Formy muzyczne – taniec klasyczny – balet
Ważne daty
Najbardziej znane balety:
1892 - Dziadek do orzechów P. Czajkowski/L. Iwanow
1895 - Jezioro łabędzie P. Czajkowski/L. Iwanow, M. Petipa
1910 - Ognisty ptak I. Strawiński/M. Fokin
1911 - Pietruszka I. Strawiński/M. Fokin
1912 - Dafnis i Chloe M. Ravel/M. Fokin
1913 - Święto wiosny I. Strawiński/W. Niżyński
1927 - Cudowny mandaryn B. Bartók/G. Harangozó
1940 - Romeo i Julia S. Prokofiew/L. Ławrowski
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
II. Analiza i interpretacja dzieł muzycznych. Uczeń:
1. zna podstawowe terminy i pojęcia właściwe dla opisu i zrozumienia wybranych dzieł muzycznych;
2. nazywa i porządkuje główne nurty, gatunki i style muzyczne, wskazuje formy wypowiedzi artystycznej spoza tradycyjnej klasyfikacji, uzasadniając swoją wypowiedź.
III. Tworzenie wypowiedzi związanych z historią i kulturą muzyczną. Uczeń:
1. wypowiada się w formie ustnej (np. dyskusja, prezentacja, debata) i/lub pisemnej (np. esej, referat) o dziełach muzycznych w oparciu o podstawową terminologię;
3. interpretuje i odczytuje w kontekście dokonań epoki wybrane dzieła muzyczne;
4. formułuje logiczną wypowiedź na temat dzieł, form, gatunków, stylów, technik i twórców muzycznych, uwzględniając zależności między nimi w kontekście: genezy, przeobrażeń, porównań.
przedstawiać historię baletu;
przedstawiać zmiany zachodzące w świecie baletu;
przedstawiać najważniejszych twórców i dzieła baletowe.
Początki baletu
Balet to forma widowiska teatralnego, którego zasadnicze elementy stanowią ruch, muzyka i oprawa scenograficznascenograficzna, powiązane wspólną myślą przewodnią. Głównym środkiem wyrazu jest taniec oparty na określonej technice, wykonywany przez tancerzy w takt zgodnej z treścią i nastrojem muzyki instrumentalnej (w zasadzie bez śpiewu czy mówionego tekstu), na tle odpowiednio dobranych dekoracji. Współczesne widowiska baletowe dzielą się na dwa rodzaje: balety dramatyczne, jak Romeo i Julia Prokofiewa, i balety abstrakcyjne, które środkami tanecznymi wyrażają emocjonalną treść muzyki, jak Palais de Cristal Balanchine’a (muz. Symfonia C‑dur Bizeta) czy Les presages Miasina (muz. V Symfonia Czajkowskiego).
Potocznie słowo balet oznacza grupę twórczą reprezentującą jednolity kierunek artystyczny (np. Balet XX Wieku) i całokształt życia baletowego danego kraju (np. balet rosyjski).
Źródłem baletu były renesansowe widowiska dworskie we Włoszech, jednoczące w ramach tego samego spektaklu recytację, muzykę, pantomimępantomimę i taniec. Tematykę tych widowisk czerpano z mitologii greckiej i rzymskiej, wykonawcami zaś byli amatorzy‑dworzanie. Postacie bóstw odtwarzali często sami panujący. Wszystkie role były obsadzane przez mężczyzn. Dalszy rozwój baletu odbywał się na dworze królów francuskich, dokąd w XVI w. został przeszczepiony przez baletmistrza królowej Katarzyny Medycejskiej. Pierwszym baletem był wystawiony w 1581 r. Ballet comyque de la Royne. Następny ważny w dziejach baletu okres przypada na lata panowania Ludwika XIV, który chętnie brał udział w widowiskach tanecznych.
