Największym zagrożeniem dla sprawnego i skutecznego przebiegu ewakuacji nie jest wcale skala, rozmiar i charakter sytuacji kryzysowej. Jest nim panika – stan emocjonalny, który w czasie poczucia zagrożenia może dotknąć każdego z nas. Dlatego też o powodzeniu i sprawnym przebiegu ewakuacji decyduje przede wszystkim spokój i opanowanie osób ewakuowanych oraz stosowanie się do wytycznych odpowiednich służb.
Rqjlj3Ym6l1hV
Zdjęcie przedstawia tabliczkę symbolizującą wyjście ewakuacyjne. Jest to zielona prostokątna tabliczka z białą obwódką. Po lewej stronie jest piktogram zielonego człowieka wybiegającego przez białe drzwi. Po prawej stronie znajduje się biała strzałka w prawo.
Oznaczenie kierunku do wyjścia ewakuacyjnego w prawo.
W słownikach definiuje się panikę jako nagły, niepohamowany, często nieuzasadniony strach, ogarniający zwykle większą liczbę ludzi. Ta krótka i zwięzła definicja oddaje najważniejsze cechy paniki, do których zalicza się:
nagły i nieoczekiwany wybuch silnego i szybko rozprzestrzeniającego się strachu (będącego możliwym powodem gwałtownej i niekontrolowanej ucieczki);
urojenie lub wyolbrzymienie niebezpieczeństwa;
zaćmienie świadomości.
Panika może mieć różne przyczyny, wśród których wymienić można:
w czasie wojny również akcje dywersyjne przeciwnika.
Głównym objawempaniki jest gwałtowna, niekontrolowana ucieczka, która prowadzi do ogromnego chaosu, czego przykład można zaobserwować na ilustracji obok. Do jej typowych oznak zalicza się:
mocne bicie serca,
przyspieszenie tętna,
intensywne pocenie się,
duszności,
ból w klatce piersiowej,
zawroty głowy,
omdlenia,
drżenie mięśni,
nudności,
drętwienie kończyn,
bladość.
R1LslSENgHOdW1
Malowidło przedstawiające spanikowany tłum i ludzi usiłujących wydostać się z obszaru zagrożenia przedstawionego jako tunel, dół lub parów pełen stłoczonych postaci. Nieliczni ludzie, którym udaje się wspiąć na skarpę uciekają dalej lub obracają się, patrząc na tych, którzy są za nimi. Ludzie w dole tratują się nawzajem. Malowidło zostało wykonane na bazie rzeczywistego zdjęcia przedstawiającego panikę na imprezie Love Parade w Duisburgu w 2010 roku.
Panika ogarniająca tłum może spowodować nawet utratę życia i zdrowia
Zachowanie ludzi, gdy ogarnia ich panika, stanowi bardzo niebezpieczną sytuację. Wskutek nieprzemyślanych i nieskoordynowanych działań, człowiek może doprowadzić do zapruszenia ognia lub zranienia innych osób. Bardzo często, gdy ludzie uciekają z miejsca wypadku, myślą głównie o własnym przetrwaniu i niejednokrotnie tratują innych ludzi. Takie postępowanie może zagrażać zdrowiu i życiu. Dlatego istotne jest umiejętne przeciwdziałanie zagrożeniom oraz odpowiednio szybkie ich zwalczanie. Bardzo ważną rolę odgrywa tu efektywna edukacja dla bezpieczeństwa. Dzięki niej ludzie zapoznają się z zasadami postępowania na wypadek różnych niebezpieczeństw. Ponadto, najlepiej jest dowiedzieć się od kierownictwa ewakuacji, z jakim zagrożeniem mamy do czynienia, jaka jest jego skala i przewidywane skutki. Bardzo niebezpieczne jest rozpowszechnianie plotek. Wiadomości niesprawdzone często są wyolbrzymiane przez kolejne osoby je przekazujące, dlatego nie należy ich powtarzać ani w nie całkowicie wierzyć.
Polecenie 1
Czy na miejscu zdarzenia rzeczywiście istotną kwestią jest przeciwdziałanie panice? Odpowiedź uzasadnij.
i7UZfWDfU4_d5e465
2. Ewakuacja z terenów zagrożonych
i7UZfWDfU4_1443086133192_0
Ewakuacją nazywamy zorganizowane przemieszczenie ludzi (czasami również z ich dobytkiem) oraz zwierząt z terenów zagrożonych (np. wojną lub klęską żywiołową) na obszar bezpieczny. Ewakuacją może być zarówno działanie przeprowadzane na relatywnie niewielką skalę (np. wyprowadzenie ludzi z pojedynczego budynku, co przedstawia ilustracja 2), jak również akcja, stanowiąca duże i złożone przedsięwzięcie logistycznelogistykalogistyczne (np. podczas powodzi lub działań wojennych).
