Przypomnij sobie, na czym polegał fizjokratyzm, teoria wyznawana przez Quesnaya.

Zasada leseferyzmu (od fr. laissez‑faire − pozwólcie działać) polega na nieingerowaniu przez władze w działanie rynku i pozostawieniu całkowitej swobody przedsiębiorcom. François Quesnay postulował trzymanie się tej zasady, ponieważ podstawą jego teorii, fizjokratyzmu, było przekonanie, że gospodarką rządzi prawo naturalne, lecz jego prawidłowe działanie może zostać zakłócone w razie podjęcia przez państwo jakiejkolwiek ingerencji w życie ekonomiczne.

Jaki pogląd był popularny wśród badaczy, zajmujących się chemią? Kto, z badaczy flory i fauny reprezentowal stanowisko konserwatywne, a kto dużo bardziej postępowe?

Większość badaczy, zajmujących się badaniami chemicznymi przyjęła pogląd starożytnych myślicieli greckich, że materia składa się z atomów, co wpłynęło na rozwój chemii. Część badaczy przyjęła stanowisko konserwatywne, np. szwedzki badacz flory i fauny Karol Linneusz uważał, że wszystkie współczesne gatunki pochodzą od zwierząt uratowanych przez Noego, a na jego arkę. Inny zaś ówczesny przyrodnik Georges de Buffon reprezentował odmienne stanowisko. Sformułował on myśl o wspólnym pochodzeniu różnych gatunków zwierząt oraz ich różnicowaniu się pod wpływem środowiska.

Przypomnij sobie, kto do połowy XVII w. przeprowadzał eksperymenty chemiczne. Jaki pogląd starożytnych myślicieli greckich upowszechnił się w XVII w.? Jakie odkrycie przysłużyło się rozwoju tego poglądu?

Aż do połowy XVII w. eksperymenty chemiczne przeprowadzali głównie rzemieślnicy i alchemicy. Dla narodzin chemii jako nauki przełomowe znaczenie miało upowszechnienie w XVII w. poglądu starożytnych myślicieli greckich, że materia składa się z atomów. Istotne dla rozwoju tego poglądu stało sę jedno z odkryć Newtona: skoro ciała niebieskie krążą w próżni, to podobnie mogą zachowywać się elementarne cząstki materii, czyli atomy.

Jak liberałowie postrzegają człowieka? Co, wg nich, jest źródłem bogactwa? Co rządzi rynkiem?

Główne idee liberalizmu to:

• człowiek to tzw. homo oeconomicus, który dąży zawsze do tego, by jak najmniejszym wysiłkiem osiągnąć jak największą korzyść,

• źródło bogactwa to praca produkcyjna zarówno w rolnictwie czy rzemiośle, jak i szkolnictwie,

• im więcej osób wykonuje zajęcia produkcyjne i im większa jest wydajność ich pracy, tym bardziej wzrasta zasobność społeczeństwa,

• większą wydajność pracy uzyskać można dzięki specjalizacji, pozwalającej produkować więcej, lepiej i taniej,

• sposobem powiększenia bogactwa jest akumulacja kapitału, czyli inwestowanie przez przedsiębiorców części wypracowanego zysku w rozwijanie własnej działalności,

• gospodarka reguluje się sama, rządzi nią mechanizm, który Adam Smith nazwał niewidzialną ręką rynku: panująca na rynku konkurencja sprawia, że jeśli w danym sektorze gospodarki zyski spadną poniżej oczekiwań, to kapitał zostanie przeniesiony do sektorów, które dadzą większe korzyści.

Zwróć uwagę, na jakim aspekcie działalności gospodarczej skupiają się autorzy, co stanowi podstawę bogactwa państwa; jaką rolę autorzy fragmentów przypisują państwu?

Tekst nr 1, ponieważ podstawę bogactwa kraju stanowi rolnictwo, państwo ma ograniczoną rolę w gospodarce kraju (wolność ekonomiczna); zaś w tekście 2 podstawę bogactwa kraju stanowi ilość pieniądza, którego tym więcej jest, im bardziej ograniczy się eksport, a zwiększy import.

Zwróć uwagę, jakie metody badań wprowadziła rewolucja naukowa, a o jakich wspomina caryca w przytoczonych przez siebie przykładach; jaki był zasięg rewolucji naukowej.

Nie, ponieważ rewolucja naukowa wprowadzała metody badań naukowych oparte na eksperymencie i obserwacji, a przytoczone przykłady dowodzą, że nadal posługiwano się spekulacją; zasięg osiągnięć naukowych był niewielki.