Film edukacyjny cz. 2
Zapoznaj się z wykładem i wyjaśnij, o czym świadczyć może fakt, że Wisława Szymborska używa w swojej poezji więcej znaków zapytania niż wykrzykników.
Na podstawie wykładu wskaż znak interpunkcyjny, który wyraża tytułową „radość pisania” poetki i wytłumacz, dlaczego właśnie ten znak o owej radości świadczy.
Właściwie każdy wierszWłaściwie każdy wiersz
mógłby mieć tytuł ,,Chwila”.
Wystarczy jedna fraza
w czasie teraźniejszym, przeszłym,
a nawet przyszłym;
wystarczy, że cokolwiek
niesione słowami
zaszeleści, zabłyśnie,
przefrunie, przepłynie,
czy też zachowa
rzekomą niezmienność,
ale z ruchomym cieniem;
wystarczy, że jest mowa
o kimś obok kogoś
albo kimś obok czegoś;
o Ali, co ma kota,
albo już go nie ma;
albo o innych Alach
kotach i nie kotach
z innych elementarzy
kartkowanych przez wiatr;
wystarczy, jeśli w zasięgu spojrzenia
autor umieści tymczasowe góry
i nietrwałe doliny;
jeśli przy okazji
napomknie o niebie
tylko z pozoru wiecznym i statecznym;
jeśli się zjawi pod piszącą ręką
bodaj jedyna rzecz
nazwane rzeczą czyjąś;
jeśli czarno na białym,
czy choćby w domyśle,
z ważnego albo błahego powodu,
postawione zostaną znaki zapytania,
a w odpowiedzi -
jeżeli dwukropek:
Radość pisaniaDokąd biegnie ta napisana sarna przez napisany las?
Czy z napisanej wody pić,
która jej pyszczek odbije jak kalka?
Dlaczego łeb podnosi, czy coś słyszy?
Na pożyczonych z prawdy czterech nóżkach wsparta
spod moich palców uchem strzyże.
Cisza - ten wyraz też szeleści po papierze i rozgarnia
spowodowane słowem „las” gałęzie.Nad białą kartką czają się do skoku
litery, które mogą ułożyć się źle,
zdania osaczające,
przed którymi nie będzie ratunku.Jest w kropli atramentu spory zapas
myśliwych z przymrużonym okiem,
gotowych zbiec po stromym piórze w dół,
otoczyć sarnę, złożyć się do strzału.Zapominają, że tu nie jest życie.
Inne, czarno na białym, panują tu prawa.
Okamgnienie trwać będzie tak długo, jak zechce,
pozwoli się podzielić na małe wieczności
pełne wstrzymanych w locie kul.
Na zawsze, jeśli każę, nic się tu nie stanie.
Bez mojej woli nawet liść nie spadnie
ani źdźbło się nie ugnie pod kropką kopytka.Jest więc taki świat,
nad którym los sprawuje niezależny?
Czas, który wiąże łańcuchami znaków?
Istnienie na mój rozkaz nieustanne?Radość pisania.
Możność utrwalania.
Zemsta ręki śmiertelnej.
Na podstawie wykładu oraz powyższego wiersza wyjaśnij, jaką wymowę zyskuje wiersz, który kończy się dwukropkiem.
Porównaj znaki interpunkcyjne, jakie zostały użyte w przytoczonych powyżej wierszach Szymborskiej. Wyjaśnij, jak zmienia się wymowa bądź nastrój utworów w zależności od zastosowanej interpunkcji.