Jedna z tych postaw związana jest z biernością, druga z aktywną walką.

W obu dramatach centralnym bohaterem jest młody człowiek, w którym dokonuje się przemiana. Porzuca dotychczasową melancholię, wynikłą z rozczarowań miłosnych, i kieruje się ku kwestiom narodowym i patriotycznym. W obu utworach pojawia się bowiem motyw poświęcenia dla wyższego dobra. Monolog Kordiana na Mont Blanc nawiązuje do Wielkiej Improwizacji Konrada z III części Dziadów.

Odmienne są przyczyny cierpienia bohaterów, różny jest ich stosunek do poświęcenia i przemiana, jakiej ulegają. W Kordianie pojawia się krytyka mesjanizmu, Słowacki stosuje ironię romantyczną.

Jedna z tych postaw związana jest z biernością, druga z aktywną walką.

Koncepcja mesjanizmu, stworzona przez Mickiewicza, zakładała mistyczność cierpienia Polaków, ukazując ich jako zbawców świata, których poświęcenie ma sens. Winkelriedyzm tymczasem polegał na odrzuceniu poszukiwania owego mistycznego sensu i wskazywał na winę Polaków, którzy nie potrafią działać, ulegają uczuciom, poddają się strachowi, są bierni. Poprzez ideę winkelriedyzmu Słowacki nawołuje do aktywności, działania i walki.