Opis

FAKRO to nowosądeckie przedsiębiorstwo znane przede wszystkim z produkcji oraz sprzedaży okien dachowych, schodów strychowych, oraz akcesoriów, takich jak żaluzje, rolety czy markizy. Spółka od kilku lat oferuje także produkty stolarki pionowej pod marką INNOVIEW. Posiada 55% udziału w polskim rynku i 15% udziału w rynku globalnym, zajmując drugie miejsce wśród dostawców okien na świecie. Ponad 70 % produkcji spółki trafia na rynek zagraniczny.

Wraz z rozwojem przedsiębiorstwa, FAKRO dokonywało ekspansji swojej działalności poza granice Polski. W 1994 roku, trzy lata po powstaniu, firma nawiązała pierwszą dużą współpracę na rynku holenderskim. W 1998 roku założyła firmę dystrybucyjną w Niemczech. W tym samym czasie uruchomiła na terenie Ukrainy zakład produkcyjny wytwarzający okna dachowe. W 2000 roku, powstały dwie kolejne zagraniczne spółki zależne zajmujące się dystrybucją produktów na Węgrzech i w Wielkiej Brytanii. Kolejne lata były dla FAKRO okresem dalszego rozwoju działalności międzynarodowej. Najpierw uruchomiono sprzedaż produktów w Stanach Zjednoczonych, a następnie przedsiębiorstwo otworzyło swoje oddziały w Rosji, Austrii czy Francji. Obecnie w skład FAKRO wchodzi 11 spółek produkcyjnych oraz 17 spółek dystrybucyjnych. Produkty tej firmy można znaleźć w ponad 66‑ciu krajach na całym świecie.

Wchodzenie na kolejne rynki zagraniczne sprawiło, że FAKRO musiało radzić sobie z licznymi barierami i ograniczeniami narzuconymi przez poszczególne kraje. W państwach charakteryzujących się dużym patriotyzmem gospodarczym, spółka zderzała się z głęboko zakorzenionym przekonaniem społeczeństwa i biznesu, że wspieranie lokalnych firm i nabywanie krajowych produktów czy usług, jest kluczowe dla rozwoju gospodarczego ich ojczyzny. Im większe zyski przedsiębiorstw krajowych, tym więcej pieniędzy wpływa do budżetu skarbu państwa. Umożliwia to finansowanie służby zdrowia, edukacji, sił zbrojnych i infrastruktury, czyli dróg, budynków czy komunikacji miejskiej. W krajach o dużym patriotyzmie gospodarczym mieszkańcy są świadomi, że firmy międzynarodowe stosują mechanizmy, które pozwalają im na płacenie większej części podatków w innym kraju niż ten, w którym oferują swoje usługi lub produkty. Taki sposób myślenia obecny jest m.in. w Szwajcarii, gdzie FAKRO sprzedawało okna dachowe przy pomocy swojej spółki zależnej. Szwajcarski oddział FAKRO odmówił wzbogacenia oferty produktowej o polskie schody strychowe, mimo że ich cena była niższa niż konkurencji. Tłumaczył to tym, że na rynku funkcjonowała już dobra szwajcarska firma dostarczająca ten produkt. Klienci oraz sprzedawcy odwróciliby się od FAKRO, gdyby zagroziło ono działalności lokalnego producenta. 

W krajach o dużym patriotyzmie gospodarczym, państwo wprowadza też szereg regulacji i przepisów mających na celu ochronę krajowego biznesu. W Niemczech, FAKRO musiało sprostać wymaganiom złożonego systemu certyfikacyjnego, który ma na celu ograniczenie napływu zagranicznych marek na niemiecki rynek. Z kolei we Francji, duża francuska sieć hipermarketów, zgodziła się na sprzedaż produktów FAKRO, stawiając warunek, że w transakcji będzie pośredniczył francuski bank, a transportem towaru zajmie się francuska firma. Mimo tych przeszkód, spółce udało się rozwinąć działalność w krajach o dużym patriotyzmie gospodarczym dzięki dostarczaniu produktów o bardzo wysokiej jakości. 

Przedsiębiorstwo, nawiązując współpracę z firmami z kolejnych krajów, raz za razem występowało w roli nowego gracza na obcym rynku. Każdorazowo wiązało się to z potrzebą zainwestowania swojego kapitału w poznawanie kultury i uwarunkowań gospodarczo‑prawnych danego państwa. Jednocześnie, przeznaczono znaczne środki finansowe na zbudowanie i wypromowanie marki wśród zagranicznych konsumentów. Koszty te były dla FAKRO wyższe w krajach charakteryzujących się dużym patriotyzmem gospodarczym. W Danii, zdarzało się, że pojawienie się polskich produktów w sklepach wiązało się z protestami ich klientów oraz krytycznymi wypowiedziami przedstawicieli rządu. Duńskie produkty i usługi były promowane przez urzędników państwowych jako lepsze i warte nabycia. Działaniem umożliwiającym FAKRO uniknięcie kontrowersji i zbudowanie znaczącej pozycji poza granicami Polski, było postawienie na innowacyjność produktową oraz innowacyjność w podejściu do dystrybutorów i konsumentów.

