Galeria zdjęć interaktywnych
Polecenie 1
Przyjrzyj się wizerunkom Jana III Sobieskiego. Stwórz mapę myśli, na której umieścisz jak najwięcej określeń odnoszących się do wyglądu, zachowania i sposobu prezentacji władcy na poszczególnych obrazach. Zwróć uwagę na to, w jakich okolicznościach portretowano króla.
Mapa myśli dotycząca wizerunku Jana III Sobieskiego
Mapa myśli dotycząca wizerunku Jana III SobieskiegoĆwiczenie 1
Polecenie 2
Stwórz mapę myśli, na której wskażesz jak najwięcej sarmackich inklinacji Jana III Sobieskiego. Weź pod uwagę takie kategorie, jak: strój, język, zachowanie, rozrywki i upodobania, stosunek do ojczyzny.
Mapa myśli dotycząca sarmackich inklinacji Jana III Sobieskiego.
Mapa myśli dotycząca sarmackich inklinacji Jana III Sobieskiego.Ćwiczenie 1
Ilustracja interaktywna prezentuje obraz, na którym ukazane jest wnętrze kościoła. Są tu trzy osoby: młoda, klęcząca kobieta w szlacheckim stroju, stojący obok niej chłopiec ze złożonymi w geście modlitwy rękami, brat Jana III Sobieskiego, Marek. Jest także drugi, młodszy chłopiec, klęczący i modlący się – to Jan III Sobieski. Opis: 1. Matka Jana III Sobieskiego, Zofia Teofila Sobieska, pochodziła z rodu Daniłłowiczów i była wojewodzianką ruską. W 1623 roku, wraz z matką Zofią i babką Reginą, stojąc na czele służby zamkowej, odparła napad Tatarów na Olesko. Była kobietą surową, religijną, dbała o patriotyczne wychowanie swoich dzieci. 2. Starszy brat Jana Sobieskiego - Marek odebrał gruntowne wykształcenie, podróżował po Europie. Brał udział w tłumieniu buntów kozackich. W 1652 roku został wzięty do niewoli przez Kozaków i ścięty na rozkaz Bohdana Chmielnickiego. 3. Młody Jan Sobieski przy katafalku, na którym spoczywa jego siostra Zofia (zmarła w 1630 roku).
Ilustracja interaktywna prezentuje obraz, na którym ukazane jest wnętrze kościoła. Są tu trzy osoby: młoda, klęcząca kobieta w szlacheckim stroju, stojący obok niej chłopiec ze złożonymi w geście modlitwy rękami, brat Jana III Sobieskiego, Marek. Jest także drugi, młodszy chłopiec, klęczący i modlący się – to Jan III Sobieski. Opis: 1. Matka Jana III Sobieskiego, Zofia Teofila Sobieska, pochodziła z rodu Daniłłowiczów i była wojewodzianką ruską. W 1623 roku, wraz z matką Zofią i babką Reginą, stojąc na czele służby zamkowej, odparła napad Tatarów na Olesko. Była kobietą surową, religijną, dbała o patriotyczne wychowanie swoich dzieci. 2. Starszy brat Jana Sobieskiego - Marek odebrał gruntowne wykształcenie, podróżował po Europie. Brał udział w tłumieniu buntów kozackich. W 1652 roku został wzięty do niewoli przez Kozaków i ścięty na rozkaz Bohdana Chmielnickiego. 3. Młody Jan Sobieski przy katafalku, na którym spoczywa jego siostra Zofia (zmarła w 1630 roku).autor nieznany, Zofia Teofila Sobieska z synami, 1862
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna prezentuje portret Jana III Sobieskiego. Ukazany jest on tu jako dojrzały mężczyzna. Ubrany jest w kolczugę, na ramionach zarzucony ma płaszcz z dużymi, ozdobnymi guzikami. Na piersi mężczyzny widać ryngraf z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej, trzymającej na rękach Jezusa. Twarz mężczyzny jest owalna, z wyraźnie zarysowanym drugim podbródkiem. Mężczyzna ma ciemne, krótko obcięte włosy, ciemne brwi i oczy oraz długie, sumiaste wąsy. 1. Ryngraf to rodzaj medalionu posiadający zwykle kształt tarczy. Ozdabiały go rysunki o tematyce religijnej, przede wszystkim wizerunki maryjne. W dobie Rzeczypospolitej Sarmackiej ryngrafy, noszone samodzielnie jako element stroju szlacheckiego, były wyrazem patriotyzmu, podkreślały przywiązanie do wiary katolickiej. Miniatury ryngrafów z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej stały się wówczas zwyczajowym podarunkiem z okazji chrztu świętego.
