Przykładowe rozwiązanie dla próby o podobnych parametrach

Próba, która stanowi 30% załogi fabryki latawców liczącej pięciuset pracowników, reprezentatywna ze względu na miejsce zamieszkania w mieście lub na wsi, przy założeniu, że pracownicy mieszkający na wsi to 75% załogi, a w mieście – 25%.

1. Obliczanie wielkości próby

30% z 500 = 150 osób (jednostek empirycznych)

2. Zagwarantowanie reprezentatywności ze względu na miejsce zamieszkania przez ustalenie liczebności osób w próbie mieszkających na wsi i w mieście proporcjonalnie do ich udziału w całej załodze

75% ze 150 = 112,5 (zaokrąglamy w górę do 113)

25% ze 150 = 37,5 (zaokrąglamy w dół do 37)

Uzyskujemy próbę o wielkości 150 osób, w której 113 to osoby mieszkające na wsi, a 37 w mieście.

3. Uniknięcie błędu systematycznego przez całkowicie losowy dobór jednostek empirycznych (pracowników) do próby badawczej (w obrębie grup wyodrębnionych ze względu na kategorie miejsca zamieszkania)

75% ze 500 = 375 pracowników (członków załogi) mieszkających na wsi

25% ze 500 = 125 pracowników (członków załogi) mieszkających w mieście

375 / 113 = 3,32 (w okresie).

Zaokrąglamy do 3 (zawsze w dół, bo losując osoby do badania, musimy się zmieścić w ich zbiorze, a nie możemy losować co 3,32 osoby tylko co 3).

Możemy wprawdzie losować co czwartę osobę, ale wówczas nie zmieścimy się w zbiorze 375.

Aby dolosować do pełnej liczby 113, musielibyśmy sięgnąć ponownie do początku zbioru po dojściu do jego końca (co też jest oczywiście dozwolone).

Sortujemy listę pracowników mieszkających na wsi alfabetycznie (bo nazwisko nie jest cechą, która może być powodem błędu systematycznego tak jak np. płeć czy stanowisko służbowe) i wybieramy co trzeciego pracownika, kończąc całą procedurę na 113 wylosowanym z tego zbioru.

Podobnie postępujemy w wypadku pracowników mieszkających w mieście.

150 / 37 = 4,05 (w okresie).

Zaokrąglamy do 4 (zawsze w dół).

Sortujemy listę pracowników mieszkających w mieście alfabetycznie i wybieramy co czwartego pracownika, kończąc całą procedurę na 37 wylosowanym z tego zbioru.

4. Wynik

113 + 37 = 150 czyli 30% z 500