R1R5eRorCYbhG1
Zdjęcie przedstawia ewakuację osób z budynku. Dzień. Pięciu ratowników pomaga czterem kobietom w opuszczeniu niebezpiecznego miejsca. Ratownicy ubrani w czarne spodnie, kurtki, czapki z daszkiem oraz czarne wysokie buty. Nad butami pozioma odblaskowa zielonkawa opaska. Pierwszy ratownik niesie kobietę. Kobieta bokiem ułożona w pozycji siedzącej na rękach ratownika. Z tyłu dwaj ratownicy prowadzą pod rękę starszą kobietę. Strażacy idą prowadząc kobietę pomiędzy sobą. W tle dwaj strażacy pomagają pozostałym kobietom prowadząc je pod rękę. Wokół podwórza wysokie ceglane mury budynków.
Sprawna ewakuacja może uchronić wiele osób przed grożącym im niebezpieczeństwem
Ogólnie wyróżnia się dwa rodzaje ewakuacji: planową oraz doraźną. Pierwsza z wymienionych polega na przemieszczeniu ludności z miejsc zagrożonych (np. terenów przewidywanych działań zbrojnych, obiektów użyteczności publicznej lub zakładów pracy) zgodnie z wcześniej przygotowanym planem. Taką ewakuację organizuje się w czasie pokoju, a realizuje w czasie wojny lub w sytuacji zagrożenia. Ewakuacja doraźna stanowi zaś natychmiastowe przemieszczenie ludności z miejsc, w których wystąpiło bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia, do miejsc bezpiecznychmiejsca bezpiecznemiejsc bezpiecznych.
Niezależnie od rodzaju zagrożenia wyróżnia się również samoewakuacjęsamoewakuacjasamoewakuację, która jest prowadzona przede wszystkim z wykorzystaniem własnych środków (np. transportowych, kwaterunkowych).
RBg816QpOFFfA1
Zdjęcie przedstawia ewakuację grupy ludzi z budynku. Ulica. Słoneczny dzień. Na pierwszym planie, po lewej stronie, czerwony wóz strażacki. Wóz strażacki skierowany w prawo. Na prawo od wozu, chodnik. Wzdłuż chodnika prowadzeni są mieszkańcy. Z przodu grupy strażnik. Strażnik ubrany w kombinezon ochronny oraz czerwony kask. Za ludźmi, w tle zdjęcia, wysoki szary budynek.
Ewakuacja szkoły stanowi przykład ewakuacji zorganizowanej
W czasie ewakuacji ważne jest sprawne działanie wszystkich zaangażowanych służb ratowniczych umożliwiające realizację zaplanowanych działań. Aby cały proces przebiegał możlwie najsprawniej, ludność powinna postępować zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami. Zostały one przedstawione w aplikacji 1, trzeba jednak pamiętać, że każde zachowanie należy dostosować do sytuacji.
R1A1AO2tYlV1b1
Aplikacja składa się z 6 kwadratowych piktogramów. Piktogramy ułożone po 3 w rzędzie górnym i dolnym. Każdy piktogram zawiera ważne informacje dotyczące zasad ewakuacji. Rząd górny, od lewej. Biały piktogram telefonu komórkowego na pomarańczowym tle. Na górze wyświetlacza numer 112. Poniżej symbol słuchawki. Nad słuchawką palec wskazujący dłoni. Informacja: w razie zagrożenia natychmiast powiadomić sąsiadów oraz odpowiednie służby ratownicze. Drugi piktogram: biała osoba idąca w prawo trzyma megafon na wysokości twarzy. Tło błękitne. Informacja: kierujący (strażak) przejmuje działania ratownicze. Trzeci piktogram: dwie białe osoby na granatowym tle. Po lewej osoba siedząca na wózku inwalidzkim. Druga osoba to kobieta pchająca, w prawo, wózek z dzieckiem. Informacja: pierwszeństwo w ewakuacji mają m.in. kobiety, dzieci, matki, osoby niepełnosprawne. Drugi rząd poniżej. Pierwszy piktogram: trzy białe osoby na fioletowym tle. Dwie osoby idące w prawo. W tle trzecia osoba to strażak stojący przodem do idących osób. Informacja: należy stosować się do poleceń służb ratowniczych. Drugi piktogram: trzy osoby, rodzina, naprzeciw domu, na zielonym tle. Przed domem ojciec idący z tyłu matki z dzieckiem. Informacja: opuszczając mieszkanie należy odciąć gaz, prąd, światło, zamknąć drzwi i okna. Trzeci piktogram: biały pionowy wykrzyknik na czerwonym tle. Informacja: zabrania się tamowanie ruchu, przechodzenia w przeciwnym kierunku ewakuacji.
