Budowa i rozpoznawanie drewna
LES.02. Gospodarowanie zasobami leśnymi – technik leśnik 314301
Gatunki drzew iglastych i liściastych
GRAFIKA INTERAKTYWNA
Spis treści
Gatunki iglasteGatunki iglaste
Gatunki liściaste pierścieniowonaczynioweGatunki liściaste pierścieniowonaczyniowe
Gatunki liściaste rozpierzchłonaczynioweGatunki liściaste rozpierzchłonaczyniowe
1. Gatunki iglaste
Cechy odróżniające gatunki iglaste od liściastych:
wyraźnie zróżnicowane przyrosty roczne na drewno wczesne i późne; drewno wczesne jest widoczne w postaci jasnych linii w dotyku miękkie, drewno późne wyraźnie ciemniejsze i twardsze
promienie rdzeniowe niewidoczne gołym okiem
u wszystkich, poza jodłą, są widoczne przewody żywiczne
zabarwiona twardziel: Md, Dg, So
niezabarwiona twardziel: Jd, Św
Infografika przedstawia charakterystykę poszczególnych gatunków iglastych. Składa się z siedmiu zakładek. Każda zakładka zawiera opis danego drzewa, nagranie (plik dźwiękowy) tożsamy z zamieszczoną treścią oraz kilka fotografii.
Pierwsza zakładka. Cis pospolity.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Taxus baccata
• Nazwa angielska: Common yew
• Nazwa niemiecka: Europäische Eibe
• Nazwa rosyjska: Тис ягодный
• twardziel to ok. 90 proc. powierzchni przekroju, jest najciemniejsza wśród krajowych gatunków iglastych – barwy czekoladowobrązowej; biel wąski, barwy żółtawej
• przyrosty roczne wąskie i pofalowane
• brak przewodów żywicznych
• granice między przyrostami bardzo wyraźne
• łagodne przejście drewna wczesnego w późne
• duży udział drewna późnego
• układ sęków nieregularny, sęki małe, ale dość liczne
• drewno ciężkie
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny konara cisa pospolitego. Z prawej strony znajduje się rdzeń, od którego rozchodzą się słoje. Wewnętrzne słoje mają ciemniejsze zabarwienie, słoje znajdujące się bliżej kory są jaśniejsze.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy cisa pospolitego Przyrosty roczne ułożone są pionowo. Wewnętrzne słoje mają ciemniejsze zabarwienie, słoje znajdujące się bliżej kory są jaśniejsze. W prawej górnej części zdjęcia znajduje się ciemniejszy fragment rdzenia, na który wskazuje biała strzałka.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny cisa pospolitego. Wycięty fragment konara z widocznymi dwiema płaszczyznami przekroju: pionową i poziomą. Wewnętrzne słoje mają ciemniejsze zabarwienie, słoje znajdujące się bliżej kory są jaśniejsze. Z prawej strony widoczny jest sęk.
Druga zakładka. Daglezja zielona.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Pseudotsuga menziesii
• Nazwa angielska: Douglas fir
• Nazwa niemiecka: Douglas‑Fichte
• Nazwa rosyjska: Псевдотсуга Мензиса
• twardziel to ok. 80 proc. powierzchni przekroju, jest barwy różowawobrązowej; biel wąski, barwy żółtawej
• przyrosty późne wpadają w kolor różowy umiarkowana liczba małych przewodów żywicznych (dużo mniej niż u So i Św)
• szerokie przyrosty roczne z dużym udziałem drewna późnego
• łagodne przejście drewna wczesnego w późne
• sęki występują w okółkach, na przekroju stycznym – zarys sęków eliptyczny
• drewno ciężkie
• zastosowanie podobnie jak Md
Na pierwszym zdjęciu widoczny jest przekrój poprzeczny daglezji zielonej. Przyrosty roczne rozchodzą się od rdzenia, zagęszczając się w kierunku krawędzi konaru. Z lewej strony widać duże trójkątne pęknięcie prowadzące od rdzenia i rozszerzające się przy krawędzi. Widoczne są liczne mniejsze pęknięcia.
Na drugim zdjęciu widoczny jest przekrój podłużny promieniowy daglezji zielonej. W centralnej części widać ciemniejszy rdzeń, na który wskazuje białą strzałka. Przyrosty roczne rozchodzą się kołowo i regularnie od rdzenia. Widoczne są dwie płaszczyzny przekroju: pionowa i pozioma.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny daglezji zielonej W środkowej części znajduje się duże pionowe pęknięcie prowadzące przez całą długość drewna. Widoczne są dwie płaszczyzny przekroju: pionowa i pozioma. Zarówno w przekroju pionowym jak i poziomym widoczne są przyrosty roczne.