![Ilustracja przedstawia mężczyznę w stroju baletowym z epoki baroku. Strój jest w kolorach: żółty, złotym i kremowym. Na nogach ma białe skarpety oraz złote buty. Na twarzy ma białą maskę, natomiast na głowie opaskę w wielkimi żółto-białymi piórami. Ręce wyciąga do przodu przed siebie. Mężczyzna stoi na scenie. Za nim widoczne są jasne płótno oraz lampy.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1KuAsyAMLJd0/1/18HowDhCeeX3A5FGm0eiumG3ldr5VBbJ.jpg)
Najważniejszym wydarzeniem tej epoki było ufundowanie przez króla w 1669 r. L’Akadémie Royale de Musique et de la Danse, która w ciągu następnych wieków stała się głównym ośrodkiem organizującym życie baletowe. Pod koniec panowania Ludwika XIV rozpoczął się rozwój baletu z udziałem zawodowych artystów. Kobiety, które jako zawodowe tancerki pojawiły się po raz pierwszy w 1681 r. w balecie Le triomphe de l’amour, obejmowały stopniowo główne role. Spowodowało to konieczność skrócenia sięgających do ziemi, ciężkich szat i zastąpienia obuwia na wysokim obcasie płaskimi pantofelkami.
Wprowadzenie w końcu XVIII w. trykotów było dalszym krokiem w rozwoju kostiumu baletowego. Reforma stroju i powstanie kadry zawodowych tancerzy pociągnęły za sobą na przełomie XVII i XVIII w. rozwój techniki tańca, choć tematyka baletu pozostawała nadal w wąskim i ogólnie znanym kręgu mitologii starożytnej, co w ówczesnych widowiskach tanecznych w znacznej mierze przyczyniło się do zachwiania równowagi pomiędzy dramaturgią a techniką.
Wiek XVIII stał się epoką wirtuozowskich popisów technicznych znakomitych artystów. Walkę o przywrócenie baletowi rangi artystycznej i ostateczne jego oderwanie od opery podjął J. G. Noverre, wykładając swe poglądy w dziele Lettres sur la danse et sur les ballets (1760 r.). Według Noverre’a balet powinien być żywym malowidłem, widowiskiem podlegającym wszystkim prawom dramaturgii, wyrażającym uczucia i działania ludzkie wyłącznie za pomocą pantomimy i tańca. Kontynuatorem reformy Noverre’a był S. Vigano, który rozwijając swą twórczość w Mediolanie przyczynił się do powstania we Włoszech drugiego wielkiego (obok Paryża) ośrodka rozwoju baletu, skupiającego w latach po rewolucji francuskiej najwybitniejszych tancerzy epoki.
Balet w XIX wieku
Na dalszy rozwój sztuki choreograficznejchoreograficznej wywarła wpływ działalność C. Blasisa. Uporządkowanie przez niego techniki tańca stanowiło fundament nowej epoki w historii baletu, epoki baletu romantycznego, który zrodził się w Paryżu, ogarniając po 1830 r. całą Europę.
Źródłem zmian w stosunku do XVIII w. było wyzwolenie się baletu z kręgu tematyki mitologicznej i sięgnięcie do podań ludowych oraz tańców narodowych. Na pierwszy plan wysunęła się wyidealizowana tancerka, udział tancerza ograniczył się do roli jej partnera. Dalsze zmiany dotyczyły kostiumu i scenografii. Powiewna, muślinowa suknia sięgająca do pół łydki, trykoty i twarde baletki umożliwiające taniec na czubkach palców, to strój tancerki romantycznej, obowiązujący balerinę do dziś.
![Ilustracja przedstawia baletnicę. Ubrana jest w typowy strój baletowy, czyli bluzkę na ramiączkach, tiulową spódnicę oraz baletki. Kobieta tańczy na ulicy, uchwycony został moment podskoku baletnicy. W tle widoczne są budynki. Fotografia jest czarno-biała.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1H9E9FrF3E3Y/1/1OvpZq5tAgfpU79m9aVE5tlbRRorkw6n.jpg)
![Ilustracja przedstawia stopy tancerki baletowej w pointach zwanymi także baletkami. Są one w kolorze złotym. Kobieta stoi na palcach.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/ReE3MBw8zS6fl/1/2UXy0pIS0CbuTKI8Dzav6XLbeNRKOyXz.jpg)
W scenografii tajemnicze polany leśne, wnętrza chat wiejskich i ruiny wyparły dotychczasowe konstrukcje architektoniczne utrzymane w stylu barokowym. Muzyka, komponowana przeważnie do gotowego scenariusza przez miernych kompozytorów, stanowiła jedynie akompaniament do tańca. Wraz z ustąpieniem ze sceny sławnych primabalerinprimabalerin zmalała dotychczasowa popularność baletu.