Aplikacja składa się z 6 kwadratowych piktogramów. Piktogramy ułożone po 3 w rzędzie górnym i dolnym. Każdy piktogram zawiera ważne informacje dotyczące zasad ewakuacji. Rząd górny, od lewej. Biały piktogram telefonu komórkowego na pomarańczowym tle. Na górze wyświetlacza numer 112. Poniżej symbol słuchawki. Nad słuchawką palec wskazujący dłoni. Informacja: w razie zagrożenia natychmiast powiadomić sąsiadów oraz odpowiednie służby ratownicze. Drugi piktogram: biała osoba idąca w prawo trzyma megafon na wysokości twarzy. Tło błękitne. Informacja: kierujący (strażak) przejmuje działania ratownicze. Trzeci piktogram: dwie białe osoby na granatowym tle. Po lewej osoba siedząca na wózku inwalidzkim. Druga osoba to kobieta pchająca, w prawo, wózek z dzieckiem. Informacja: pierwszeństwo w ewakuacji mają m.in. kobiety, dzieci, matki, osoby niepełnosprawne. Drugi rząd poniżej. Pierwszy piktogram: trzy białe osoby na fioletowym tle. Dwie osoby idące w prawo. W tle trzecia osoba to strażak stojący przodem do idących osób. Informacja: należy stosować się do poleceń służb ratowniczych. Drugi piktogram: trzy osoby, rodzina, naprzeciw domu, na zielonym tle. Przed domem ojciec idący z tyłu matki z dzieckiem. Informacja: opuszczając mieszkanie należy odciąć gaz, prąd, światło, zamknąć drzwi i okna. Trzeci piktogram: biały pionowy wykrzyknik na czerwonym tle. Informacja: zabrania się tamowanie ruchu, przechodzenia w przeciwnym kierunku ewakuacji.
Ewakuację uznaje się za zakończoną, gdy cała ewakuowana ludność zostanie zakwaterowana w planowanych rejonach rozmieszczenia.
Polecenie 2
Ewakuacją zazwyczaj kieruje lider, kierownik. Czy w sytuacji, gdy ewakuacja odbywa się w miejscu, które dobrze znasz, możesz przejąć rolę kierownika i poprowadzić część ewakuowanych osób inną, być może nawet krótszą drogą? Uzasadnij odpowiedź.
RhntrbIWmLQ5h1
Zdjęcie przedstawiające kierownika ewakuacji wraz z megafonem, który instruuje ludzi gdzie mają się ewakuować. Grupa młodych ludzi biegnie w kierunku wskazywanym przez niego ręką. W tle widać fragment ulicy i pas kamienic oraz stojący na jezdni wóz strażacki.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
i7UZfWDfU4_d5e636
3. Ewakuacja zwierząt
Ewakuacja zwierząt jest zadaniem trudnym i skomplikowanym, dlatego ważne jest nabycie odpowiedniej wiedzy i umiejętności w tym zakresie. Powinna ona odbywać się w taki sposób, aby nie zagrażała życiu i zdrowiu ani ratowników, ani zwierząt.
W sytuacji zagrożenia zwierzęta odczuwają niepokój i lęk. Ponadto są one mało odporne na działanie dymu. Gdy przedostanie się on do pomieszczenia, zwierzęta bardzo często układają się na ziemi, utrudniając ewakuację. Dlatego powinno się rozpoczynać wyprowadzanie zwierząt w chwili, kiedy tylko dotrą pierwsze sygnały o możliwym zagrożeniu. Warto pamiętać o tym, aby podchodzić do zwierząt od przodu, spokojnie i ostrożnie, łagodnie do nich przemawiając. Wyczuwają one zdenerwowanie ratownika i bardzo łatwo im się ono udziela. Zwierzęta wyprowadzane ze strefy zagrożonej powinny być kierowane do miejsc bezpiecznychmiejsca bezpiecznemiejsc bezpiecznych, z których nie będą mogły się same wydostać. Należy również pamiętać o tym, że w zależności od gatunku ewakuowanych zwierząt podejmuje się odmienne czynności. O ile np. konie i krowy po prostu wyprowadza się z zagród, o tyle drób wynosi się w workach lub w koszach, szybko go potem uwalniając i zapewniając dopływ świeżego powietrza. Małe zwierzęta domowe ewakuuje się w klatkach.
R15adcnM5UkeB1
Zdjęcie przedstawia ewakuację zwierząt hodowlanych w zabudowaniach wiejskich. Sześciu strażaków stoi w szeregu wzdłuż podwórka gospodarstwa wiejskiego. Przed strażakami trzy krowy, idą jedna za drugą. Strażacy stoją przodem do ewakuowanych krów. W lewym dolnym rogu zdjęcia strażak plecami zwrócony do obserwatora.
