Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Na podstawie wykładu prof. Michała Kuziaka wymień cechy klasycznej i klasycystycznej (nawiązującej do wzorców antycznych) poetyki hymnu.

Rer6WeO2YUOLa
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wyjaśnij, dlaczego – zdaniem prof. Kuziaka – Juliusz Słowacki nadał wierszowi Smutno mi, Boże! tytuł gatunkowy „hymn”.

R1Je2dx2XiYEE
(Uzupełnij).
RqmB97Uxt41K2
Nagranie filmowe dotyczy hymniczności w twórczości Juliusza Słowackiego.
Juliusz Słowacki Hymn

BOGARODZICA! Dziewico!
Słuchaj nas Matko Boża,
To ojców naszych śpiew. 
Wolności błyszczy zorza,
Wolności bije dzwon, 
Wolności rośnie krzew. 
Bogarodzico!
Wolnego ludu śpiew
Zanieś przed Boga tron.

Podnieście głos rycerze,
Niech grzmią wolności śpiewy,
Wstrzęsną się Moskwy wieże.
Wolności pieniem wzruszę
Zimne granity Newy;
I tam są ludzie — i tam mają duszę.

Noc była… Orzeł dwugłowy
Drzemał na szczycie gmachu
I w szponach niósł okowy.
Słuchajcie! zagrzmiały spiże,
Zagrzmiały… i ptak w przestrachu,
Uleciał nad świątyń krzyże.
Spojrzał — i nie miał mocy,
Patrzeć na wolne narody,
Olśniony blaskiem swobody,
Szukał cienia… i w ciemność uleciał północy.

O wstyd wam! wstyd wam Litwini!
Jeśli w Gedymina grodzie 
Odpocznie ptak zakrwawiony,
Głos potomności obwini,
Ten naród — gdzie czczą w narodzie
Krwią zardzawiałe korony.

Wam się chylić przed obcemi,
Nam we własnych ufać siłach;
Będziem żyć we własnej ziemi
I we własnych spać mogiłach.

Do broni bracia! do broni!
Oto ludu zmartwychwstanie,
Z ciemnej pognębienia toni,
Z popiołów Feniks nowy
Powstał lud — błogosław Panie!
Niech grzmi pieśń jak w dzień godowy.

Bogarodzico! Dziewico!
Słuchaj nas Matko Boża,
To ojców naszych śpiew,

Wolności błyszczy zorza,
Wolności bije dzwon
I wolnych płynie krew
Bogarodzico!
Wolnego ludu krew,
Zanieś przed Boga tron.

1830

1 Źródło: Juliusz Słowacki, Hymn, [w:] Dzieła Juliusza Słowackiego, Lwów 1090.
Ćwiczenie 1

Które z zasad gatunkowych hymnu realizują oba wymienione w lekcji hymny Słowackiego: zaczynający się słowami Smutno mi, Boże! i mający incipit Bogurodzica! Dziewico!? Uzupełnij tabelę.

R19nZaxZEXBbu
regularna budowa, liczne powtórzenia, rytmizacja tekstu. Możliwe odpowiedzi: Hymn z 1836 r. (Smutno mi Boże!), Hymn z 1830 r. (Bogurodzica! Dziewico!). zwrot do Boga, bóstwa lub herosa. Możliwe odpowiedzi: Hymn z 1836 r. (Smutno mi Boże!), Hymn z 1830 r. (Bogurodzica! Dziewico!). wzniosły temat. Możliwe odpowiedzi: Hymn z 1836 r. (Smutno mi Boże!), Hymn z 1830 r. (Bogurodzica! Dziewico!). wzniosły styl. Możliwe odpowiedzi: Hymn z 1836 r. (Smutno mi Boże!), Hymn z 1830 r. (Bogurodzica! Dziewico!). charakter pochwalny lub suplikacyjny (wyrażający prośbę). Możliwe odpowiedzi: Hymn z 1836 r. (Smutno mi Boże!), Hymn z 1830 r. (Bogurodzica! Dziewico!)
1
Ćwiczenie 2

Wymień podstawowe odstępstwa obu utworów Słowackiego od klasycystycznej poetyki hymnu. W jaki sposób łączą się one z charakterem obu utworów?

RGGyTWiAe6P9o
Hymn z 1836 r. (Smutno mi Boże!) (Uzupełnij) Hymn z 1830 r. (Bogurodzica! Dziewico!) (Uzupełnij).