Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia półnagiego, otyłego mężczyznę, który siedzi z zamkniętymi oczami. Ma na siebie narzuconą czerwoną szatę. Elementy ilustracji interaktywnej: Na pewno znasz setki memów z tekstem „karma wraca”. Może myślisz, że zwrot ten oznacza, że gdy zrobisz coś złego lub dobrego, to zło albo dobro po czasie do ciebie wróci. Może wydaje ci się, że skoro ktoś ukradł ci portfel, to jest to wynik twoich działań z przeszłości? Gdybyś był uczniem Buddy i razem z innymi mnichami korzystał z jego nauk, wasz mistrz zapytałby was, jak rozumiesz pojęcie karmy. Gdyby usłyszał odpowiedź podobną do tej powyżej, zacząłby się śmiać i dowcipkować. Budda zapewne by ci powiedział, że najważniejszą rzeczą, którą zrozumiał i której doświadczył podczas oświecenia, jest prawo uwarunkowania.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia trzy elementy połączone czerwonymi strzałkami: kamienne koło, staromodny samochód oraz nowoczesny samochód. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Wszystko, czego doświadczamy - od przemian w naszym DNA po odnajdywanie boskich cząstek Higgsa - zależy od określonych warunków. Wyobraźmy sobie, że chcemy kupić samochód. Po pierwsze, potrzebujemy mieć pieniądze albo zdolność kredytową, czyli musimy mieć pracę, żeby mieć dobrą pracę, musieliśmy się uczyć, mieć znajomości albo rodziców, po których przejęliśmy firmę. Żebyśmy mogli kupić samochód, musi on istnieć. Ktoś musiał go zaprojektować, a żeby to zrobić musiał skończyć studia inżynierskie i zatrudnić się w konkretnej firmie. Ale to nie wszystko, ktoś setki lat temu musiał skonstruować pierwszy samochód. Pewnie oparł się na idei wozu, który też ktoś musiał wymyślić, a ponieważ nie ma wozu bez kół dochodzimy do punktu, w którym gdyby setki tysięcy lat temu ktoś nie wymyślił koła, my dziś nie moglibyśmy kupić samochodu. Zauważ, że wystarczy brak jednego z elementów, by samochód nie pojawił się w naszym garażu.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia mężczyznę w stroju kąpielowym, masce do nurkowania i kole ratunkowym, który stoi na piasku. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Budda zrozumiał i doświadczył tego, że wszystkie rzeczy są połączone nieskończoną siecią określonych warunków i żadna rzecz nie istnieje niezależnie. Uważał, że rzecz przypomina po prostu nieskończoną sieć warunków. Jednak w tym łączeniu się warunków i powstawaniu rzeczy nie ma przypadków. Określone warunki dają nam określony wynik. Nie możesz pływać na pustyni. Budda powiedział, że istnieją wyraźne prawa, które określają relacje między tym, co nazywamy rzeczami. Dopiero zrozumienie tych zasad pozwoli nam żyć bez cierpienia. Prawa te podzielił na pięć kategorii (porządków). W sanskrycie nazywamy je niyāma.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia atom. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Utu‑niyāma to nieograniczone procesy fizyczne i chemiczne. Są to zjawiska zachodzące w świecie kwantowym, prawa grawitacji, procesy powstawania pierwiastków, procesy narodzin i śmierci gwiazd. Zauważcie, że gdyby w wyniku reakcji fizycznych i chemicznych nie pojawiły się na naszej planecie metale, nie moglibyśmy kupić samochodu. Nawet gdyby metale istniały, ale nie byłoby ropy naftowej, nie mielibyśmy benzyny.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia dwie ręce: jedna ma kciuk opuszczony, a druga ma kciuk podniesiony. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Bidża‑niyāma to ograniczone procesy biologiczne, m.in. fotosynteza, replikacja DNA, prawa biologiczne. Wyobraźcie sobie, że gdyby w łańcuchu ewolucji nie zaistniała mutacja genetyczna, dzięki której nasza dłoń ma przeciwstawny kciuk, nie moglibyśmy używać narzędzi tak precyzyjnie, jak to robimy. Efekt? Nie byłoby samochodu.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia prehistorycznego mężczyznę, który trzyma kamienne koło. Nad jego głową pojawia się chmurka myśli, w której znajduje się nowoczesny samochód. