu hamulcowego do którego dociskane są okładziny cierne powodujące wytwarzanie siły tarcia pozwalającej na hamowanie pojazdu szynowego. Tarcze hamulcowe możemy podzielić na wentylowane i niewentylowane. Mogą być one montowane bezpośrednio na kole monoblokowym lub na osi. W przypadku hamulca klockowego rolę tarczy hamulcowej pełni obręcz koła.
5. Przekładnia główna. Jest to mechanizm służący do przenoszenia ruchu obrotowego silnika, który jednocześnie zmienia parametry ruchu takie jak prędkość, siłę lub moment siły. Wyróżnia się przekładnie mechaniczne, hydrauliczne oraz elektryczne. W przemyśle kolejowym zazwyczaj wykorzystywane są przekładnie jednostopniowe i dwustopniowe.
6. Mocowanie silnika trakcyjnego. Silnik trakcyjny może być mocowany na kilka sposobów w zależności od maksymalnej prędkości konstrukcyjnej. Stosowane są następujące sposoby mocowań: tramwajowe, czterocięgłowe sprzęgła typu Alsthom, sześciocięgłowe sprzęgła równobieżne, z zastosowaniem sprzęgieł z pakietami klinowymi, ze sprzęgłami lamelowymi i zębatymi. Wszystkie rodzaje zawieszenia silników trakcyjnych oprócz tramwajowego polegają na zamocowaniu silnika do ramy wózka. W przypadku tramwajowego zawieszenia, część masy silnika spoczywa na osi zestawu kołowego. Możliwe są także zespoły napędowe montowane całkowicie w nadwoziu lub częściowo w nadwoziu i na ramie wózka.
Widok wózka napędnego z góry
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia widok wózka napędnego z góry i z  przodu, ustawionego na szynach ponad kanałem pozwalającym na spojrzenie na wózek od spodu. Elementy konstrukcyjne wózka podpisano punktami interaktywnymi. Punktów jest sześć i są one połączone pomarańczowymi liniami z elementami wózka. Po kliknięciu punktu pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Silnik trakcyjny. Umieszczony blisko środka wózka.
    Tekst: Jest to urządzenie zamieniające energię elektryczną w energię mechaniczną napędzającą pojazd szynowy. Silnik składa się ze stojana i obracającego się w nim wirnika. Spośród silników trakcyjnych wyróżniamy: silniki szeregowe prądu stałego i silniki indukcyjne (asynchroniczne) prądu przemiennego.

  2. Zestaw kołowy. Koła są cztery, dwa z przodu i dwa widoczne z tyłu.
    Tekst: Element odpowiadający za współpracę całego wózka bezpośrednio z szynami kolejowymi. Dzielimy zestawy na toczne oraz napędowe. Wyróżniamy klasyczne zestawy kołowe z osią, która łączy koła obręczowe i monoblokowe, a także te z osią wirtualną, portalową.

  3. Mechanizm napędowy. Walec umieszczony na osi między kołami.
    Tekst: Są to elementy wchodzące wraz z silnikiem trakcyjnym, przekładnią i zestawem kołowym do zespołu napędowego. Przenoszą one moment obrotowy z silnika trakcyjnego poprzez przekładnię na zestawy kołowe. Stosowane są w celu ograniczenia wibracji między silnikiem a zestawem kołowym.

  4. Tarcza hamulcowa. Okrągła tarcza z niewielkimi dziurami zamontowana po wewnętrznej stronie koła.
    Tekst: Jest to element układu hamulcowego do którego dociskane są okładziny cierne powodujące wytwarzanie siły tarcia pozwalającej na hamowanie pojazdu szynowego. Tarcze hamulcowe możemy podzielić na wentylowane i niewentylowane. Mogą być one montowane bezpośrednio na kole monoblokowym lub na osi. W przypadku hamulca klockowego rolę tarczy hamulcowej pełni obręcz koła.

  5. Przekładnia główna. Skrzynia umieszczona na osi między kołami bliżej koła widocznego po prawej stronie zdjęcia.
    Tekst: Jest to mechanizm służący do przenoszenia ruchu obrotowego wału silnika, który jednocześnie zmienia parametry ruchu takie jak prędkość, siłę lub moment siły. Wyróżnia się przekładnie mechaniczne, hydrauliczne oraz elektryczne. W przemyśle kolejowym zazwyczaj wykorzystywane są przekładnie jednostopniowe i dwustopniowe.

