Polecenie 1

Zapoznaj się z filmem na temat skargi do RPO i wykonaj ćwiczenia.

RyTamO80pjbl3
Film nawiązujący do treści materiału pod tytułem Skarga do Rzecznika Praw Obywatelskich.
Ćwiczenie 1
R75qH3jLeNVx5
Wyjaśnij, jaki sposób można zwrócić się ze skargą do Rzecznika Praw Obywatelskich. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 2
RysWrntmh20Ab
Opisz, jakie są dalsze losy skargi złożonej do Rzecznika. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
R5SNBHjrns1pJ
Przedstaw, w jaki sposób zorganizowana jest praca Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 4
R81cZZupTiZTU
Wyjaśnij, czym jest tzw. wystąpienie generalne. Czego dotyczy i do kogo może być skierowane? (Uzupełnij).
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z opisem sytuacji i wykonaj polecenia.

W mieszkaniu, w którym mieszkasz od kilku miesięcy, często słyszysz przez ścianę odgłosy gwałtownych kłótni sąsiadów. Wobec jednego z małżonków padają groźby pozbawienia życia, a któregoś dnia kobieta, próbująca opuścić mieszkanie, została na twoich oczach powstrzymana krzykiem i szarpaniem. Podobne sytuacje mają miejsce mniej więcej raz w miesiącu i obserwujesz je, odkąd tam mieszkasz. Sąsiadka poprosiła cię o pomoc. Za każdym razem zgłaszasz sprawę policji – początkowo telefonicznie i mailowo, jednak po trzecim razie właściwe wydało ci się złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Policjanci jednak odmówili interwencji, twierdząc, że to „stara, znana im sprawa” i że „taka interwencja nic nie da”, a także że „nie będą się wtrącać w sprawy rodzinne”. Inni sąsiedzi powiedzieli ci, że twój sąsiad jest byłym policjantem i stąd wynika niechęć policjantów do interwencji.

R11t0KmkcyY2s
Poszukaj odpowiednich przepisów prawnych regulujących tę sytuację, a zwłaszcza kwestię obowiązków państwa i policji w tym zakresie. (Uzupełnij) Wykorzystując szablon dostępny na stronie internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich, sformułuj skargę na bezczynność policji w tej sprawie – uzasadnij ją, podając fakty oraz podstawę prawną. (Uzupełnij) Wyjaśnij, jakie działania może w tej sytuacji podjąć Rzecznik Praw Obywatelskich. (Uzupełnij).
Pokaż ćwiczenia:
RvGwCxCH2ARI91
Ćwiczenie 6
Rozstrzygnij, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe. Ze skargą do Rzecznika Praw Obywatelskich mogą zwracać się wyłącznie osoby posiadające polskie obywatelstwo. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Nieprzyjęcie przez sejm rocznego sprawozdania z pracy Rzecznika Praw Obywatelskich skutkuje dymisją Rzecznika. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Rzecznik Praw Obywatelskich wchodzi w skład władzy sądowniczej. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Odwołanie Rzecznika Praw Obywatelskich przed upływem jego kadencji nie jest możliwe. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Rzecznik Praw Obywatelskich korzysta z immunitetu na zasadach analogicznych do członków sejmu i senatu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z materiałami źródłowymi i wykonaj zadanie.

Źródło I

1
Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. 1987 Nr 21 poz. 123)