Ewakuacja zwierząt gospodarskich jest dużym przedsięwzięciem, więc powinna być przeprowadzona najwcześniej, jak to możliwe
i7UZfWDfU4_d5e741
4. Ewakuacja z budynku
Polecenie 3
Przed zapoznaniem się z tematem sprawdź swoją wiedzę i spróbuj ewakuować się ze szkoły.
R1YP4w3FYiN141
Kolorowa aplikacja przedstawia siedzących uczniów w klasie. Po lewej uczennica, po prawej uczeń. Uczniowie siedzą na krzesłach przy stolikach. Uczniowie skierowani w prawo. Przed uczniami stoi uczeń, głowa nakryta kapturem. W połowie ilustracji pytanie: co należy zrobić po usłyszeniu alarmu w szkole? Poniżej trzy błękitne prostokąty z trzeba odpowiedziami. Odpowiedź a: pozostaję na miejscu i czekam na nauczyciela, b. bez paniki przystępuję do ewakuacji, c. jak najszybciej uciekam z klasy i szkoły.
Kolorowa aplikacja przedstawia siedzących uczniów w klasie. Po lewej uczennica, po prawej uczeń. Uczniowie siedzą na krzesłach przy stolikach. Uczniowie skierowani w prawo. Przed uczniami stoi uczeń, głowa nakryta kapturem. W połowie ilustracji pytanie: co należy zrobić po usłyszeniu alarmu w szkole? Poniżej trzy błękitne prostokąty z trzeba odpowiedziami. Odpowiedź a: pozostaję na miejscu i czekam na nauczyciela, b. bez paniki przystępuję do ewakuacji, c. jak najszybciej uciekam z klasy i szkoły.
Ewakuacja z budynku, np. szkoły, odbywa się na podobnych zasadach, jak ewakuacja z terenów zagrożonych, a decyzję o niej podejmuje zarządca budynku.
Uwaga!
Jeśli na terenie jakiegoś obiektu zauważysz zagrożenie – natychmiast poinformuj kogoś dorosłego o zaistniałym zdarzeniu!
Ewakuacja ze szkoły
Instrukcja: Ewakuacja ze szkoły
Krok
Po usłyszeniu alarmu musisz niezwłocznie przerwać wykonywane czynności, zamknąć okna i opuścić pomieszczenie. Zamknij za sobą drzwi (tylko na klamkę), najlepiej pozostawiając klucz w zamku.
RxjAjMDaaQFoe1
Pierwsze dwie z siedmiu ilustracji stanowiących zestaw instrukcji postępowania w czasie ewakuacji budynku. Rysunek numer jeden znajdujący się od lewej stronie przedstawia wnętrze szkolnej klasy z piątką uczniów w wieku około 15 lat. Po usłyszeniu komunikatu o ewakuacji uczniowie przerywają zajęcia i zbierają się do wyjścia. Stojąca przy oknie dziewczyna zamyka je. Na rysunku numer dwa po prawej stronie pokazano, jak ostatni z wychodzących uczniów zamyka drzwi klasy na klamkę, ale nie na klucz.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Nigdy nie należy zamykać drzwi na klucz, gdyż może to uniemożliwić wyjście z pomieszczenia lub budynku innym osobom! Ponadto spowolni to prace służb, które przybędą na miejsce i będą przeszukiwały każde pomieszczenie.
Krok
Po wyjściu upewnij się, że ludzie w sąsiednich pomieszczeniach usłyszeli komunikat i są gotowi do ewakuacji.
RkfINrOPHryxX1
Po wyjściu z klasy jeden z uczniów upewnia się, że w sali obok również usłyszeli komunikat. Rysunek prezentuje, jak chłopak otwiera drzwi i widzi kilkoro innych uczniów gotowych do wyjścia na korytarz. Wykonuje dłonią gest, który wygląda jak przypomnienie o ewakuacji.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Krok
Kieruj się do wyjść ewakuacyjnych, którymi są zazwyczaj korytarze i klatki schodowe przeznaczone do codziennego użytkowania. Są one oznaczone specjalnymi znakami bezpieczeństwa.
R1JbQCML7caEK1
Rysunek przedstawia rozwidlający się na końcu korytarz i kłęby dymu unoszące się pod sufitem. Na pierwszym planie pokazany jest od tyłu uczeń patrzący na ścianę z tablicą informującą o kierunku drogi ewakuacji. Na samym końcu korytarza w rozwidleniu identyczny znak wskazuje odnogę w prawo.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Krok
W czasie ewakuacji nie korzystaj z wind, dźwigów, kanałów itp.