  6. Mocowanie silnika trakcyjnego. Wiele punktów wokół silnika. Służą do zamocowania silnika na ramie wózka.
    Tekst: Silnik trakcyjny może być mocowany na kilka sposobów w zależności od maksymalnej prędkości konstrukcyjnej. Stosowane są następujące sposoby mocowań: tramwajowe, czterocięgłowe sprzęgła typu Alsthom, sześciocięgłowe sprzęgła równobieżne, z zastosowaniem sprzęgieł z pakietami klinowymi, ze sprzęgłami lamelowymi i zębatymi. Wszystkie rodzaje zawieszenia silników trakcyjnych oprócz tramwajowego polegają na zamocowaniu silnika do ramy wózka. W przypadku tramwajowego zawieszenia, część masy silnika spoczywa na osi zestawu kołowego. Możliwe są także zespoły napędowe montowane całkowicie w nadwoziu lub częściowo w nadwoziu i na ramie wózka.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Wózek napędny widok z boku

1
RBlRDbAFzCUGD
Ilustracja interaktywna przedstawia widok wózka napędnego z boku, ustawionego na szynach ponad kanałem pozwalającym na spojrzenie na wózek od spodu. Na ilustracji znajdują się cztery punkty, które są połączone pomarańczowymi liniami z elementami wózka. Po kliknięciu w jeden z punktów wyświetla się okno z tekstem.
1. Usprężynowanie drugiego stopnia. Jest to element amortyzujący drgania pochodzące z wózków na nadwozie. Rozwiązanie jest oparte na zamontowaniu sprężyn takich jak: sprężyny śrubowe naciskowe, sprężyny typu flexicoil, sprężyny metalowo‑gumowe, sprężyny pneumatyczne.
2. Usprężynowanie pierwszego stopnia. Jest to element amortyzujący drgania pochodzące z zestawów kołowych. Upsrężynowanie możemy podzielić na indywidualne lub grupowe w zależności od tego czy amortyzują wibracje z jednego zestawu kołowego czy wszystkich w obrębie wózka. Rodzaje sprężyn wykorzystywanych do usprężynowania: sprężyny piórowe (resory), sprężyny śrubowe naciskowe, sprężyny metalowo‑gumowe, sprężyny gumowe.
3. Prowadzenie zestawów kołowych. Elementy prowadzenia dzielimy na sztywne, luzowe i bezluzowe. W prowadzeniu sztywnym, kadłuby łożysk połączone są na sztywno z ramą wózka. W prowadzeniu luzowym, do kadłubów łożysk zamocowane są ślizgi współpracujące z wykładzinami zamocowanymi na specjalnych konstrukcjach przytwierdzonych do ramy wózka, gdzie między współpracującymi elementami występują małe luzy. W przypadku prowadzenia bezluzowego, można wymienić następujące sposoby prowadzeń: kolumnowe, taśmowe, wahaczowe, cięgnowe i metalowo‑gumowe. W przypadku prowadzeń bezluzowych, występuję podatna współpraca między elementami dzięki zastosowaniu elementów gumowych.
4. Maźnica. Jest to element zamocowany na czopie łożyskowym osi. Składa się z łożyska osi oraz kadłuba łożyska, którego puste przestrzenie między elementami wypełnione są smarami.
5. Łożysko osiowe. Przenosi obciążenia osiowe i promieniowe, odpowiada za bezpieczny obrót koła. Łożysko główne zestawu kołowego zwane jest potocznie maźnicą. Jest to podzespół, w którego skład wchodzą łożyska toczne, dawniej ślizgowe, osadzone na czopach łożyskowych osi oraz kadłub (korpus) maźnicy, w którym te łożyska są osadzone. W taborze kolejowym stosuje się najczęściej łożyska toczne walcowe lub baryłkowe. W taborze dużych prędkości stosuje się łożyska kulowe.
Widok wózka napędnego z boku
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia widok wózka napędnego z boku, ustawionego na szynach ponad kanałem pozwalającym na spojrzenie na wózek od spodu. Elementy konstrukcyjne wózka podpisano punktami interaktywnymi. Punkty są cztery i są one połączone pomarańczowymi liniami z elementami wózka. Po kliknięciu punktu pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Sprężyna pneumatyczna. Jest to element amortyzujący drgania pochodzące z wózków na nadwozie. Wchodzi w skład usprężynowania drugiego stopnia. Wyróżniamy sprężyny pneumatyczne membranowe lub półtoroidalne. Sprężyny pneumatyczne zbudowane są z metalowej osłony lub płyty zabezpieczającej miech sprężyny, który jest wypełniony sprężonym powietrzem. Wewnątrz sprężyn pneumatycznych umieszczona jest dodatkowa sprężyna metalowo gumowa na wypadek usterki. Podczas awarii może nastąpić ubytek powietrza w miechu sprężyny pneumatycznej wtedy osłona lub płyta sprężyny osiada na gumowym odbijaku przejmującym funkcję sprężyny pneumatycznej. Sprężyny pneumatyczne wymagają układu zasilania sprężonym powietrzem i sterowania z wykorzystaniem zaworu ważącego i wyrównawczego. Regulują one ciśnienie w sprężynach i równomierne rozkładają naciski nadwozia na wózek .Rozwiązania dotyczące usprężynowania mogą być także oparte na zamontowaniu elementów takich jak: sprężyny śrubowe naciskowe, sprężyny typu flexicoil i sprężyny metalowo‑gumowe.

