Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmem i wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DfqMcTIa8
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Terytorium i ludność Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Scharakteryzuj związek Prus Książecych z Rzecząpospolitą po układzie krakowskim.
Opisz zmiany, jakie zaszły w relacjach Polski z sąsiadami w roku 1569 przy okazji zawarcia unii lubelskiej.
Rozstrzygnij, czy sytuacja przedstawiona na mapie (źródło A) stanowi konsekwencję wydarzeń, do których odnosi się fragment tekstu źródłowego (źródło B). Uzasadnij odpowiedź.
Źródło A
Źródło B
Jako liczni cesarze, królowie i książęta rozmaici pragnęli z tym Wielkim Księciem Litewskim, życzyli sobie i radzi byli wejść w związki wieczyste powinowactwa, a co Bóg wszechmocny zachował dla osoby tejże najjaśniejszej królowej. Toteż, najjaśniejsza pani, niechaj Wysokość Wasza przyjmie do tak wielce zbawiennego związku tegoż pana Jagiełłę, Wielkiego Księcia, na syna, a najjaśniejszą księżnę Jadwigę, córkę waszą najdroższą. Królową Polski, niechaj poślubi na prawą swą małżonkę. A sądzimy, że z tego wyniknęłaby chwała Boża, dusz zbawienie, ludziom zaszczyt i wzmożenie państwa. Skoro zaś to, co przyrzeczono dojdzie do przewidzianego końca, natenczas pan Jagiełło, Wielki Książe z wszystkimi braćmi swymi jeszcze nie ochrzczonymi, krewniakami, szlachcicami, ziemianami z wyższymi i najniższymi w swoich krajach zamieszkałymi, wiarę świętego, rzymskiego Kościoła przyjąć zamierza, pragnie i życzy sobie. [...]
Dla sprawy tej utwierdzenia, dla pewności i ubezpieczenia tenże [...] przyrzeka wszystkie skarby swe złożyć i wydać na odzyskanie strat państw obojga, tak Polski, jak i Litwy. A tylko, jeżeli taż pani Węgier córkę swą [...] królowę polską przyrzeczoną, odda mu w małżeństwo.Źródło: pthlodz.uni.lodz.pl.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytanie.
Źródło A
Jako liczni cesarze, królowie i książęta rozmaici pragnęli z tym Wielkim Księciem Litewskim, życzyli sobie i radzi byli wejść w związki wieczyste powinowactwa, a co Bóg wszechmocny zachował dla osoby tejże najjaśniejszej królowej. Toteż, najjaśniejsza pani, niechaj Wysokość Wasza przyjmie do tak wielce zbawiennego związku tegoż pana Jagiełłę, Wielkiego Księcia, na syna, a najjaśniejszą księżnę Jadwigę, córkę waszą najdroższą. Królową Polski, niechaj poślubi na prawą swą małżonkę. A sądzimy, że z tego wyniknęłaby chwała Boża, dusz zbawienie, ludziom zaszczyt i wzmożenie państwa. Skoro zaś to, co przyrzeczono dojdzie do przewidzianego końca, natenczas pan Jagiełło, Wielki Książe z wszystkimi braćmi swymi jeszcze nie ochrzczonymi, krewniakami, szlachcicami, ziemianami z wyższymi i najniższymi w swoich krajach zamieszkałymi, wiarę świętego, rzymskiego Kościoła przyjąć zamierza, pragnie i życzy sobie. [...]
Dla sprawy tej utwierdzenia, dla pewności i ubezpieczenia tenże [...] przyrzeka wszystkie skarby swe złożyć i wydać na odzyskanie strat państw obojga, tak Polski, jak i Litwy. A tylko, jeżeli taż pani Węgier córkę swą [...] królowę polską przyrzeczoną, odda mu w małżeństwo.