Ilustracja interaktywna prezentuje portret Jana III Sobieskiego. Ukazany jest on tu jako dojrzały mężczyzna. Ubrany jest w kolczugę, na ramionach zarzucony ma płaszcz z dużymi, ozdobnymi guzikami. Na piersi mężczyzny widać ryngraf z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej, trzymającej na rękach Jezusa. Twarz mężczyzny jest owalna, z wyraźnie zarysowanym drugim podbródkiem. Mężczyzna ma ciemne, krótko obcięte włosy, ciemne brwi i oczy oraz długie, sumiaste wąsy. 1. Ryngraf to rodzaj medalionu posiadający zwykle kształt tarczy. Ozdabiały go rysunki o tematyce religijnej, przede wszystkim wizerunki maryjne. W dobie Rzeczypospolitej Sarmackiej ryngrafy, noszone samodzielnie jako element stroju szlacheckiego, były wyrazem patriotyzmu, podkreślały przywiązanie do wiary katolickiej. Miniatury ryngrafów z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej stały się wówczas zwyczajowym podarunkiem z okazji chrztu świętego.autor nieznany, Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną Matki Boskiej Częstochowskiej, przed 1696
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna prezentuje portret Jana III Sobieskiego. Ukazany jest on tu jako dojrzały mężczyzna. Ubrany jest w strój starożytnego rzymskiego żołnierza: mężczyzna ma na sobie pancerz składający się z kawałków metalu o kształcie rybich łusek, płaszcz spięty klamrą na prawym ramieniu, w pasie zrobioną ze skórzanych pasów przepaskę. Obok mężczyzny, na stole leży hełm z pióropuszem. Twarz mężczyzny jest owalna, z wyraźnie zarysowanym drugim podbródkiem. Mężczyzna ma ciemne, krótko obcięte włosy, ciemne brwi i oczy oraz długie, sumiaste wąsy. Opis: 1. Szlachta polska chętnie porównywała Jana III Sobieskiego do tak wybitnych wodzów, jak Aleksander Wielki i Juliusz Cezar. Na portretach przedstawiano go bez korony, ponieważ nie był władcą dziedzicznym, z odkrytą głową, za to z berłem i symbolami władzy wojskowej - regimentem, czyli krótką laską pozbawioną głowicy, bądź buławą - rodzajem broni obuchowej. Władca występował jako król wojownik (łac. rex armatus). Modne w dobie baroku były także stylizacje na wzór rzymskich imperatorów - w wieńcu laurowym na głowie, w paludamentum, czyli purpurowym płaszczu, który spinano na prawym ramieniu.