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Mano‑niyāma to prawa i procesy związane z instynktami, np. migracjami ptaków czy łososi, gromadzeniem się ryb w ławice. To też procesy percepcji, różnorakiego widzenia świata przez zwierzęta. Jak wiemy, my - ludzie, nie odczuwamy całego spektrum zapachów, np. pies ma nad nami niewyobrażalną przewagę. My za to potrafimy myśleć abstrakcyjnie, a więc jesteśmy w stanie wyobrazić sobie coś takiego, jak samochód i ideę tę urzeczywistnić. Gdyby jednak w mutacjach genetycznych poszło coś nie tak, nie mielibyśmy tej umiejętności, no i znowu samochodu by nie było.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia czerwony samochód, za którym znajduje się fala wody. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Karma‑niyāma to prawa etyczne. Dotyczą one konsekwencji naszych wyborów. 2. Dharma‑niyāma to wszystkie tajemnicze procesy wychodzące poza nasze ego. Jeśli spojrzymy teraz na ten kontekst, z łatwością zauważymy, że karma nie decyduje o wszystkim, co nam się wydarza. Jeśli nasz samochód będzie jechał podczas tsunami drogą prowadzącą nad wybrzeżem, to jego zniszczenie i nasza śmierć będą spowodowane działaniami utu‑niyāma i nie będzie to miało nic wspólnego z karą za coś, co dawniej zrobiliśmy.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia uśmiechniętą kobietę w różowej sukience. W ręku trzyma kawałek tortu. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Bidża-niyāma objawi swoje działanie np. ogromną chęcią na serniczek w pobliskim lokalu, gdzie spotkamy kogoś czarującego i bardzo nam się podobającego i wtedy pojawi się w nas chęć na seks, albo na rozmowę czy też przejażdżkę samochodem na najbliższą plażę. 2. Mano-niyāma wyzwala w nas odruchy ucieczki, chęć walki, instynktowne przywiązanie się do osób bliskich, dzieci, rodziców. 3. Karma-niyāma to zasada mówiąca, że jeśli postępujemy okrutnie wobec innych ludzi, konsekwencją będzie czyjeś okrucieństwo wobec nas. Natomiast jeżeli jesteśmy mili i uczciwi, możemy zdobyć dobrą pracę, ta da nam pieniądze, a one umożliwią nam kupno samochodu - o ile nie pojawią się różne komplikacje.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia uśmiechniętego mężczyznę w koszulce, na której jest uśmiechnięta buźka. Mężczyzna ma uniesiony kciuk. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Dlaczego tak się dzieje? Budda powiedział, że główną przyczyną naszego cierpienia jest to, że utrzymujemy w umyśle iluzję oddzielonej od wszystkiego jaźni. Nie rozumiemy, że nasze ego to strumień warunków i proces. Nasze egoistyczne działania, oparte na gniewie, pożądaniu, dumie, głupocie i zazdrości, tylko wzmacniają tę iluzję. W ten sposób stajemy się niewolnikami samych siebie. Z kolei życzliwość, umiejętność współodczuwania i dobre uczynki rozluźniają sztywny gorset iluzji i powodują, że możemy spostrzec, iż istniejemy w procesie uwarunkowań. Karma jest elementem rzeczywistości takim samym, jak prawo grawitacji. Nasze działania w przewidywalny sposób kształtują nasze życie. Dlatego Budda mówi nam, że dziś powinniśmy postępować etycznie nie ze względu na zewnętrzny autorytet jakiegoś boga, kapłanów czy religii albo sentymenty czy konwenanse, ale dlatego, że dzisiejsze działania kształtują nasze jutro.

Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia siedzącą postać w czerwonej szacie. Postać zamiast głowy ma świecącą żarówkę. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. To dzięki prawu karmy możemy się uwolnić od negatywnych nawyków, to z kolei skruszy mury naszego więzienia, jakim jest iluzja ego. Stopniowy wgląd w naturę umysłu, w to że rzeczy są w bezustannym procesie pojawiania się i znikania wskutek określonych uwarunkowań, pozwoli nam na oświecenie. Tak właśnie wygląda buddyjska pustość rzeczy. Gra umysłu, który bawi się sam ze sobą. To w tym momencie pojawia się dharma‑niyāma i prowadzi nas do zwycięstwa nad ego.