Od początku XIX w. na wschodzie Europy rozwijało się nowe centrum baletowe w stolicy Rosji. Dzieje baletu rosyjskiego rozpoczęły się za czasów cesarzowej Katarzyny II. Jej następcy sprowadzali do Petersburga największe sławy europejskie, troszcząc się jednak o rozwój rodzimych artystów. Założona w 1737 r. akademia tańca kształciła coraz wyżej kwalifikowane kadry tancerzy rosyjskich. Właściwymi jednak twórcami rosyjskiego baletu stali się, działający w 2 poł. XIX w. – Szwed Ch. Johansson i Francus M. Petipa. Johansson stworzył cenioną dziś wysoko rosyjską szkołę tańca i wykształcił zastępy znakomitych rosyjskich tancerzy i pedagogów. Petipa zaś tworzył wielkie ballets‑divertissement (widowisko podzielone na „numery” taneczne i pantomimiczne). Kładł duży nacisk na wirtuozerię primabaleriny, muzykę zaś i scenografię ograniczał do roli akompaniamentu i tła. Niektóre z jego dzieł, jak np. balety z muz. Czajkowskiego (Śpiąca Królewna, Jezioro łabędzie), do dziś stanowią trzon repertuaru wielu baletów na świecie.
Balet w XX wieku
Pod koniec działalności Petipy balet petersburski uległ zrutynizowaniu. Impulsem do szukania nowych dróg stały się w 1905 r. występy znakomitej Amerykanki Isadory Duncan, która, odrzucając kanony techniki i stroju klasycznego, sięgnęła po wartościową muzykę, uzależniając od niej nieskrępowany żadnymi regułami ruch. Jej sztuka dała początek nowemu kierunkowi tańca artystycznego, zwanemu początkowo tańcem wyzwolonym, ekspresjonistycznym, obecnie tańcem modern.
W ramach baletu reformy dokonał M. Fokin. Postulował on związanie widowiska baletowego w dramaturgicznie zwartą całość, równorzędne traktowanie muzyki, scenografii i tańca, podporządkowanych wspólnej idei. W dziedzinie choreografii, uznając za podstawę technikę klasyczną, żądał swobody tworzenia nowych ruchów, w zależności od potrzeby chwili, przywrócenia znaczenia tańcowi męskiemu, zastąpienia tradycyjnej pantomimy wyrazistością ruchu całego ciała i włączenie w akcję corps de ballet. Postulaty Fokina znalazły swój praktyczny wyraz w programie Leb Ballets Russes, zorganizowanych przez Diagilewa, z udziałem wybitnych tancerzy, kompozytorów i malarzy rosyjskich młodego pokolenia. Paryska premiera Les Ballets Russes w 1909 r. stała się początkiem renesansu baletu europejskiego. Do 1914 r. działalność zespołu Diagilewa była związana ze sztuką i folklorem rosyjskim, wydała wiele wspaniałych dzieł z baletem Strawińskiego na czele (Ognisty ptak, Pietruszka).
![Ilustracja przedstawia szkice kroków z baletu „Święto wiosny” Igora Strawińskiego autorstwa Valentine Gross-Hugo. Praca pochodzi z 1913 roku. Na ilustracji znajdują się grafiki kobiety w różnych pozycjach tanecznych. Wraz z grafikami zostały przedstawione zapisy nutowe. Szkice zostały zaprezentowane na jasnym tle. Autorem szkicu był francuski artysta. Gross-Hugo znany był przede wszystkim ze swoich rysunków, które cechowała cienka kreska.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RbyOQqpFHvMqe/1/2f12KYNUirJEWqQNB7EiN8Xf1QHafwTP.jpg)
W drugiej połowie XX w. duże znaczenie dla rozwoju baletu współczesnego miała twórczość m.in: G. Balanchine’a, F. Ashtona, J. Cranko, M. Béjarta, K. MacMillana, R. Petipy czy J. Neumeiera. Współcześnie balet korzysta ze zdobyczy minionych epok dodając nowe elementy uwspółcześniające taniec.