R15y7l8cqu1Th1
Ilustracja przedstawia sytuację, w której uczniowie stoją przed drzwiami windy chcąc z niej skorzystać. Widoczny jest też dym unoszący się pod sufitem. Rysunek jest przekreślony czerwoną kreską na znak, że w tej sytuacji jest to postępowanie niedopuszczalne. W trakcie ewakuacji nie należy korzystać z wind.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Krok
Jeżeli drogi ewakuacyjne są zadymione, staraj się trzymać głowę jak najniżej (w dolnych partiach jest najmniej dymu i najwięcej tlenu) oraz iść wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji.
RhJGN4r5vTn9E1
Rysunek przedstawia korytarz oglądany z boku. Wnętrze jest już mocno zadymione, uczniowie idą schyleni, trzymając głowy nisko i poniżej widocznej warstwy dymu. Cała trójka przemieszcza się przy ścianie, nie wychodząc na środek korytarza.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Krok
Nie odłączaj się od grupy. Jeśli ewakuowana jest szkoła, nauczyciel, który był z tobą w klasie, jest odpowiedzialny za całą grupę i on kieruje jej ewakuacją.
RK23TL8FikvwM1
Rysunek podobny do zamieszczonego powyżej. Różnica polega na tym, że grupę uczniów prowadzi osoba wyraźnie starsza, w marynarce i z teczką pod pachą, a więc nauczyciel. Z kolei dziewczyna, która na poprzedniej ilustracji zamykała pochód, tutaj jest odwrócona i idzie w innym kierunku. Rysunek jest przekreślony czerwoną kreską na znak, że w tej sytuacji jest to postępowanie niedopuszczalne. Od momentu rozpoczęcia ewakuacji do jej zakończenia nie należy odłączać się od grupy, ani wykonywać czynności sprzecznych z poleceniami prowadzącego.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Krok
Stosuj się do poleceń osoby prowadzącej ewakuację – ona najczęściej zna budynek bardzo dobrze i najszybciej cię z niego wyprowadzi.
Rs9Hgv76VmMuQ1
Osoba koordynująca ewakuację w pobliżu wyjścia, co wskazuje tabliczka z takim właśnie napisem, woła grupę uczniów z nauczycielem i wskazuje im kierunek, w którym powinni się udać.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
W zależności od oświetlenia drogi ewakuacyjne można oznaczać znakami fotoluminescencyjnymi, podświetlanymi lub takimi i takimi jednocześnie. Najważniejsze znaki ewakuacyjne przedstawia galeria 1.
RXVvv6PWh5BWt1
Ilustracja zawiera zestawienie jedenastu znaków ewakuacyjnych, ustawionych w sześciu grupach, po trzy pola w wierszu. Grupy są podpisane, a każdy znak ma postać prostokąta lub kwadratu z zielonym tłem i białymi nadrukami. Pierwszy zestaw znaków wskazuje kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej w dwóch wariantach: lewo- i prawokierunkowym. Na znakach przedstawiono ludzką postać biegnącą w stronę prostokąta symbolizującego drzwi, co dodatkowo podkreśla strzałka. Druga grupa znaków przedstawia strzałki skierowane w różnych kierunkach, którymi oznacza się drogi ewakuacyjne. Trzecia grupa znaków przedstawia postać biegnącą w kierunku schodów i strzałkę pokazującą kierunek w górę lub w dół. Jest to informacja, że droga ewakuacyjne prowadzi schodami. Czwarta grupa znaków oznacza drzwi ewakuacyjne i są to kwadratowe prostokąty symbolizujące drzwi na tle których widoczna jest postać biegnąca w lewo lub w prawo. Piąta grupa zawiera tylko jeden znak, tablicę z napisem wyjście ewakuacyjne. I wreszcie szósta, ostatnia grupa również zawiera jeden znak informujący o miejscu wyznaczonym na zbiórkę ewakuacyjną. Oprócz napisu Miejsce zbiórki do ewakuacji w dolnej części, zawiera on piktogram składający się z grupy ludzkich postaci oraz czterech ukośnych strzałek skierowanych w stronę zgrupowania.
Źródło: Aleksandra Ryczkowska, Pz (http://commons.wikimedia.org), Epop (http://commons.wikimedia.org), Zuo (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY 3.0.