Trzecia zakładka. Jałowiec pospolity.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Juniperus communis L.
• Nazwa angielska: Juniperus communis
• Nazwa niemiecka: Juniperus communis
• Nazwa rosyjska: можжевельник обыкновенный
• twardziel to ok. 90 proc. powierzchni przekroju, jest barwy stosunkowo jasnej, szarobrązowej
• wąskie przyrosty roczne
• brak przewodów żywicznych
• ostre przejście drewna wczesnego w późne
• duży udział drewna późnego
• układ sęków nieregularny, sęki małe i liczne
• drewno średnio twarde
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny jałowca pospolitego. W środkowej części znajduje się ciemniejszy rdzeń, reszta drewna jest jaśniejsza. W niewielkiej odległości od rdzenia widoczne jest ciemniejsze pęknięcie znajdujące się na jednym z przyrostów rocznych. Kora drzewa jest gruba i nieregularna o jasnym kolorze z ciemniejszymi plamami. Z prawej strony widoczne jest uszczerbienie na krawędzi konaru.
Na drugim zdjęciu widoczny jest przekrój podłużny promieniowy jałowca pospolitego. Przyrosty roczne ułożone są pionowo. W środkowej części znajduje się rdzeń, na górze zdjęcia widoczne jest ciemniejsze zabarwienie, na które wskazuje czarna strzałka.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny jałowca pospolitego. Widoczne są przekroje pionowe i poziome. W centralnej części widoczny jest rdzeń, na którym znajduje się sęk. Na krawędzi drzewa znajduje się gruba ciemnobrązowa kora.
Czwarta zakładka. Jodła pospolita.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Abies alba L.
• Nazwa angielska: European silver fir, silver fir
• Nazwa niemiecka: Weißtanne
• Nazwa rosyjska: Пихта белая
• twardziel niezabarwiona, drewno jasne
• brak przewodów żywicznych
• nie posiada błyszczu (w odróżnieniu od świerka)
• drewno późne dość wąskie (ale szersze niż u Św), o różowawym zabarwieniu, wyraźnie oddzielone od żółtawobiałego drewna wczesnego
• zmienna szerokość przyrostów rocznych
• sęki nieregularne, na przekroju stycznym – zarys sęków eliptyczny
• drewno bardzo miękkie i lekkie
• rzadko wykorzystywana ze względu na mało liczne występowanie, cechy techniczne podobne jak u Św
Na pierwszym zdjęciu widoczny jest przekrój poprzeczny jodły pospolitej. Od rdzenia znajdującego się w dolnej części zdjęcia, w regularnych odstępach, kołowo rozchodzą się przyrosty roczne. Na krawędzi konaru widoczna jest cienka, jasna kora.
Na drugim zdjęciu widoczny jest przekrój podłużny promieniowy jodły pospolitej. Przyrosty roczne ułożone są pionowo, nie są wyraźnie zarysowane. W górnej części zdjęcia widoczny jest ciemniejszy rdzeń, na który wskazuje czarna strzałka.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny jodły pospolitej. Przyrosty roczne ułożone są pionowo, w prawym dolnym rogu zdjęcia znajduje się sęk.
Piąta zakładka. Modrzew europejski.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Larix decidua Mill
• Nazwa angielska: Durmast oak
• Nazwa niemiecka: Europäische Lärche
• Nazwa rosyjska: лиственница европейская
• twardziel to ok. 90 proc. przekroju poprzecznego, barwy kakaowobrązowej; biel wąski, barwy żółtawej
• umiarkowana liczba małych przewodów żywicznych, jest ich mniej niż u So i Św
• słoje roczne o wyraźnych granicach
• drewno wczesne gwałtownie przechodzi w drewno późne
• przyrosty późne odcieniem wpadają w kakaowy brąz
• przyrosty późne są węższe niż u Dg
• zmienna szerokość przyrostów rocznych
• sęki nieregularne, na przekroju stycznym – zarys sęków okrągły
• drewno ciężkie
• wykorzystanie: elementy konstrukcyjne, wykończeniowe i dekoracyjne; drewno modrzewia jest trudniejsze w obróbce niż So, ale za to bardzo trwałe
Na pierwszym zdjęciu widoczny jest przekrój poprzeczny modrzewia europejskiego. Z lewej strony widoczny jest rdzeń, od którego rozchodzą się wyraźnie zarysowane przyrosty roczne. Z prawej strony zdjęcia widać ciemniejszą, brązową korę.