  2. Sprężyna śrubowa. W postaci walca ze sprężyną między ramą wózka a osią obrotu kół.
    Tekst: Jest to element amortyzujący drgania pochodzące z zestawów kołowych. Sprężyna śrubowa jest wykonana ze zwiniętego pręta stalowego, może pracować jako pojedyncza lub w zespole jej zadaniem jest amortyzowanie drgań pochodzących od zestawu kołowego. Usprężynowanie możemy podzielić na indywidualne lub grupowe w zależności od tego czy amortyzują wibracje z jednego zestawu kołowego czy wszystkich w obrębie wózka. Rodzaje sprężyn wykorzystywanych do usprężynowania: sprężyny piórowe (resory), sprężyny śrubowe naciskowe, sprężyny metalowo‑gumowe, sprężyny gumowe.

  3. Prowadzenie sprężyste. Na zdjęciu jest to połączenie ramy wózka z osią obrotu kół.
    Tekst: Elementy prowadzenia dzielimy na sztywne, luzowe i bezluzowe. W prowadzeniu sztywnym, kadłuby łożysk połączone są na sztywno z ramą wózka. W prowadzeniu luzowym, do kadłubów łożysk zamocowane są ślizgi współpracujące z wykładzinami zamocowanymi na specjalnych konstrukcjach przytwierdzonych do ramy wózka, gdzie między współpracującymi elementami występują małe luzy. W przypadku prowadzenia bezluzowego, można wymienić następujące sposoby prowadzeń: kolumnowe, taśmowe, wahaczowe, cięgnowe i metalowo‑gumowe. W przypadku prowadzeń bezluzowych, występuję podatna współpraca między elementami dzięki zastosowaniu elementów gumowych.

  4. Maźnica. Zamontowana na końcu osi obrotu kół.
    Tekst: Jest to element zamocowany na czopie łożyskowym osi. Składa się z łożyska osi oraz kadłuba łożyska, którego puste przestrzenie między elementami wypełnione są smarami.

  5. Łożysko osiowe. Zamontowane również na końcu osi obrotu koła. 
    Tekst: Przenosi obciążenia osiowe i promieniowe, odpowiada za bezpieczny obrót koła. Łożysko główne zestawu kołowego zwane jest potocznie maźnicą. Jest to podzespół, w którego skład wchodzą łożyska toczne, dawniej ślizgowe, osadzone na czopach łożyskowych osi oraz kadłub (korpus) maźnicy, w którym te łożyska są osadzone. W taborze kolejowym stosuje się najczęściej łożyska toczne walcowe lub baryłkowe. W taborze dużych prędkości stosuje się łożyska kulowe.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Konstrukcja wózka napędnego