RIXsmcjDDxaW41
Ilustracja zawiera zestawienie czterech znaków ewakuacyjnych ustawionych pojedynczo w dwóch wierszach i dwóch kolumnach. Znaki są podpisane, a każdy ma postać kwadratu z zielonym tłem i białymi nadrukami. W pierwszym rzędzie znajdują się piktogramy umieszczane przy drzwiach ewakuacyjnych i pożarowych oznaczające kierunki ich otwierania. Mają one formę strzałek przedstawionych w rzucie ukośnym (a więc nieco z boku, z efektem trójwymiarowości). Strzałka skierowana w lewy dolny róg ma podpis Ciągnąć aby otworzyć, a skierowana w prawy górny róg nosi podpis Pchać aby otworzyć. W drugim wierszu z lewej strony piktogram przedstawia dłoń trzymającą podłużny przedmiot na tle białej dziury o poszarpanych kształtach i podpisany jest Stłuc aby uzyskać dostęp. Ostatni piktogram przedstawia biały prostokąt z odchodzącą od niego strzałką wskazującą w prawo, a u góry i u dołu tego obrazka znajdują się białe poziome pasy. Podpis głosi: Przesunąć w celu otwarcia.
Źródło: Aleksandra Ryczkowska, Pz (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY 3.0.
Dodatkowo wszystkie budynki użyteczności publicznej (w tym szkoły) są wyposażone w plany ewakuacji. Są na nich zaznaczone m.in. drogi ewakuacujne oraz miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego. Przykład takiego planu został zaprezentowany poniżej.
R1MiWlZQdsNvW1
Plan ewakuacji
Plan ewakuacji powinien być umieszczony w miejscu dostępnym dla każdej przebywającej w budynku osoby
Polecenie 4
Dowiedz się, gdzie w twojej szkole znajdują się wyjścia ewakuacyjne oraz miejsce zbiórki do ewakuacji.
i7UZfWDfU4_d5e885
5. Zasady zaopatrywania w żywność oraz wodę
W trakcie ewakuacji oraz sytuacji zagrożenia ważne jest odpowiednie zaopatrywanie ludności w żywność oraz wodę. Ich dostawy są organizowane w dwóch wariantach:
dla osób przebywających w rejonie dotkniętym sytuacją kryzysową – do miejsc zamieszkania bądź ukrycia;
dla ludności ewakuowanej – do miejsca tymczasowego zakwaterowania.
O tym, jakie produkty żywnościowe zostaną dostarczone ludności poszkodowanej, decyduje przede wszystkim sytuacja, w jakiej się ona znajduje. Jeśli tymczasowe miejsca zakwaterowania będą wyposażone w sprzęt umożliwiający samodzielne przygotowanie posiłków, wówczas dostarcza się podstawowe produkty żywnościowe (przeznaczone do samodzielnego przygotowania), takie jak na pierwszej fotografii w poniższej galerii. W przypadku gdy samodzielne przyrządzanie posiłków jest niemożliwe, organizuje się punkty zbiorowego żywienia. Wówczas posiłki są rozdawane np. w szkołach lub stołówkach w miejscowych zakładach pracy. Wówczas posiłki będą rozdawane w miejscu tymczasowego zakwaterowania lub dowożone do innych miejsc pobytu ludności.
RfWQ3vbQLhU881
Galeria 1 składa się z dwóch zdjęć. Zdjęcie po lewej. Zimowy słoneczny dzień. Samochód z otwartą naczepą po prawej. W tle duży wojskowy helikopter. Ratownicy ładują skrzynie z zapasami na naczepę samochodu. Żołnierz oraz kilka osób wynoszą skrzynie z zapasami z helikoptera. Zapasy są przenoszone z helikoptera do samochodu.
Źródło: Staff Sgt. Terra C. Gatti (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.
RswaT59DXoTgb1
Galeria 1 składa się z dwóch zdjęć. Zdjęcie po prawej. Słoneczny dzień w parku. Kuchnia polowa. Na stołach kuchni duży czarny garnek z zupą, w pojemnikach jedzenie. Po prawej stronie kolejka osób. pierwsza osoba nabiera jedzenie na talerz.
Źródło: Lesley Show (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.
W sytuacji zagrożenia ważne jest również samodzielne przygotowanie zapasów żywności. Warto pamiętać, aby:
nie zajmowały zbyt dużo miejsca,
były produktami wysokokalorycznymi, lekkostrawnymi i nadającymi się do przechowywania przez dłuższy czas,
były zdatne do spożycia na zimno lub ewentualnie po lekkim podgrzaniu.
Polecenie 5
Spośród podanych artykułów żywnościowych wybierz te, które można zabrać ze sobą podczas ewakuacji.
ROP2PYCCIRwex1
Kolorowa ilustracja przedstawia kilkanaście artykułów spożywczych ułożonych po lewej stronie ilustracji. Po prawej duży brązowy worek. Artykuły spożywcze to: puszki z jedzeniem, butelki z napojami m.in. mleko, woda mineralna, sok pomarańczowy, puszka ryb, torebki z zupą, foliowa paczka żółtego sera, hot dog, ryż w pudełku, zapakowany kurczak, paczka chleba tostowego, kanapki, półmiski z daniem obiadowym, garnek z warzywami.