Ilustracja interaktywna prezentuje portret Jana III Sobieskiego. Ukazany jest on tu jako dojrzały mężczyzna. Ubrany jest w strój starożytnego rzymskiego żołnierza: mężczyzna ma na sobie pancerz składający się z kawałków metalu o kształcie rybich łusek, płaszcz spięty klamrą na prawym ramieniu, w pasie zrobioną ze skórzanych pasów przepaskę. Obok mężczyzny, na stole leży hełm z pióropuszem. Twarz mężczyzny jest owalna, z wyraźnie zarysowanym drugim podbródkiem. Mężczyzna ma ciemne, krótko obcięte włosy, ciemne brwi i oczy oraz długie, sumiaste wąsy. Opis: 1. Szlachta polska chętnie porównywała Jana III Sobieskiego do tak wybitnych wodzów, jak Aleksander Wielki i Juliusz Cezar. Na portretach przedstawiano go bez korony, ponieważ nie był władcą dziedzicznym, z odkrytą głową, za to z berłem i symbolami władzy wojskowej - regimentem, czyli krótką laską pozbawioną głowicy, bądź buławą - rodzajem broni obuchowej. Władca występował jako król wojownik (łac. rex armatus). Modne w dobie baroku były także stylizacje na wzór rzymskich imperatorów - w wieńcu laurowym na głowie, w paludamentum, czyli purpurowym płaszczu, który spinano na prawym ramieniu.Daniel Schultz, Portret Jana III Sobieskiego, ok. 1673-1677
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia scenę przed bitwą pod Wiedniem. Na wzgórzu, na rosłym koniu siedzi Jan III Sobieski. Unosi prawą rękę z krzyżem ku górze w geście błogosławieństwa. Mężczyzna otoczony jest wojskowymi. Sobieski ubrany jest w kontusz i płaszcz, na nogach ma wysokie buty, u boku szablę. Opis: 1. Pisarz Wespazjan Kochowski w swoim Dziele boskim albo pieśni Wiednia wybawionego i inszych transakcji wojny tureckiej w roku 1683 szczęśliwie rozpoczętej przedstawiał Jana III Sobieskiego jako nowego Mesjasza, który walcząc za wiarę chrześcijańską, wypełnia swoją misję.
Ilustracja interaktywna przedstawia scenę przed bitwą pod Wiedniem. Na wzgórzu, na rosłym koniu siedzi Jan III Sobieski. Unosi prawą rękę z krzyżem ku górze w geście błogosławieństwa. Mężczyzna otoczony jest wojskowymi. Sobieski ubrany jest w kontusz i płaszcz, na nogach ma wysokie buty, u boku szablę. Opis: 1. Pisarz Wespazjan Kochowski w swoim Dziele boskim albo pieśni Wiednia wybawionego i inszych transakcji wojny tureckiej w roku 1683 szczęśliwie rozpoczętej przedstawiał Jana III Sobieskiego jako nowego Mesjasza, który walcząc za wiarę chrześcijańską, wypełnia swoją misję.Juliusz Kossak, Sobieski błogosławi atak wojsk polskich pod Wiedniem, 1871
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia pole bitewne pod Wiedniem. W centralnej części obrazu widać postać Jana III Sobieskiego, który siedzi na rosłym koniu. Ubrany jest w szlachecki stój, w lewej ręce dzierży buławę, prawą ręką podaje jakiemuś mężczyźnie list. Mężczyzna otoczony jest ze wszystkich stron wojskowymi. Za jego plecami widać konnicę z chorągwiami polskimi. Widoczne są także namioty. U stóp Sobieskiego leżą liczne ciała zabitych Turków i zdobyte chorągwie. Na niebie widać tęczę. Opis: 1. Odsiecz wiedeńska była porównywana przez współczesnych Janowi III Sobieskiemu do wojen krzyżowych. Podkreślano naturalny ciąg dalszy wielkiej tradycji wojny Krzyża z Półksiężycem. Jana III Sobieskiego tytułowano nie tylko określeniem fidei defensor (łac., „obrońca wiary”), ale obdarzano mianem polskiego „Goffreda” w nawiązaniu do postaci Godfryda z Bouillon, wodza pierwszej krucjaty i władcy Królestwa Jerozolimskiego.