Najważniejsi twórcy i dzieła baletowe
Piotr Czajkowski
Spośród wielkich romantyków tylko Czajkowski uprawiał tę formę wypowiedzi muzycznej. Dzięki walorom muzycznym jego balety zapoczątkowały nowy etap w rozwoju tego gatunku, nadając mu rangę artystyczną. Czajkowski, przyjmując zamówienia dla carskiego zespołu, musiał respektować wymogi klasycznego baletu.
Dziadek do orzechów – według baśni E. T. A. Hoffmanna; w pogodnej muzyce Czajkowski bardzo trafnie potrafił ożywić świat zabawek i po mistrzowsku wyrazić grę dziecięcych uczuć. Losy zabawki, tzw. dziadka do orzechów, i jego przemiany w pięknego księcia, stworzyły okazję do ukazania różnorodnych tańców charakterystycznych (Taniec wieszczki cukrowej, Taniec rosyjski, arabski, chiński).
![Ilustracja przedstawia fragment współczesnej realizacji baletu „Dziadek do orzechów” Sebastiana Wołosza. Na ilustracji znajduje się grupa tancerzy. Na środku widoczny jest mężczyzna w złotym płaszczu i brązowych spodniach, w rękach trzyma drążek. Mężczyzna stoi na palcach jednej stopy. Dookoła niego znajdują się inni tancerze - cztery kobiety w spódnicach tiulowych i jedna w czerwonym kostiumie oraz dwóch mężczyzn w brązowych spodniach i kraciastych kamizelkach. Tancerze znajdują się na scenie. Za nimi widoczne są owinięte wstążkami kartony. Za postaciami widoczne jest niebieskie tło. Balet „Dziadek do orzechów” po raz pierwszy został pokazany w petersburskim Teatrze Maryjskim w 1892 roku.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RXue0FWH39eNj/1/2cbrAdHes6vm7go7Xrg8LQzMKa0oVbeF.jpg)
Wysłuchajmy fragmentu tego dzieła:
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Utwór muzyczny: Piotr Czajkowski, „Dziadek do orzechów” – Trepak. W celu wysłuchania utworu należy kliknąć w szary trójkąt umieszczony w lewym dolnym rogu odtwarzacza. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym, wesołym charakterem.
Jezioro łabędzie – oparte jest na motywach baśni ludowej; główną bohaterką jest Odetta, która aby uchronić się przed nienawiścią swej macochy przybiera postać łabędzia.
![Ilustracja przedstawia fragment współczesnej realizacji baletu „Jezioro łabędzie” Annabele Moellere. Na ilustracji znajdują się cztery kobiety. Ubrane są w białe stroje baletnicy, czyli bluzki na ramiączkach, tiulowe spódnice oraz baletki. Na włosach mają także białe opaski. Wszystkie kobiety mają odwrócone głowy w prawą stronę, stoją na jednej nodze, drugą mają zgiętą w kolanie. Dodatkowo wszystkie baletnice trzymają się za ręce. Prapremiera baletu „Jezioro łabędzie” miała miejsce w Teatrze Bolszoj w Moskwie w 1877 roku.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RmtfYAPRD9nQI/1/clSd1Pcc4LNFu2ebj4PF4gJ7aBmiVUkD.jpg)
Wyszukaj w Internecie i obejrzyj fragment baletu Jezioro łabędzie - Taniec łabędzi Piotra Czajkowskiego
Do scenicznego powodzenia baletów Czajkowskiego przyczyniła się choreografia Mariusa Petipy, który zasłynął jako solista Opery w Paryżu, a w 1847 r. przybył do Rosji. Balety Czajkowskiego do dziś wystawia się w jego choreografii. Numerowana konstrukcja baletów pozwoliła kompozytorowi na ułożenie z fragmentów poszczególnych dzieł suit orkiestrowych 8‑częściowego Dziadka do orzechów i 6‑częściowego Jeziora łabędziego. Suitę z baletu Śpiąca Królewna utworzono dopiero po śmierci kompozytora.