1
RDojunJfzvHzC1
Ilustracja interaktywna przedstawia widok podwozia wózka napędnego. Na ilustracji znajdują się dwa punkty. Po kliknięciu w punkt pojawia się okno z tekstem.
1. Gniazdo czopa skrętu. Element łączący nadwozie z wózkiem z wykorzystaniem metalowego czopa. Połączenie takie zapewnia skrętność wózka podczas jazdy a także przenoszenie sił wzdłużnych. Wyróżniamy także inne sposoby łączenia wózka z wykorzystaniem: belki skrętnej, belki bujakowej, belki pośredniej, bezpośrednio sprężyn z cięgnami skośnymi lub poziomymi oraz bezpośrednio zamocowania nadwozia do sprężyn pneumatycznych.
2. Ostoja (rama) wózka. Jest elementem bazowym do zamocowania układów napędowych, układów hamulcowych a także układów oparcia nadwozia. Jest odpowiedzialna za przenoszenie obciążeń statycznych oraz dynamicznych. Zbudowana jest z dwóch podłużnic, poprzecznicy oraz może być dodatkowo połączona czołownicami.
Konstrukcja wózka napędnego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia widok podwozia wózka napędnego. Elementy konstrukcyjne wózka podpisano dwoma punktami interaktywnymi. Po kliknięciu punktu pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Gniazdo czopa skrętu. Umieszczone na środku ramy wózka napędnego.
    Tekst: Element łączący nadwozie z wózkiem z wykorzystaniem metalowego czopa. Połączenie takie zapewnia skrętność wózka podczas jazdy a także przenoszenie sił wzdłużnych. Wyróżniamy także inne sposoby łączenia wózka z wykorzystaniem: belki skrętnej, belki bujakowej, belki pośredniej, bezpośrednio sprężyn z cięgnami skośnymi lub poziomymi oraz bezpośrednio zamocowania nadwozia do sprężyn pneumatycznych.

  2. Ostoja (rama) wózka.
    Tekst: Jest elementem bazowym do zamocowania układów napędowych, układów hamulcowych a także układów oparcia nadwozia. Jest odpowiedzialna za przenoszenie obciążeń statycznych oraz dynamicznych. Zbudowana jest z dwóch podłużnic, poprzecznicy oraz może być dodatkowo połączona czołownicami.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Elementy hamulca

1
R1G1cXHJ8b4dj1
Ilustracja interaktywna przedstawia hamulec wózka napędnego. Na ilustracji znajdują się cztery punkty. Po kliknięciu w punkt wyświetla się okno z tekstem.
1. Okładziny cierne. Są to elementy wykonane z kompozytów lub spieków metalicznych, montowanych w szczękach hamulcowych. W przypadku hamulców klockowych elementem odpowiadającym okładzinom ciernym są wstawki hamulcowe. Są one dociskane do tarczy hamulcowej lub obręczy koła w celu uzyskania siły hamowania.
2. Przekładnia z zaciskami (szczękami) hamulcowymi. Jest to element składający się z siłownika (cylindra), dźwigni zacisku oraz szczęk. W momencie wdrożenia hamowania, szczęki dociskają okładziny do tarczy hamulcowej. W przypadku hamulca klockowego, nie występują szczęki hamulcowe a przekładnia bezpośrednio dociska wstawkę hamulcową do obręczy.
3. Cylinder hamulca. Element wykonawczy hamulca, służy do zamiany ciśnienia powietrza na siłę tłoczyska. Następnie siła ta jest przenoszona dalej na przekładnię hamulca ciernego.
4. Nastawiacz luzu. Element hamulca, którego zadaniem jest utrzymanie odpowiedniego prześwitu między tarczą/obręczą a okładzinami/wstawkami spowodowanego zużyciem tychże elementów.
Elementy hamulca
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia hamulec wózka napędnego. Elementy konstrukcyjne hamulca podpisano punktami interaktywnymi. Punkty są cztery i są one umieszczone na elementach hamulca. Po kliknięciu punktu pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Okładziny cierne. Pomiędzy nie umieszcza się tarczę hamulcową lub obręcz koła.
    Tekst: Są to elementy wykonane z kompozytów lub spieków metalicznych, montowanych w szczękach hamulcowych. W przypadku hamulców klockowych elementem odpowiadającym okładzinom ciernym są wstawki hamulcowe. Są one dociskane do tarczy hamulcowej lub obręczy koła w celu uzyskania siły hamowania.

  2. Przekładnia z zaciskami (szczękami) hamulcowymi.
    Tekst: Jest to element składający się z siłownika (cylindra), dźwigni zacisku oraz szczęk. W momencie wdrożenia hamowania, szczęki dociskają okładziny do tarczy hamulcowej. W przypadku hamulca klockowego, nie występują szczęki hamulcowe a przekładnia bezpośrednio dociska wstawkę hamulcową do obręczy.

  3. Cylinder hamulca. W postaci walca ułożonego poziomo w ramie hamulca.
    Tekst: Element wykonawczy hamulca, służy do zamiany ciśnienia powietrza na siłę tłoczyska. Następnie siła ta jest przenoszona dalej na przekładnię hamulca ciernego.

