Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmami i wykonaj polecenia.
Opisz, w jaki sposób rozwój przemysłu i osiągnięcia cywilizacyjne w XIX w. zmieniły sposób poruszania się ludzi.
Przedstaw rozwój kolei i parowozów.
Wyjaśnij, dlaczego rozbudowa sieci kolejowej była szczególnie istotna dla mieszkańców Stanów Zjednoczonych.
Wymień elementy, które sprzyjały rozwojowi kolejnictwa.
Przeanalizuj tekst oraz ilustracje. Wykonaj polecenia.
Zasadniczo [*] zyskały społeczną akceptację, ale nie wszędzie i nie wszystkich. Nieraz przeciwko [*] głos podnosili kapłani i politycy, widząc w niej „diabelskie nasienie” zagrażające ładowi moralnemu i „staremu światu”. Bali się jej rzemieślnicy, i słusznie, gdyż […] dowożono tanie towary fabryczne, które mogły przyczynić się do bankructwa niejednego z nich. Bywało, że krytycznie o [*] wypowiadali się uczeni. Bawarska Akademia Nauk wydała nawet książkę, której autorzy dowodzili, że z powodu […] krowy stracą mleko, pola spłoną od iskier […], a podróżni ze względu na szaleńczy pęd […] będą narażeni na delirium furiosum. Uwagi nieprzychylne wypowiadali też monarchowie. Król Hanoweru Ernest August II miał zapewnić: […] „Nie życzę sobie, żeby każdy szewc lub krawiec miał podróżować tak szybko, jak ja”. Z kolei król Prus Fryderyk Wilhelm III nie był w stanie dostrzec korzyści płynących z [*]. „Bzdura! Nie pojmuję, jak mógłby kogoś uszczęśliwić fakt, że przybędzie do Poczdamu parę godzin wcześniej” – oznajmił.
Ilustracja A
Ilustracja B
Ilustracja C
Ilustracja D
Ilustracja E
Przeanalizuj poniższy wykres i tabelę, a następnie wykonaj polecenia.
Udział poszczególnych państw europejskich oraz Stanów Zjednoczonych w światowej produkcji przemysłowej 1750–1900 (w %)
Rok | Wielka Brytania | Niemcy | Francja | Austro-Węgry | Rosja | Włochy | USA | |
1 | 1750 | 1.9 | 2.9 | 4.0 | 2.9 | 5.0 | 2.4 | 0.1 |
2 | 1800 | 4.3 | 3.5 | 4.2 | 3.2 | 5.6 | 2.5 | 0.8 |
3 | 1830 | 9.5 | 3.5 | 5.2 | 3.2 | 5.6 | 2.3 | 2.4 |
4 | 1860 | 19.9 | 4.9 | 7.9 | 4.2 | 7.0 | 2.5 | 7.2 |
5 | 1880 | 22.9 | 8.5 | 7.8 | 4.4 | 7.6 | 2.5 | 14.7 |
6 | 1900 | 18.5 | 13.2 | 6.8 | 4.7 | 8.8 | 2.5 | 23.6 |
Wykres przedstawia udział poszczególnych państw europejskich oraz Stanów Zjednoczonych w światowej produkcji przemysłowej w latach 1750‑1900 w procentach. Wzięto pod uwagę Wielką Brytanię, Niemcy, Francję, Austro‑Węgry, Rosję, Włochy i Stany Zjednoczone. W latach 1830, 1860 i 1880 największy udział miała WIelka Brytania odpowiednio: 9,5%, 19,9%, 22,9%. W roku 1900 największy udział miały Stany Zjednoczone 23,6%. W tym roku wartość dla Wielkiej Brytanii wynosiła 18,5%, dla Niemiec 13,2%, dla Francji 6,8% (nieco mniej niż w 1860 roku - 7,9%), dla Austro‑Węgier 4,7%, dla Rosji 8,8%, dla Włoch 2,5%. We wszystkich krajach, w wyjątkiem wspomnianej Francji udział w 1900 roku był najwyższy w porównaniu z poprzednimi latami. W przypadku Włoch wartość 2,5% dotyczyła także roku 1800, 1860, 1880 i wspomnianego 1900.
Długość linii kolejowych w wybranych państwach europejskich (w km)
Kraj | 1840 | 1870 | 1914 |
Austro‑Węgry (monarchia Habsburgów) | 144 | 6112 | 22981 |
Francja | 410 | 15544 | 37400 |
Niemcy | 469 | 18876 | 61749 |
Rosja | 27 | 10731 | 62300 |
Stany Zjednoczone | 4510 | 84875 | 410475 |
Wielka Brytania | 2390 | 21558 | 32623 |
Włochy | 20 | 6429 | 19125 |
Na podstawie: Rondo Cameron, Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, tłum. H. Lisicka‑Michalska, M. Kluźniak, Warszawa 1996, s. 219.