Ilustracja interaktywna przedstawia pole bitewne pod Wiedniem. W centralnej części obrazu widać postać Jana III Sobieskiego, który siedzi na rosłym koniu. Ubrany jest w szlachecki stój, w lewej ręce dzierży buławę, prawą ręką podaje jakiemuś mężczyźnie list. Mężczyzna otoczony jest ze wszystkich stron wojskowymi. Za jego plecami widać konnicę z chorągwiami polskimi. Widoczne są także namioty. U stóp Sobieskiego leżą liczne ciała zabitych Turków i zdobyte chorągwie. Na niebie widać tęczę. Opis: 1. Odsiecz wiedeńska była porównywana przez współczesnych Janowi III Sobieskiemu do wojen krzyżowych. Podkreślano naturalny ciąg dalszy wielkiej tradycji wojny Krzyża z Półksiężycem. Jana III Sobieskiego tytułowano nie tylko określeniem fidei defensor (łac., „obrońca wiary”), ale obdarzano mianem polskiego „Goffreda” w nawiązaniu do postaci Godfryda z Bouillon, wodza pierwszej krucjaty i władcy Królestwa Jerozolimskiego.Jan III Sobieski wysyła wiadomość o zwycięstwie papieżowi Innocentemu XI, obraz Jana Matejki, 1882–1883
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia ulicę otoczoną budynkami. W centralnej części obrazu widać postać Jana III Sobieskiego, który siedzi na rosłym koniu. Ubrany jest w szlachecki stój. Mężczyzna otoczony jest ze wszystkich stron wojskowymi jadącymi konno lub idącymi pieszo. Za jego plecami widać szereg żołnierzy na koniach z chorągwiami. Przed jadącym Sobieskim klękają na gruzowisku mieszkańcy Wiednia, dziękując za ocalenie. Opis: 1. W XVII wieku chętnie nawiązywano do antycznej tradycji i wzorem rzymskich bohaterów polscy wodzowie po zwycięskiej bitwie przywdziewali uroczyste ubiory i triumfalnie wjeżdżali do zdobytych miast. Jednym z najczęściej uwiecznianych przez malarzy momentów było wkroczenie III Sobieskiego do Wiednia w otoczeniu polskich i sprzymierzonych wojsk.
Ilustracja interaktywna przedstawia ulicę otoczoną budynkami. W centralnej części obrazu widać postać Jana III Sobieskiego, który siedzi na rosłym koniu. Ubrany jest w szlachecki stój. Mężczyzna otoczony jest ze wszystkich stron wojskowymi jadącymi konno lub idącymi pieszo. Za jego plecami widać szereg żołnierzy na koniach z chorągwiami. Przed jadącym Sobieskim klękają na gruzowisku mieszkańcy Wiednia, dziękując za ocalenie. Opis: 1. W XVII wieku chętnie nawiązywano do antycznej tradycji i wzorem rzymskich bohaterów polscy wodzowie po zwycięskiej bitwie przywdziewali uroczyste ubiory i triumfalnie wjeżdżali do zdobytych miast. Jednym z najczęściej uwiecznianych przez malarzy momentów było wkroczenie III Sobieskiego do Wiednia w otoczeniu polskich i sprzymierzonych wojsk.Juliusz Kossak, Wjazd Jana III Sobieskiego do Wiednia
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna prezentuje portret Jana III Sobieskiego. Ukazany jest on tu jako dojrzały mężczyzna. Ubrany jest w zbroję, na ramionach zarzucony ma płaszcz spięty pod szyją dużą broszą z kamieniami. W pasie mężczyzna przepasany jest pasem z klamrą wysadzaną szlachetnymi kamieniami oraz przewiązany skórą lamparta. Twarz mężczyzny jest owalna, z wyraźnie zarysowanym drugim podbródkiem. Mężczyzna ma jasne, krótko obcięte włosy, ciemne brwi i oczy oraz długie, sumiaste wąsy. Opis: 1. Order Świętego Ducha to najwyższe odznaczenie królestwa Francji ustanowione w 1578 roku przez Henryka III Walezego. Przyznawano go jedynie katolikom, którzy ukończyli 35 lat i mogli wykazać się trzema generacjami należącymi do stanu szlacheckiego. Jan III Sobieski jako sojusznik Francji otrzymał insygnia Orderu Świętego Ducha 30 listopada 1676 roku w Żółkwi od króla Ludwika XIV.