Kolorowa ilustracja przedstawia kilkanaście artykułów spożywczych ułożonych po lewej stronie ilustracji. Po prawej duży brązowy worek. Artykuły spożywcze to: puszki z jedzeniem, butelki z napojami m.in. mleko, woda mineralna, sok pomarańczowy, puszka ryb, torebki z zupą, foliowa paczka żółtego sera, hot dog, ryż w pudełku, zapakowany kurczak, paczka chleba tostowego, kanapki, półmiski z daniem obiadowym, garnek z warzywami.
Bardzo ważne w sytuacjach kryzysowych są nie tylko dostawy żywności, ale również dostarczanie wody – zarówno tej przeznaczonej do picia, jak i do celów gospodarczych. Organizuje się je zazwyczaj w wypadku zniszczenia, zanieczyszczenia bądź skażenia istniejących ujęć wodnych i studni. W sytuacji kryzysowej przeważnie organizowane są dostawy w cysternach samochodowych (jak ta na zdjęciu obok) oraz w przewoźnych zbiornikach, które w systemie całodobowym dostarczają wodę ludności poszkodowanej. W tym przypadku dystrybucję (dostawy) zapewniają głównie przedsiębiorstwa wodociągów i kanalizacji. Dysponują one środkami do przewozu wody przeznaczonej do picia. Warto jednak zaznaczyć, że wkład w transport wody mogą mieć również pododdziały Sił Zbrojnych oddelegowane do pomocy ludności cywilnej.
R1PSXQD1W19pN1
Zdjęcie przedstawia białą cysternę z wyraźnym, niebieskim napisem z przodu i na bokach Woda pitna.
Cysterny samochodowe zapewniają dostawy wody pitnej dla ludności poszkodowanej
Tak opisane rozwiązania są jednak mało wydajne, ponieważ wśród ludności poszkodowanej istnieje duże zapotrzebowanie na wodę. Znacznie skuteczniejsze jest wcześniejsze przygotowanie, a następnie możliwie szybkie uruchomienie awaryjnych ujęć wody. Ważnym źródłem mogą być również ujęcia wodne oraz studnie, udostępniane (lub budowane) w związku z obowiązkiem świadczeń osobistychświadczenia osobisteświadczeń osobistych i rzeczowychświadczenia rzeczowerzeczowych.
i7UZfWDfU4_d5e997
Podsumowanie
Panika stanowi największe zagrożenie dla sprawnego i efektywnego przebiegu ewakuacji.
Głównym objawem paniki jest gwałtowna, niekontrolowana ucieczka.
Bardzo istotne jest umiejętne przeciwdziałanie panice i odpowiednio szybkie zwalczanie zagrożeń mogących ją wywołać. Niezwykle ważną rolę odgrywa tu edukacja dla bezpieczeństwa – ludność powinna być zaznajomiona z metodami przeciwdziałania sytuacjom nadzwyczajnym i zasadami postępowania w momencie ich wystąpienia.
Ewakuacją t zarówno działania przeprowadzane na stosunkowo niewielką skalę (np. wyprowadzenie ludzi z pojedynczego budynku), jak również akcje stanowiące złożone przedsięwzięcie logistyczne (np. podczas powodzi lub działań wojennych).
Wyróżnia się dwa rodzaje ewakuacji: planową oraz doraźną.
W czasie ewakuacji istotne jest odpowiednie postępowanie, które należy dostosować do okoliczności zdarzenia. Zawsze natomiast należy postępować zgodnie z poleceniami odpowiednich służb.
W trakcie ewakuacji oraz w sytuacji zagrożenia ważne jest odpowiednie zaopatrywanie ludności w żywność oraz wodę.
Obejrzyj animację i przypomnij sobie instrukcję postępowania w czasie ewakuacji z budynku.
RgOtb0K5D621I1
Ewakuacja z budynku
Ewakuacja z budynku
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., Kevin MacLeod (http://incompetech.com), Krzysztof Jaworski, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Tomorrow sp. z o.o., Kevin MacLeod (http://incompetech.com), Krzysztof Jaworski, licencja: CC BY 3.0.