W krajach Europy Środkowo‑Wschodniej (EŚW), FAKRO nie spotkało się z tyloma barierami w handlu, co w krajach Europy Zachodniej i Europy Północnej. Jak pokazują badania, w regionie EŚW występuje mniejszy patriotyzm gospodarczy. Na Węgrzech, na Słowacji, czy w Czechach, konsumenci doceniają produkty zagraniczne, a rząd zachęca międzynarodowe korporacje do wchodzenia na rynek poprzez np. oferowanie różnych ulg i ułatwień prawnych. Działalność FAKRO w tych państwach nie jest ograniczana dodatkowymi, surowymi wymaganiami, mającymi chronić rynki lokalne.

W Polsce, FAKRO jest istotnym graczem w sektorze okien dachowych i schodów strychowych. Wyzwanie dla spółki, w funkcjonowaniu na rynku krajowym, stanowi duża konkurencja ze strony zagranicznych firm. Jest to spowodowane między innymi tym, że w Polsce, w porównaniu do państw z Europy Zachodniej i Europy Północnej, występują mniejsze ograniczenia prawne i rynkowe dla działalności przedsiębiorstw pochodzących spoza naszej ojczyzny. Jednocześnie, polscy konsumenci i dystrybutorzy cechują się dużą wrażliwością na wysokość cen i chętnie wybierają zagraniczne odpowiedniki produktów krajowych, szczególnie jeżeli są one tańsze. Kryterium ceny, w Polsce, często odgrywa istotniejszą rolę w procesie decyzyjnym klienta, niż to jakiej jakości jest produkt lub usługa. W związku z tym, FAKRO realizuje szereg inicjatyw, które umożliwiają spółce utrzymanie pozycji lidera na rynku.

Jedną z praktyk stosowanych przez FAKRO jest korzystanie - wszędzie tam, gdzie jest to możliwe – z usług polskich dostawców komponentów do produkcji okien dachowych. Inną, zapraszanie zagranicznych i krajowych dystrybutorów, architektów, przedstawicieli branży budowlanej czy dekarzy, na szkolenia prowadzone w Polsce, w siedzibie firmy. Organizowane są również wizyty w fabryce w Nowym Sączu dla lokalnych i międzynarodowych kontrahentów. Te inicjatywy mają prowadzić nie tylko do poszerzenia i utrwalenia kontaktów z dostawcami i odbiorcami produktów FAKRO, ale i pokazać gościom, że jakość oferowana przez polskie firmy nie odstaje od oferty krajów Europy Zachodniej i Europy Północnej.

Kolejną inicjatywą podjętą przez FAKRO, było założenie przez Prezesa Zarządu spółki, Fundacji „Pomyśl o przyszłości”. Jej celem jest zainteresowanie Polaków wspólną polityką gospodarczą i zwiększeniem patriotyzmu gospodarczego. Fundacja promuje budowę kapitału społecznego i dzielenie się wiedzą odnośnie mechanizmów gospodarki rynkowej, po to by pokazać polskim klientom, że warto wybierać rodzime firmy i produkty. Poza edukacją ekonomiczną, Fundacja promuje też wprowadzanie regulacji i przepisów prawnych korzystnych dla polskiego biznesu. W 2023 roku, lata po przedstawieniu takiej propozycji przez Fundację, w Polsce wdrożono podatek estoński dla mikro i małych przedsiębiorstw. Zakłada on, że firmy, które inwestują swój zysk we własny rozwój i działania na rzecz Polski, są zwolnione z płacenia podatku CIT. Fundacja była też jednym z inicjatorów wprowadzenia do liceów przedmiotu Biznes i Zarządzanie.

Jeżeli chcesz się zapoznać z dodatkowymi materiałami edukacyjnymi, sprawdź strony internetowe:

https://www.pomysloprzyszlosci.org/

https://polskiemarki.info/

Wasze zadanie

Na podstawie zaprezentowanego case study, przeprowadźcie w grupie burzę mózgów i przygotujcie, prezentację graficzną (np. schemat, tabelę, rysunek, mapę myśli), działań zwiększających patriotyzm gospodarczy w Polsce, których mogą się podjąć: 

• społeczeństwo (obywatele), 

• biznes (przedsiębiorcy),

• oraz aparat państwowy (urzędnicy państwowi).

Pamiętaj żeby monitorować upływ czasu przeznaczonego na pracę i podzielić się zadaniami z pozostałymi członkami grupy. Podczas przygotowania, skorzystaj z przykładów działań opisanych w tekście, oraz własnej wiedzy i doświadczeń.

Pytania pomocnicze

1. Na jakie bariery natrafiło FAKRO, rozpoczynając swoją działalność na kolejnych rynkach zagranicznych?

2. Dlaczego, według opisu przypadku, warto wspierać biznes krajowy?

3. Czym jest patriotyzm gospodarczy?