Igor Strawiński
W 1909 r. Strawiński rozpoczął współpracę z Sergiuszem Diagilewem — impresario tworzącym w Paryżu słynny zespół Baletów Rosyjskich (Ballets Russes). Zaowocowała ona wieloma ważnymi dziełami baletowymi, wśród których najsłynniejszym jest Święto wiosny (1913 r.), w którym kompozytor dokonał prawdziwej rewolucji. Po raz pierwszy w historii rytm stał się pierwszoplanowym elementem dzieła muzycznego.
Święto wiosny – premiera tego baletu wywołała niebywały skandal zarówno ze względu na muzykę, jak i śmiałą choreografię Niżyńskiego, a publiczność tak głośno tupała, że tancerze nie słyszeli orkiestry. Jednakże już wtedy wielcy kompozytorzy, jak Claude Debussy i Maurice Ravel, właściwie rozpoznali wartość tej kompozycji, a krytyka i słuchacze zrehabilitowali się przy najbliższej okazji.
Wyszukaj w Internecie i obejrzyj fragment baletu pt. Święto wiosny Igora Strawińskiego
Ognisty ptak – to dziki, mrożący w krew w żyłach obrzęd pogański przedstawiony przez balet Strawińskiego, który doprowadził do bijatyki na widowni podczas premiery. Ognisty ptak jest upajającą mieszanką orientalnych barw. Łączy błyskotliwą orkiestrację Rimskiego‑Korsakowa z rozmarzonymi melodiami Aleksandra Borodina, wznosząc się na wyżyny ekspresji.
![Ilustracja przedstawia współczesną realizację baletu „Ognisty ptak”. Na ilustracji znajduje się dziecko leżące na scenie. Ubrane jest w półprzezroczysty kostium. Nogi oraz rękę ma uniesione do góry. Za dzieckiem znajduje się dorosła postać w długim, złotym płaszczu, która w ręku trzyma kij. W tle siedzą oraz stoją młode tancerki w strojach baletowych oraz sukniach balowych. Wszystkie postacie znajdują się na scenie.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RkqqwifiTDbTt/1/24GLZXJKR6MhBB0gByyGRseA2hfo5QvV.jpg)
Formy muzyczne – taniec klasyczny – balet
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/R1WsUVEi5joEA/1670336383/JhMPkhmO8byxKBl3bfOu17PxREaD8SVU.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/zBY2M0M66JzrBqz4pA3MCnuN3Xxvwc5H.jpg)
1. Dziadek do orzechów, P. Czajkowski/ L. Iwanow Jest Boże Narodzenie, w salonie Radcy stoi ogromna choinka, a pod nią stos prezentów. Wśród nich Dziadek do Orzechów w kształcie nieforemnego żołnierzyka leży wzgardzony pod choinką. Niechcianym prezentem opiekuje się Klara, która tuląc go, zasypia. We śnie wraz z Dziadkiem do Orzechów przeżywa niezliczone przygody w Krainie Słodyczy.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/R1WTJ73mymVvP/1670336383/213KAHEkjJCNOFL4H6oLQkkygO0ScJTV.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/FVqeU790KUVIjXphH9br5qMfEppLI1Pm.jpg)
1. Jezioro łabędzie P. Czajkowski/ L. Iwanow, M. Petipa To historia o księciu, który zakochuje się w Królowej Łabędzi, dziewczynie zaklętej w ptaka, tylko w mroku nocy odzyskującej dawną postać. Zły czar może zdjąć z niej tylko wierna miłość narzeczonego. Ale choć książę taką miłość wyznaje i szczerze i wiernie jej dochowuje, zło triumfuje.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/R1FJegQve0TtR/1670336384/1KEkOYhqhw5Xvx6YsyRI1oWuEr5jVWB9.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/21ZoLhgrk5LHt1WULnHre7VnhWGPgDI0.jpg)
1. Ognisty ptak, I. Strawiński/ M. Fokin Główny bohater, książę, łapie przepięknego ptaka. Zgadza się wypuścić stworzenie na wolność pod warunkiem, że będzie mógł zatrzymać jedno z jego wspaniałych, magicznych piór. W kulminacyjnym momencie przedstawienia, dzięki ognistemu ptakowi, książę uwalnia piękną księżniczkę i zabija ludojada. Czynem tym przywraca do życia rzeszę zaklętych w kamień szlachetnie urodzonych pań i kawalerów.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/RaeJUJKkS45kP/1670336384/5ipWd98TSJov7b15RmZf07CbjDEjQTQq.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/2Kvoha0gZ9aCRxbOHxXEpnRHn3HAArqD.jpg)
