Film
Zapoznaj się z filmem i rozważ problemy, na jakie może się natknąć jednostka w związku z pełnieniem przez siebie określonych rólról w grupie społecznejgrupie społecznej. Zwróć uwagę zarówno na problemy wynikające ze sposobu pełnienia roli (np. zaangażowany i niezaangażowany), jak i sposobu funkcjonowania grupy (np. funkcjonowanie konfliktowe kontra oparte na współdziałaniu).
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1CproJ7u
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Człowiek w teatrze codziennego życia.
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Kategoria roli społecznej pokazuje, że życie społeczne nie ma charakteru realnego, jest złudzeniem. | □ | □ |
| Ojciec przebierający się za św. Mikołaja w wigilię Bożego Narodzenia nie przestaje w stosunku do swoich dzieci pełnić roli ojca. | □ | □ |
| Zasada pomocniczości nakazuje przejmowanie przez jednych członków grupy czynności wykonywanych przez innych w celu zapobieżenia rutynizacji. | □ | □ |
| Aby doszło do konfliktu ról, potrzebne są co najmniej dwie osoby pełniące w swoich grupach identyczne role. | □ | □ |
| Cele realizowane przez grupę są nadrzędne w stosunku do ról jednostek działających w danej grupie. | □ | □ |
| Strategia wymiany, w której jeden z podmiotów stara się oszukać drugi podmiot, jest mniej efektywna społecznie od strategii, w której oba podmioty wymiany zakładają współpracę. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Nowe oblicza konfliktu ról wśród młodych Polek i Polaków w świetle łączenia rodzicielstwa ze studiami i pracą zawodową(…) badania międzynarodowe pokazują, że z jednej strony bycie rodzicem mobilizuje do podjęcia edukacji, ale jednocześnie studentki i studenci – rodzice są zdecydowanie bardziej narażeni na rezygnację z rozpoczętej edukacji na poziomie wyższym.
Źródło: Izabela Mleczko, Nowe oblicza konfliktu ról wśród młodych Polek i Polaków w świetle łączenia rodzicielstwa ze studiami i pracą zawodową, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2019, t. 15, s. 106.
Słownik
zbiór jednostek o tożsamości zbiorowej, której towarzyszą kontakty, interakcje i stosunki społeczne w jej obrębie, częstsze i bardziej intensywne niż z osobami z zewnątrz; inaczej: zbiorowość ludzi (co najmniej trzy osoby), pomiędzy którymi występuje więź, a powiązane w obrębie grupy role służą realizacji wspólnych celów
wzajemne oddziaływanie na siebie różnych obiektów (przedmiotów, zjawisk, osób itp.); interakcja społeczna oznacza wzajemne oddziaływanie na siebie jednostek (osób), przy czym każdą z nich charakteryzuje świadomość własnej podmiotowości
względnie trwałe, spójne oczekiwania, jakie wobec podejmującego rolę członka ma zbiorowość społeczna
(łac. socialis – społeczny, towarzyski); uspołecznienie, proces nabywania przez podmiot umiejętności (a przede wszystkim przyswajania sytemu wartości, norm i wzorów zachowań akceptowanych i podtrzymywanych przez zbiorowość lub społeczeństwo); proces, w którym jednostka ze swoimi specyficznymi biologicznymi i psychicznymi dyspozycjami staje się dojrzała społecznie; jednocześnie jest to proces powstawania i rozwoju osobowości, zachodzący we wzajemnej zależności ze społecznie przekazywanym środowiskiem socjalnym i materialnym
inaczej: podstawowa; faza procesu socjalizacji, w której dziecko nabywa podstawowe kompetencje kulturowe: umiejętności komunikacyjne, wiedzę, normy, wartości i wzory działania oraz uczy się roli dziecka i rozpoznaje role tak zwanych „znaczących innych” (rodziców, dziadków i innych osób z najbliższego kręgu rodzinnego)
faza procesu socjalizacji, w której dziecko jest wprowadzane w różne wymiary życia społecznego, nabywa wiedzę niezbędną do pełnienia różnorodnych ról społecznych; socjalizacja wtórna rozpoczyna się, kiedy dziecko uzyskuje zdolność uogólniania właściwości członków grup i reguł działania (tzw. uogólniony inny
)
zorganizowany układ stosunków społecznych, instytucji i środków kontroli społecznej skupiający jednostki i podgrupy składowe w całość zdolną do trwania i rozwoju