Art. 14. Po zbadaniu sprawy Rzecznik może:
1) wyjaśnić wnioskodawcy, że nie stwierdził naruszenia wolności i praw człowieka i obywatela;
2) skierować wystąpienie do organu, organizacji lub instytucji, w których działalności stwierdził naruszenie wolności i praw człowieka i obywatela; wystąpienie takie nie może naruszać niezawisłości sędziowskiej;
3) zwrócić się do organu nadrzędnego nad jednostką, o której mowa w pkt 2, z wnioskiem o zastosowanie środków przewidzianych w przepisach prawa;
4) żądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu – na prawach przysługujących prokuratorowi;
5) żądać wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa ścigane z urzędu;
6) zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi do sądu administracyjnego, a także uczestniczyć w tych postępowaniach – na prawach przysługujących prokuratorowi;
7) wystąpić z wnioskiem o ukaranie, a także o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach;
8) wnieść kasację lub rewizję nadzwyczajną od prawomocnego orzeczenia, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach.
Art. 15. 1. W wystąpieniu, o którym mowa w art. 14 pkt 2, Rzecznik formułuje opinie i wnioski co do sposobu załatwiania sprawy, a także może żądać wszczęcia postępowania dyscyplinarnego lub zastosowania sankcji służbowych.
2. Organ, organizacja lub instytucja, do których zostało skierowane wystąpienie, obowiązane są bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 30 dni, poinformować Rzecznika o podjętych działaniach lub zajętym stanowisku. W wypadku gdy Rzecznik nie podziela tego stanowiska, może zwrócić się do właściwej jednostki nadrzędnej o podjęcie odpowiednich działań.
Art. 16. 1. W związku z rozpatrywanymi sprawami Rzecznik może przedstawiać właściwym organom, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony wolności i praw człowieka i obywatela i usprawnienia trybu załatwiania ich spraw.
2. Rzecznik może również:
1) występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych w sprawach dotyczących wolności i praw człowieka i obywatela;
2) występować do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami w sprawach, o których mowa w art. 188 Konstytucji;
3) zgłosić udział w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym i brać udział w tym postępowaniu;
4) występować z wnioskami do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych budzących wątpliwości w praktyce lub których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie.
3. W przypadku wystąpienia przez Rzecznika do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, informuje on o tym Rzecznika Praw Dziecka, jeżeli wniosek dotyczy praw dziecka.

1 Źródło: Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. 1987 Nr 21 poz. 123), dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 30.03.2021 r.].

Źródło II

RPdKGGEdlRCcL
Autor rysunku: Jacek Fedorowicz
Ilustracja zaczerpnięta z: O mądre prawo i wrażliwepaństwo, Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa 2013.
Źródło: tylko do użytku edukacyjnego.
R1c6b9I0EtWNR
Przepis: (Uzupełnij) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
R1IOiApL4GV813
Ćwiczenie 8
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Źródła zdjęć: Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, Andrzej Tadeusz Kijowski, CC BY 3.0, NSA, CC BY-SA 3.0, Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0, RPO, CC BY-SA 3.0, Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0, Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 8
RCWcQBI39KNkd
Ewa Łętowska, Tadeusz Zieliński, Adam Zieliński, Andrzej Zoll, doktor Janusz Kochanowski, doktor habilitowana Irena Lipowicz, doktor Adam Bodnar. (Uzupełnij).

Materiał źródłowy do ćwiczeń 9–10.

1
Wystąpienie RPO Andrzeja Zolla 27.07.2005 – Informacja za rok 2004

Nie kandydowałem na drugą kadencję, co zresztą zapowiedziałem już publicznie podczas składania ubiegłorocznej informacji. Uważam bowiem, że w przypadku takich stanowisk jak rzecznik praw obywatelskich nie powinno być w ogóle drugiej kadencji, tak jak w Trybunale Konstytucyjnym. Kandydowanie ponowne w czasie trwającej jeszcze pierwszej kadencji naraża na niebezpieczeństwo niezależność rzecznika, niezależność, która jest wręcz niezbędna do wykonywania tej funkcji publicznej. Opowiadałbym się natomiast za wydłużeniem kadencji na tym urzędzie nawet do 7 lat. Wtedy pewne sprawy można by było nie tylko zainicjować, ale i dokończyć.

2 Źródło: Wystąpienie RPO Andrzeja Zolla 27.07.2005 – Informacja za rok 2004, dostępny w internecie: rpo.gov.pl [dostęp 30.03.2021 r.].
21
Ćwiczenie 9
RsRt8hoqyd3Jb
Przeczytaj przytoczony fragment wypowiedzi byłego Rzecznika Praw Obywatelskich prof. Andrzeja Zolla i sformułuj argument przemawiający za tym, aby wydłużyć kadencję Rzecznika Praw Obywatelskich. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 10
RbUF72djGT7GK
Sformułuj argument, którego prof. Zoll używa, by wyjaśnić, dlaczego zrezygnował z możliwości ubiegania się o reelekcję. (Uzupełnij).