Ewakuacja z budynku
i7UZfWDfU4_d5e1045
Słowniczek
ewakuacja
Definicja: ewakuacja
przemieszczenie się ludności, zwierząt i transport mienia z rejonów, w których występują zagrożenia, do miejsc bezpiecznych
logistyka
Definicja: logistyka
planowanie i organizacja skomplikowanego przedsięwzięcia
masowe zagrożenie
Definicja: masowe zagrożenie
sytuacja obejmująca duży obszar, wywołana działaniem sił natury, awariami technicznymi bądź innymi zdarzeniami, która może prowadzić do utraty zdrowia, życia ludzkiego lub wystąpienia szkody w mieniu albo środowisku
miejsca bezpieczne
Definicja: miejsca bezpieczne
rejony i obszary, na których w rozpatrywanym aktualnie czasie nie występuje zagrożenia życia i zdrowia ludzi oraz zwierząt ani środowiska i mienia
panika
Definicja: panika
nagły, niepohamowany, często nieuzasadniony strach ogarniający zwykle większą liczbę ludzi
samoewakuacja
Definicja: samoewakuacja
polega na przemieszczeniu się ludności z rejonów, w których może wystąpić lub wystąpiło bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia, poza strefę zagrożenia – jest prowadzona przede wszystkim z wykorzystaniem własnych możliwości (transportowych, zakwaterowania itp.)
strefa zagrożenia
Definicja: strefa zagrożenia
miejsce lub rejon, w którym występują zagrożenia życia lub zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska i mienia, spowodowane przez naturalne katastrofy, awarie techniczne lub inne zagrożenia
świadczenia osobiste
Definicja: świadczenia osobiste
obowiązki, które mogą być nałożone na obywateli polskich (pomiędzy 16. a 60. rokiem życia); polegają na wykonywaniu różnego rodzaju prac doraźnych na rzecz przygotowania obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków
świadczenia rzeczowe
Definicja: świadczenia rzeczowe
obowiązki, które w sytuacjach kryzysowych mogą być nałożone na urzędy i instytucje państwowe, przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także na osoby fizyczne; polegają na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i innych rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony państwa
i7UZfWDfU4_d5e1166
Zadania
Ćwiczenie 1
R9mGkrdZFOu0T1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Wskaż, które zdania są prawdziwe, a które – fałszywe.
Prawda
Fałsz
W przypadku, gdy samodzielne przyrządzanie posiłków będzie niemożliwe, zostaną zorganizowane punkty żywienia zbiorowego (np. w szkołach).
□
□
Jeśli tymczasowe miejsca zakwaterowania będą posiadać sprzęt umożliwiający samodzielne przygotowanie posiłków, wówczas zaopatrzenie w żywność ograniczy się do dostaw podstawowych produktów żywnościowych przeznaczonych do samodzielnego przygotowania.
□
□
Jeśli ewakuacja ludności do tymczasowych miejsc zakwaterowania będzie wymagała dłuższego transportu, to wówczas zostanie zorganizowane żywienie podczas podróży.
□
□
Dostawy wody organizuje się zazwyczaj w wypadku zniszczenia, zanieczyszczenia bądź skażeń wykorzystywanych ujęć wodnych i studni.
□
□
Wybierając artykuły żywnościowe, które mają stanowić zapas na wypadek zagrożenia, warto zwrócić uwagę na to, aby były one tłuste i ciężkostrawne, gdyż najważniejsze jest zapewnienie odpowiedniej ilości energii.
□
□
W sytuacji kryzysowej zazwyczaj organizuje się dostawy wody w cysternach samochodowych oraz w przewoźnych zbiornikach, które raz na dobę dostarczają wodę poszkodowanej ludności.
□
□
Źródło: Michał Banaś, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
RZdkroiiBppD01
zadanie interaktywne
Zaznacz przyczyny paniki.
poczucie dezorientacji
widok i liczba poszkodowanych oraz ofiar
niesprawdzone informacje
zniszczenia
mocne bicie serca
duszności
nudności
bladość
ból w klatce piersiowej
zawroty głowy
intensywne pocenie się
przyspieszenie tętna
Źródło: Michał Banaś, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
R1Iq2JrraYYbr1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Rozwiąż krzyżówkę.
Wyznaczona i oznakowana osoba, do której zadań należy m.in. komunikacja z ewakuowanymi, utrzymywanie dyscypliny oraz zarządzanie informacją.
Rodzaj ewakuacji, polegający na przemieszczeniu ludności z miejsc zagrożonych zgodnie z wcześniej przygotowanym planem.
Na zapasy żywności powinny składać się produkty wysokokaloryczne, nadające się do przechowywania przez dłuższy czas oraz …
Główny zbiorowy objaw paniki, najczęściej gwałtowny i niekontrolowany.
Nigdy nie należy zamykać drzwi na …, gdyż może to uniemożliwić wyjście z pomieszczenia lub budynku innym osobom, a także spowolni prace służb ratowniczych.
Nie należy z niej korzystać w trakcie ewakuacji z budynku nawet wtedy, gdy przebywa się na wyższych piętrach.
Rodzaj ewakuacji prowadzonej przede wszystkim z wykorzystaniem własnych możliwości (transportowych, zakwaterowania itp.).
Środek masowego przekazu wykorzystywany m.in. do powiadamiania ludności o ewakuacji.
Jest wykorzystywana podczas organizacji dostaw wody pitnej.