1. Święto wiosny, I. Strawiński/ W. Niżyński Muzyka maluje surowy, dziki krajobraz pogańskiego Wschodu, gdzie na wiosnę składa się barbarzyńską ofiarę z dziewicy. W balecie przedstawione są tańce chłopców i dziewcząt pod okiem Starca, oraz obrzędy wokół wybranej dziewicy, która ginie w tańcu, dzięki czemu przyroda budzi się do życia.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/RPooW6ZqcQc26/1670336384/1ZYqmCQeLnXX86qZFOB6wT05cUr0CtcU.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/1iXyzWgvdlARY64eWPDcjssTyHY1EvkZ.jpg)
1. Romeo i Julia, S. Prokofiew / L. Ławrowski Muzyczna interpretacja tekstu Williama Shakespeare’a. Sztuka przedstawia konflikt dwóch zwaśnionych rodzin, których członkowie zakochują się w sobie. Para stała się wzorcem romantycznych kochanków.
Zadania
Zaznacz, który z nietypowych instrumentów zastosowano w balecie Dziadek do orzechów Piotra Czajkowskiego.
- mandolina
- kastaniety
- czelesta
Zaznacz elementy, z których składa się widowisko baletowe.
- recytatywy i arie
- choreografia
- scenografia
Przyporządkuj nazwiska twórców do odpowiednich kompozycji.
P. Czajkowski, I. Strawiński, S. Prokofiew/H. Berlioz, B. Bartók, P. Czajkowski
Cudowny mandaryn | |
Dziadek do orzechów | |
Ognisty ptak | |
Romeo i Julia | |
Jezioro łabędzie |
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Utwór 1. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się majestatycznym charakterem.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Utwór 2. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Utwór 3. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym, wesołym charakterem.
Wysłuchaj trzech nagrań. Zaznacz, które melodie usłyszeć można w balecie Jezioro łabędzie Piotra Czajkowskiego.
- Utwór 1
- Utwór 2
- Utwór 3
Wyjaśnij pojęcie choreografia.
Zaznacz nazwiska najbardziej znanych twórców baletów.
- Rachmaninow
- Czajkowski
- Strawiński
Początkowo balet związany był z tematyką mitologii:
- greckiej
- egipskiej
- rzymskiej
Wybierz prawidłową odpowiedź i dokończ zdanie.
Jezioro łabędzie, Święto wiosny, Pietruszka
Tematykę pogańską można odnaleźć w balecie .....................................
Balet Dziadek do orzechów Piotra Czajkowskiego przedstawia świat bajkowy. Opisz, jakimi środkami został on przedstawiony.
Słownik pojęć
Pierwotnie zajmowała się układem ruchów tanecznych w balecie, „komponowaniem tańca”, dziś pojęcie to rozszerzyło się na wszystkie dziedziny, w których ruch ludzki ma charakter artystyczny.
Instrument muzyczny z grupy idiofonów klawiszowych, wynaleziony pod koniec XIX w. Dźwięk powstaje w nim w wyniku uderzania uruchamianych przy pomocy klawiszy młoteczków w metalowe płytki połączone z rezonatorem skrzynkowym, które wydają dźwięk zbliżony do dzwonków.
Rodzaj przedstawienia, w którym aktor (mim) nie używa głosu, tylko odgrywa przedstawienie używając ruchu, mowy ciała i gestów.
Tytuł nadawany przez dyrektora teatru dla najlepszej tancerki w zespole baletowym, która charakteryzuje się nienaganną techniką, dyscypliną sceniczną, wielką charyzmą i niezwykłą osobowością.
Plastyczna oprawa filmu, sztuki teatralnej, widowiska operowego, baletowego lub telewizyjnego. Składa się z dekoracji, kostiumów, rekwizytów, charakteryzacji postaci i oświetlenia.
Źródło:
sjp.pwn.pl