Ilustracja interaktywna prezentuje portret Jana III Sobieskiego. Ukazany jest on tu jako dojrzały mężczyzna. Ubrany jest w zbroję, na ramionach zarzucony ma płaszcz spięty pod szyją dużą broszą z kamieniami. W pasie mężczyzna przepasany jest pasem z klamrą wysadzaną szlachetnymi kamieniami oraz przewiązany skórą lamparta. Twarz mężczyzny jest owalna, z wyraźnie zarysowanym drugim podbródkiem. Mężczyzna ma jasne, krótko obcięte włosy, ciemne brwi i oczy oraz długie, sumiaste wąsy. Opis: 1. Order Świętego Ducha to najwyższe odznaczenie królestwa Francji ustanowione w 1578 roku przez Henryka III Walezego. Przyznawano go jedynie katolikom, którzy ukończyli 35 lat i mogli wykazać się trzema generacjami należącymi do stanu szlacheckiego. Jan III Sobieski jako sojusznik Francji otrzymał insygnia Orderu Świętego Ducha 30 listopada 1676 roku w Żółkwi od króla Ludwika XIV.Jerzy Siemiginowski-Eleuter, Król Jan III Sobieski z Wielką Wstęgą Orderu Świętego Ducha, po 1683
Źródło: domena publiczna.
Ilustracja interaktywna prezentuje portret Jana III Sobieskiego. Ukazany jest on tu jako dojrzały mężczyzna. Ubrany jest w zbroję wykonaną z metalowych blaszek w kształcie rybich łusek założoną na aksamitny żupan, na ramionach zarzucony ma płaszcz spięty pod szyją dużą broszą z kamieniami. Na ramionach ma złoty łańcuch z wielkim orderem wiszącym na piersiach. Przy pasie ma przypiętą szablę. Twarz mężczyzny jest owalna, z wyraźnie zarysowanym drugim podbródkiem. Mężczyzna ma ciemne, krótko obcięte włosy, wyraziste brwi i oczy oraz długie, sumiaste wąsy. Opis: 1. Powszechnie znana była miłość Jana III Sobieskiego do rodzimej oraz wschodniej mody. Króla portretowano według obowiązującego stylu - z sarmackim wąsem, w atłasowym żupanie, z mieczem. Choć z czasem dały o sobie znać choroby oraz trudy odciskające się na wizerunku władcy, przedstawiano go zwyczajowo jako przystojnego mężczyznę w sile wieku.
Ilustracja interaktywna prezentuje portret Jana III Sobieskiego. Ukazany jest on tu jako dojrzały mężczyzna. Ubrany jest w zbroję wykonaną z metalowych blaszek w kształcie rybich łusek założoną na aksamitny żupan, na ramionach zarzucony ma płaszcz spięty pod szyją dużą broszą z kamieniami. Na ramionach ma złoty łańcuch z wielkim orderem wiszącym na piersiach. Przy pasie ma przypiętą szablę. Twarz mężczyzny jest owalna, z wyraźnie zarysowanym drugim podbródkiem. Mężczyzna ma ciemne, krótko obcięte włosy, wyraziste brwi i oczy oraz długie, sumiaste wąsy. Opis: 1. Powszechnie znana była miłość Jana III Sobieskiego do rodzimej oraz wschodniej mody. Króla portretowano według obowiązującego stylu - z sarmackim wąsem, w atłasowym żupanie, z mieczem. Choć z czasem dały o sobie znać choroby oraz trudy odciskające się na wizerunku władcy, przedstawiano go zwyczajowo jako przystojnego mężczyznę w sile wieku.Daniem Schultz, Jan III Sobieski z Orderem Świętego Ducha, ok. 1674
Źródło: domena publiczna.