Poniższym opisom przyporządkuj odpowiednie cyfry, spośród tych zaznaczonych na mapie. Następnie określ, które z podanych poniżej stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
Numer:1. 6, 2. 3, 3. 4, 4. 5, 5. 1, 6. 2
Jest to kraina geograficzna, utrzymująca przez szereg wieków niezależność polityczną. Doprowadziło to do zachowania odrębności w sferze kultury i prawa. Obszar ten został włączony do Polski w pierwszej poł. XVI w., ale przez szereg lat pełnił rolę peryferyjną, zyskując na znaczeniu jako ważny ośrodek państwowości polskiej w czasach dynastii Wazów.
Numer:1. 6, 2. 3, 3. 4, 4. 5, 5. 1, 6. 2
W średniowieczu na obszarach tych częściowo swoje posiadłości miał zakon krzyżacki. Obszar ten od wczesnego średniowiecza podlegał zatem silnym wpływom kultury niemieckiej. Państwo to powstało w wyniku sekularyzacji dokonanej przez wielkiego mistrza zakonu, Albrechta Hohenzollerna i podpisania traktatu krakowskiego między nim a jego wujem, królem Polski Zygmuntem I Starym.
Numer:1. 6, 2. 3, 3. 4, 4. 5, 5. 1, 6. 2
Od wczesnego średniowiecza obszar ten zamieszkany był przez plemiona słowiańskie. W XIII w. padł on ofiarą niszczycielskiego najazdu mongolskiego. Następnie stał się terenem rywalizacji polsko-litewskiej. Początkowo włączony w granice Królestwa Polskiego przez Kazimierza Wielkiego, następnie odbity przez Litwinów. Ostatecznie znalazł się w ramach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Podczas negocjacji związanych z podpisywaniem unii lubelskiego obszar ten został w całości włączony przez Zygmunta Augusta do Korony.
Numer:1. 6, 2. 3, 3. 4, 4. 5, 5. 1, 6. 2
Zapoznaj się z poniższymi opisami i dopasuj do nich odpowiednie krainy, których dotyczą. Następnie określ, które z podanych poniżej stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
Kraina: (tu wybierz) 1. Wołyń, 2. Mazowsze, 3. Inflanty, 4. Prusy Książęce
Jest to kraina geograficzna, utrzymująca przez szereg wieków niezależność polityczną. Doprowadziło to do zachowania odrębności w sferze kultury i prawa. Obszar ten został włączony do Polski w pierwszej połowie szesnastego wieku, ale przez szereg lat pełnił rolę peryferyjną, zyskując na znaczeniu jako ważny ośrodek państwowości polskiej w czasach dynastii Wazów.
Kraina: (tu wybierz) 1. Wołyń, 2. Mazowsze, 3. Inflanty, 4. Prusy Książęce
W średniowieczu na obszarach tych częściowo swoje posiadłości miał zakon krzyżacki. Obszar ten od wczesnego średniowiecza podlegał zatem silnym wpływom kultury niemieckiej. Państwo to powstało w wyniku sekularyzacji dokonanej przez wielkiego mistrza zakonu, Albrechta Hohenzollerna i podpisania traktatu krakowskiego między nim a jego wujem, królem Polski Zygmuntem I Starym.
Kraina: (tu wybierz) 1. Wołyń, 2. Mazowsze, 3. Inflanty, 4. Prusy Książęce
Od wczesnego średniowiecza obszar ten zamieszkany był przez plemiona słowiańskie. W trzynastym wieku padł on ofiarą niszczycielskiego najazdu mongolskiego. Następnie stał się terenem rywalizacji polsko-litewskiej. Początkowo włączony w granice Królestwa Polskiego przez Kazimierza Wielkiego, następnie odbity przez Litwinów. Ostatecznie znalazł się w ramach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Podczas negocjacji związanych z podpisywaniem unii lubelskiego obszar ten został w całości włączony przez Zygmunta Augusta do Korony.
Kraina: (tu wybierz) 1. Wołyń, 2. Mazowsze, 3. Inflanty, 4. Prusy Książęce