  4. Nastawiacz luzu. Umieszczony obok cylindra hamulca.
    Tekst: Element hamulca, którego zadaniem jest utrzymanie odpowiedniego prześwitu między tarczą/obręczą a okładzinami/wstawkami spowodowanego zużyciem tychże elementów.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Wózek napędny widok z dołu

1
R1IzpOeHmJP621
Ilustracja interaktywna przedstawia widok wózka napędnego od dołu, z kanału nad którym stoi. Na ilustracji znajduje się jeden punkt, po kliknięciu w który wyświetla się okno z tekstem.
1. Czop skrętu. Jest to element współpracujący z gniazdem czopa skrętu, w którego jest on wkładany. Jest on zamocowany w nadwoziu pojazdu i realizuję on połączenie nadwozia z podwoziem.
Widok wózka napędnego z dołu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia widok wózka napędnego od dołu, z kanału nad którym stoi. Na ilustracji znajduje się jeden punkt, po kliknięciu w który pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Czop skrętu. Widoczny z dołu w postaci wielkiej śruby na środku wózka napędnego.
    Tekst: Jest to element współpracujący z gniazdem czopa skrętu, w którego jest on wkładany. Jest on zamocowany w nadwoziu pojazdu i realizuje on połączenie nadwozia z podwoziem.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6

Elektromagnetyczny hamulec szynowy

1
R5CPvYit8IQST1
Ilustracja interaktywna przedstawia grafikę wózka napędnego widocznego z boku. Na ilustracji znajduje się jeden punkt, po kliknięciu w który wyświetla się okno z tekstem.
1. Elektromagnetyczny hamulec szynowy. Hamulec awaryjny stosowany w pojazdach nie przekraczających dwustu osiemdziesięciu kilometrów na godzinę. Po załączeniu hamulca, przyciągana jest płoza z elektromagnesem do główki szyny. Hamulec ten nie jest uzależniony od przyczepności zestawów kołowych do szyn.
Elektromagnetyczny hamulec szynowy
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia grafikę wózka napędnego widocznego z  boku. Na ilustracji znajduje się jeden punkt, po kliknięciu w który pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Elektromagnetyczny hamulec szynowy. Ma postać pręta opuszczanego z ramy wózka napędnego pomiędzy osiami kół w sytuacjach awaryjnych.
    Tekst: Hamulec awaryjny stosowany w pojazdach nie przekraczających dwustu osiemdziesięciu kilometrów na godzinę. Po załączeniu hamulca, przyciągana jest płoza z elektromagnesem do główki szyny. Hamulec ten nie jest uzależniony od przyczepności zestawów kołowych do szyn.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7

Belka bujakowa

1
RMzvPx7J8iq4e1
Ilustracja interaktywna przedstawia grafikę wózka napędnego widocznego pod kątem i z góry. Na grafice znajduje się jeden punkt, po kliknięciu w który wyświetla się okno z tekstem.
1. Belka bujakowa. Element oparcia nadwozia na wózku poprzez czop skrętu na środku belki bujakowej. Belka oparta jest symetrycznie na sprężynach naciskowych, które te oparte są na wannie bujakowej. Wanny te, podwieszone są do podłużnic ramy wózka.
Belka bujakowa
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia grafikę wózka napędnego widocznego pod kątem i z góry. Na ilustracji znajduje się jeden punkt, po kliknięciu w który pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Belka bujakowa. Ma kształt belki z rozszerzonymi końcami ustawionej prostopadle do kierunku jazdy i na środku wózka.
    Tekst: Element oparcia nadwozia na wózku poprzez czop skrętu na środku belki bujakowej. Belka oparta jest symetrycznie na sprężynach naciskowych, które są oparte na wannie bujakowej. Wanny te, podwieszone są do podłużnic ramy wózka.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

8

Układ cięgieł skośnych i poziomych

1
RoRQlG5Rk30zD

Ilustracja interaktywna przedstawia grafikę wagonu widocznego z boku. Na ilustracji znajduje się jeden punkt, po kliknięciu w który pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Cięgło skośne. Ma kształt walca. Na ilustracji element przedstawiony jest poprzez dwa jednakowe elementy łączące ramę wózka z nadwoziem.
    Tekst: Element służący do przenoszenia sił wzdłużnych z wózków kolejowych na nadwozie. Cięgło skośne łączy ramę wózka z nadwoziem. Omawiane cięgła są najczęściej stosowane w lokomotywach, a w Polsce dotyczy to np. EP09. To szczególny rodzaj oparć sprężystych, a dokładniej oparć bezpośrednich przenoszących siły wzdłużne z wózków na nadwozie w oparciu nadwozia z udziałem śrubowych sprężyn dwufunkcyjnych typu „flexicoil”.

