Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmami dotyczącymi społeczeństwa i narodowości Rzeczypospolitej, a następnie wykonaj polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1HfDo2R4
Film na temat społeczeństwa i narodowości w Rzeczypospolitej.
Wymień przyczyny i wyjaśnij skutki przyznawania przywilejów szlachcie.
Scharakteryzuj źródła potęgi politycznej magnaterii.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1HfDo2R4
Film na temat społeczeństwa i narodowości w Rzeczypospolitej.
Wymień przywileje, jakimi cieszyło się polskie duchowieństwo.
Scharakteryzuj grupy istniejące w ramach stanu mieszczańskiego.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1HfDo2R4
Film na temat społeczeństwa i narodowości w Rzeczypospolitej.
Wyjaśnij, jak zmieniła się sytuacja chłopów na ziemiach Rzeczypospolitej wobec ich pozycji w średniowieczu.
Scharakteryzuj sytuację prawną Tatarów i Kozaków na ziemiach Rzeczypospolitej.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1HfDo2R4
Film na temat społeczeństwa i narodowości w Rzeczypospolitej.
Wymień grupy mniejszościowe istniejące w społeczeństwie Rzeczypospolitej. Na jakiej podstawie je wyodrębniano?
Opisz, jakie czynniki sprzyjały asymilacji i polonizowaniu się przedstawicieli innych narodowości w Rzeczypospolitej.
Przeanalizuj poniższe fragmenty tekstu, a następnie rozstrzygnij, które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe, a które fałszywe.
Fragment 1
Historia Polski 1492-1795[...] pod naciskiem Turków seldżuckich już w średniowieczu docierali na teren Rusi Kijowskiej; po upadku kolonii genueńskich na Krymie przybyła następna grupa emigrantów.[...] Mieszkali przeważnie w miastach, gdzie zajmowali się handlem i rzemiosłem. [...] byli wyznania monofizyckiego (wyznanie chrześcijańskie uznające tylko boską naturę Chrystusa) [...]. Tworzyli w nich samodzielne gminy ze swoim samorządem, sądownictwem, Kościołem i z własnym szkolnictwem. [...]
Źródło: M. Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Wydawnictwo Literackie 2005, s. 132–133.
Fragment 2
Historia Polski 1492-1795[...] już od XIV w. przybywali na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego, gdzie otrzymywali ziemię od wielkich książąt. Utworzyły się tam dwie grupy [...]: tych, którzy mieli poddanych, nazywano hospodarskimi, natomiast tych, którzy sami uprawiali ziemię - [...] Kozakami. [...] mieli te same obowiązki, co szlachta, w zamian za ziemię odbywali służbę wojskową. Podlegali tym samym sądom, zapewnione mieli także prawo do wyznawania własnej religii i budowania meczetów.
Źródło: M. Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Wydawnictwo Literackie 2005, s. 132–133.
Fragment 3
Historia Polski 1492-1795[...] przybyli do Rzeczypospolitej w XVI w. i pierwszej połowie XVII w. Byli to przeważnie katolicy, którzy emigrowali z protestanckiej [ojczyzny] w obawie przed prześladowaniami. Ponadto ten górzysty kraj, podobnie jak Szwajcaria, zmuszał wielu ludzi do emigracji „za chlebem”. W Rzeczypospolitej osiedlali się w miastach, gdzie szybko się asymilowali. [...] Większość zajmowała się [...] obwoźnym handlem detalicznym, i słowem [wywodzącym się od nazwy narodowości] określana wtedy wędrownego handlarza [...].
Źródło: M. Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Wydawnictwo Literackie 2005, s. 132–133.
Zapoznaj się z poniższymi tekstami i wykonaj polecenia.
Źródło 1
Historia PolskiDno tej drabiny zajmowała [grupa] nieposiadająca ziemi, w XVI w. często żyjąca w miastach i trudniąca się lichwą, kupiectwem i rzemiosłem, z czasem wstępująca na służbę [...]. [...] nie była dopuszczana do urzędów ziemskich ani funkcji sejmikowych. Jednakże gdy taki nieposesjonat nabywał, czy wydzierżawiał dobra ziemskie, odzyskiwał pełne prawa[...]
Źródło: J. Gierowski, Historia Polski, t. 2, 1505-1764, Warszawa 1984, s. 49.
Źródło 2
Historia Polski do 1572Często działy rodzinne, katastrofy żywiołowe, niekiedy nieudane inicjatywy gospodarcze kończyły się degradacją do uboższej grupy [...], która siedziała okrakiem na połowie, ćwierci wsi, zabiegając o jakiś mały kaduk, dzierżawę, wyglądając jakiejś w miarę uposażonej wdowy. [Największe jej] skupiska występowały na Mazowszu, Podlasiu oraz Kaszubach (woj. pomorskie) w Prusach Królewskich, niejednokrotnie utrzymywała się z jednostkowych gospodarstw, które posiadali po usunięciu pojedynczych kmieci i zagarnięciu ich ziemi. Zdarzało się, że były to grunty obciążone dawnymi powinnościami chłopskimi wobec innych szlachciców.
Źródło: E. Kizik, T. Jurek, Historia Polski do 1572, Warszawa 2019, s. 611.
Źródło 3
Historia Polski do 1572[...] członkowie z reguły piastowali najwyższe funkcje urzędnicze i polityczne w państwie. Z racji pełnionych funkcji zasiadali w senacie, obsadzali biskupstwa, opactwa, a jako hetmani mieli spory wpływ oraz kontrolę nad siłami zbrojnymi, byli właścicielami lub dzierżawcami rozległych dóbr ziemskich, zamieszkanych przez kilka, nierzadko kilkanaście tysięcy osób. Wysokie dochody i kontakty z wpływowymi kręgami umożliwiały prowadzenie działalności politycznej, często na arenie międzynarodowej, pozwalały również na finansowanie własnego dworu.
Źródło: E. Kizik, T. Jurek, Historia Polski do 1572, Warszawa 2019, s. 610.