Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmami, a następnie wykonaj kolejne polecenia i ćwiczenia.
Podaj powody, dla których 11 listopada 1918 r., mimo kontrowersji wokół postaci Józefa Piłsudskiego, Rada Regencyjna przekazała mu władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich.
Wyjaśnij, dlaczego po wyprawie kijowskiej Józef Piłsudski był witany w Warszawie jak mąż opatrznościowy.
Wyjaśnij, dlaczego powstanie wielkopolskie odniosło sukces.
Wymień najważniejsze postaci związane z tworzeniem się II Rzeczypospolitej.
Wymień lokalne ośrodki władzy, które tworzyły się na terenach polskich od roku 1918.
Zapoznaj się z poniższym tekstem źródłowym i na jego podstawie wykonaj polecenia.
„Kurier Warszawski” nr 232, s. 3Wspaniałe zwycięstwo polskie pociągnie za sobą konsekwencje o nieobliczalnej ważności dla sytuacji międzynarodowej. […] Niemcy, które już miały nadzieję wejść w stosunki bezpośrednie z Sowietami, aby rzucić czerwone armie przeciw wrogowi zza Renu, będą zmuszone wyrzec się osiągnięcia tymi środkami przekreślenia traktatu wersalskiego. […] Przewidujące operacje wojskowe zostały wykonane przez generałów polskich na podstawie polskiego planu operacyjnego. […] Bohaterski naród polski sam siebie uratował.
Źródło: „Kurier Warszawski” nr 232, s. 3, [w:] A. Zahorski, M.M. Drozdowski, Historia Warszawy, Warszawa 2004, s. 286.
Zapoznaj się z poniższymi tekstami źródłowymi, a następnie na ich podstawie wykonaj polecenia.
Tekst A
Relacja Józefa PiłsudskiegoMobilizacja rosyjska się powiodła; jeszcze teraz, z terenów, przez które przechodzimy, uciekali ludzie do swoich, do rosyjskiego wojska. Wielkie dwory są bezwzględnie wrogie; po wsiach panuje strach zabobonny i ślepe przywiązanie do istniejącego dotąd panowania i bata. Przed kilku dniami wchodziliśmy do jednej z podkieleckich wsi. Pustka na ulicy; okna i drzwi domów zabite deskami; ani jednego człowieka, ani bydlęcia czy kury; po prostu wieś cała na pierwszą pogłoskę o naszym przyjściu zamknęła się i padła przed nami jak martwa. Dowódca kompanii, wstrząśnięty tym widowiskiem, kazał odbijać pierwsze wrota; wszyscy byli zdrowi, cali i z dobytkiem, tylko się ukrywali przed Polakami; zrobiono wtedy wyjątek i podczas gdy wszędzie płacono za wszystkie dostawy, tu rozkazano zabrać wsi wszystko.
Źródło: Relacja Józefa Piłsudskiego, [w:] Andrzej Garlicki, Historia. Polska i świat 1815–2004, Warszawa 2005, s. 193.
Tekst B
Marsz Pierwszej BrygadyLegiony to — żebracza nuta,
Legiony to — ofiarny stos,
Legiony to — żołnierska buta,
Legiony to straceńców los!
My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy — swój życia los,
Na stos, na stos! […]Nie chcemy już od was uznania,
Ni waszych mów, ni waszych łez!
Już skończył się czas kołatania
Do waszych serc — do waszych kies!
My, Pierwsza Brygada…Źródło: Marsz Pierwszej Brygady, dostępny w internecie: bibliotekapiosenki.pl.
Tekst C
„My, Pierwsza Brygada…”. Powstanie i historia pieśniW dniu 17 lipca wieczorem, rozbrojeni i odprowadzeni przez towarzyszów broni, udaliśmy się na dworzec w Modlinie. Jechaliśmy do Szczypiory… Odjeżdżaliśmy złamani na duchu. Jadąc do obozu jeńców, kończyliśmy nasze życie legionowe. Czuliśmy się jak człowiek, gdy umiera. Wówczas to spontanicznie stworzyłem pierwotny tekst pieśni „My, Pierwsza Brygada”. Kiedy został w całości napisany na papierze, zaczęliśmy go zaraz na miejscu, w wagonie śpiewać… Próbowano śpiewać tę pieśń do tej samej melodii, na którą śpiewano pieśń Słońskiego. Pasowała ona do tej melodii zupełnie dobrze. Ale coś nasunęło od razu kolegom myśl, że te tragiczne słowa, to pożegnanie z życiem i czynem legionowym może być śpiewane tylko na melodię naszego marsza legionowego. Już wówczas w wagonie tekst w pewnym miejscu nie bardzo jakoś zgadzał się z melodią i trzeba było trochę szachrować, żeby się to jakoś kleiło…
Źródło: Tadeusz Biernacki, „My, Pierwsza Brygada…”. Powstanie i historia pieśni, Warszawa 1929, s. 5–6.