R1I4Plkli0g1v
Cięgło poziome
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia grafikę wagonu widocznego z góry. Na ilustracji znajdują się dwa punkty, po kliknięciu w który pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Cięgło poziome podwójne. Ilustracja przedstawia element jako dwa pręty łączące wózek z nadwoziem.
    Tekst: Cięgło poziome — przenosi siły wzdłużne z wózków na nadwozie. Ich dokładne określenie to poziome cięgło trakcyjne. Różni się działaniem od cięgła skośnego, gdyż występuje w innym typie lokomotyw, np. ET22, gdzie nie ma sztywnego zawieszenia wózka do nadwozia poprzez czop, co uelastycznia układ w zakresie współpracy z torem i jest szczególnie istotne przy konstrukcjach z wózkami trzyosiowymi. Wtedy cięgło poziome odpowiada za siłę poziomą, a wieszaki skośne odpowiadają za zamocowanie pionowe wózka. W zależności od miejsca mocowania na lokomotywie, występują cięgła pojedyncze i podwójne.

  2. Cięgło poziome pojedyncze. Ilustracja przedstawia element jako pręt łączący wózek z nadwoziem.
    Tekst: Cięgło poziome — przenosi siły wzdłużne z wózków na nadwozie. Ich dokładne określenie to poziome cięgło trakcyjne. Różni się działaniem od cięgła skośnego, gdyż występuje w innym typie lokomotyw, np. ET22, gdzie nie ma sztywnego zawieszenia wózka do nadwozia poprzez czop, co uelastycznia układ w zakresie współpracy z torem i jest szczególnie istotne przy konstrukcjach z wózkami trzyosiowymi. Wtedy cięgło poziome odpowiada za siłę poziomą, a wieszaki skośne odpowiadają za zamocowanie pionowe wózka. W zależności od miejsca mocowania na lokomotywie, występują cięgła pojedyncze i podwójne.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

9

Układ siłowy hamulca

1
R1HLykCIEBvkh
Schemat przekładni przycylindrowej
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia grafikę nastawiacza SAB. Na ilustracji znajdują się dwa punkty, po kliknięciu w który pojawia się podpis elementu wraz z opisem i nagraniem dźwiękowym tożsamym z tekstem.

  1. Nastawiacz. Ma kształt walca. Połączony jest on z cięgłem.
    Tekst: Elementy nastawiacza SAB odpowiadają za prawidłową pracę układu hamulcowego pojazdu kolejowego. Nastawiacz typu SAB realizuje funkcję odpowiedniego ustawiania cięgien, by zapewnić jednakowy docisk wstawek hamulcowych do kół, podczas ich regularnego zużywania się.

  2. Cylinder hamulcowy ze sprężyną powrotną. Ilustracja przedstawia cylinder o kształcie walca, wewnątrz którego znajduje się sprężyna, wraz z tłokiem.
    Tekst: Siłownik hamulcowy jest urządzeniem w postaci cylindra z umieszczonym wewnątrz tłokiem. Pod wpływem wpuszczania do cylindra sprężonego powietrza z pneumatycznego układu hamulcowego tłok i połączone z nim tłoczysko jest przesuwane. Tłoczysko połączone przez przekładnię z klockami hamulcowymi dociska wstawki klocków hamulcowych do profili tocznych kół. Wypuszczenie powietrza z cylindra uruchamia sprężynę powrotną, która cofa tłok wraz z tłoczyskiem. Ruch ten poprzez przekładnię przenosi się na klocki hamulcowe powodując ich odsunięcie od kół.

Nastawiacz powrotny

RPz01QLgJDIu7
Nagranie
RxgLpL6i0yWhN
Nastawiacz powrotny - wózek dwuosiowy
Źródło: Englishsquare Pl Sp. z o.o, Nastawiacz powrotny - wózek dwuosiowy, licencja: CC BY-SA 3.0.

Nastawiacz powrotny pozwala utrzymać wózek w położeniu środkowym podczas jazdy po prostej. To historyczne urządzenie, stosowane w parowozach. Podczas przechodzenia przez łuk, jedna oś przesuwa się poprzecznie w kierunku do wewnątrz łuku, a jednocześnie przesuwa w kierunku przeciwnym inną oś, której koło naciska obrzeżem na szynę zewnętrzną Przez to siła prowadząca parowóz w łuku rozkłada się na dwa zestawy kołowe. Dzięki zastosowaniu urządzeń zwrotnych, zapewnione jest dobre prowadzenie pojazdu na torze prostym. 

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia