Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z drugą częścią wykładu historyka Piotra Krolla i wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Db4Tbp4cZ
Film nawiązujący do treści materiału - opowiada o strukturze społecznej monarchii wczesnopiastowskiej (cz.2).
Podaj genezę rycerstwa, które wykształciło się w czasach Kazimierza Odnowiciela.
Wymień grupy, które zyskiwały najwięcej na współpracy z księciem. Wyjaśnij, na czym polegała ta współpraca.
Wyobraź sobie, że jesteś przedstawicielem jednej z grup społecznych w grodzie monarchii wczesnopiastowskiej. Opisz w kilku zdaniach, jak wygląda twój dzień.
Zapoznaj się ze źródłami, a następnie wykonaj polecenie.
Źródło A
Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiejWyraz [...] znaczył w ówczesnej polszczyźnie tyle, ile dziś nacięcie lub karb. [...] Nazwa daniny wywodziła się od tradycyjnego sposobu liczenia pędzonych na pastwisko zwierząt przez nacinanie karbów [...] na kiju. Przedmiotem [tej daniny] były świnie oraz uwędzone szynki lub połcie wieprzowiny [...]. Regale leśne posłużyło [...] za uzasadnienie obłożenia daniną chłopskiej hodowli nierogacizny. [Tę powinność] traktowano jako rodzaj odpłatności za wypas trzody w dąbrowach i bukowinach znajdujących się pod kontrolą panującego. Wysokość daniny uzależniona była w zasadzie od liczebności stada; stąd nazwa, nawiązująca do pasterskiego sposobu rachowania zwierząt.
Źródło: K. Modzelewski, Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Wrocław 1987, s. 64.
Źródło B
Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiejW ramach [tej powinności] przedstawiciele władzy książęcej, zwłaszcza zaś dowódcy wojskowi, mieli prawo brać w czasowe użytkowanie chłopskie woły, konie i wozy. W zasadzie należało je zwrócić posiadaczom, ale zawsze zachodziło ryzyko utraty inwentarza lub pozostawania przez dłuższy czas bez zwierząt pociągowych. [...] Brano [je] bowiem do dalekich transportów, często o wojennym charakterze.
Źródło: K. Modzelewski, Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Wrocław 1987, s. 95.
Źródło C
Ludność wieśniacza w Polsce w dobie piastowskiej[Sama powinność] nie byłby daniną zbyt uciążliwą, wśród wielu wsi, które do [tej powinności] obowiązane były, na każdą pojedynczą wieś zaiste niewiele ciężaru przypaść by mogło, aby wyżywić przejeżdżającego księcia i jego dwór. Objazdy zaś księcia nie mogły się z natury rzeczy często powtarzać, i śmiało przypuścić można, iż tylko wyjątkowo mógł książę w jednej i tej samej miejscowości dwa razy do roku odbywać swą stację.
Źródło: F. Piekosiński, Ludność wieśniacza w Polsce w dobie piastowskiej, Kraków 1896, s. 34.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie wskaż zdania prawdziwe i fałszywe.
Relacja Ibrahima ibn Jakuba o drużynie Mieszka IA co się tyczy kraju Mieszko, to [jest] on najrozleglejszy z ich [tj. słowiańskich] krajów. Obfituje on w żywność, mięso, miód i rolę orną [lub: rybę]. Pobierane przez niego podatki [stanowią] odważniki handlowe. [Idą] one [na] żołd jego mężów [lub: piechurów]. Co miesiąc [przypada] każdemu [z nich] oznaczona ilość z nich. Ma on trzy tysiące pancernych [podzielonych na] oddziały, a setka znaczy ich tyle, co dziesięć secin innych [wojowników]. Daje on tym mężom odzież, konie, broń i wszystko czego tylko potrzebują. A gdy jednemu z nich urodzi się dziecko, on [tj. Mieszko] każe mu wypłacać żołd od chwili urodzenia, czy będzie płci męskiej, czy żeńskiej. A gdy [dziecię] dorośnie, to jeżeli jest mężczyzną, żeni go i wypłaca za niego dar ślubny ojcu dziewczyny, jeżeli zaś jest płci żeńskiej, wydaje ją za mąż i płaci dar ojcu dziewczyny. A dar ślubny [jest] u Słowian znaczny, w czym zwyczaj ich [jest] podobny do zwyczaju Berberów. Jeżeli mężowi urodzą się dwie albo trzy córki, to one [stają się] powodem jego bogactwa, a jeżeli mu się urodzi dwóch chłopców, to [staje się] to powodem jego ubóstwa.
Źródło: Relacja Ibrahima ibn Jakuba o drużynie Mieszka I, dostępny w internecie: e-historia.com.pl.