Na drugim zdjęciu widoczny jest przekrój podłużny promieniowy modrzewia europejskiego. Przyrosty roczne ułożone są pionowo. W środkowej części zdjęcia widoczny jest fragment rdzenia o ciemniejszym zabarwieniu, na który wskazuje czarna strzałka.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny modrzewia europejskiego. Widoczne są przekroje pionowe i poziome. W środkowej części zdjęcia widoczne są nieregularne przyrosty roczne, które są szersze na środku konara oraz węższe bliżej krawędzi drzewa. Na krawędzi widoczna jest ciemnobrązowa kora.
Szósta zakładka. Sosna zwyczajna.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Pinus sylvestris L.
• Nazwa angielska: Scotch pine
• Nazwa niemiecka: Waldkiefer
• Nazwa rosyjska: Сосна обыкновенная
• twardziel zajmuje od 1/2 do 2/3 powierzchni przekroju poprzecznego, jest barwy brunatnoczerwonej; biel barwy żółtawej
• posiada bardzo liczne duże przewody żywiczne, So ma ich najwięcej z krajowych gatunków iglastych
• ma zapach terpentyny (żywicy)
• dość wyraźna granica między drewnem wczesnym a późnym
• zmienna szerokość przyrostów rocznych
• drewno późne szersze niż u Św, lecz węższe niż u Dg i Md
• sęki w okółkach, na przekroju stycznym – zarys sęków eliptyczny
• drewno średnio ciężkie
• wykorzystanie drewna: w budownictwie jako element konstrukcyjny (ma właściwości ostrzegawcze – trzeszczy przed pęknięciem), na deski podłogowe i płyty drewnopochodne, w przemyśle celulozowo‑papierniczym
Na pierwszym zdjęciu widoczny jest przekrój poprzeczny sosny zwyczajnej. W dolnej części zdjęcia znajduje się rdzeń, od którego kołowo rozchodzą się przyrosty roczne. Im bliżej krawędzi drzewa, tym odległość między przyrostami staje się mniejsza. Na krawędzi widoczna jest cienka ciemnobrązowa kora.
Na drugim zdjęciu widoczny jest przekrój podłużny promieniowy sosny zwyczajnej. Przyrosty roczne ułożone są pionowo. W górnej środkowej części zdjęcia widoczny jest fragment rdzenia o ciemniejszym zabarwieniu, na który wskazuje czarna strzałka.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny sosny zwyczajnej. Widoczne są przekroje pionowe i poziome. W środkowej części zdjęcia znajduje się ciemniejszy rdzeń oraz przyrosty roczne, które są szersze na środku konara oraz węższe bliżej krawędzi drzewa. Na krawędzi widoczna jest ciemnobrązowa kora.
Siódma zakładka. Świerk pospolity.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Picea abies L.
• Nazwa angielska: Norway spruce
• Nazwa niemiecka: Gemeine Fichte
• Nazwa rosyjska: Ель обыкнове́нная
• twardziel niezabarwiona, drewno jasne, podobne do Jd – o barwie białej z żółtawym zabarwieniem
• granice słojów rocznych bardzo wyraźne
• zmienna szerokość przyrostów rocznych
• mały udział drewna późnego
• gwałtowne przejście drewna wczesnego w późne
• błyszcz na przekroju podłużnym promieniowym
• przewody żywiczne mniejsze i mniej liczne niż u So, ale większe i liczniejsze niż u Md i Dg
• przewody żywiczne zwykle w drewnie późnym
• sęki w okółkach, na przekroju stycznym – okrągły zarys sęków
• drewno lekkie
• wykorzystanie drewna: w budownictwie, meblarstwie, do wykańczania wnętrz oraz na pudła rezonansowe w instrumentach smyczkowych
Na pierwszym zdjęciu widoczny jest przekrój poprzeczny świerka pospolitego. W środkowej części zdjęcia widoczny jest rdzeń, od którego kołowo rozchodzą się przyrosty roczne. Z prawej strony zdjęcia widoczne jest duże pęknięcie biegnące od połowy bocznej części konara do krawędzi drzewa. Na drzewa znajduje się kilka innych mniejszych pęknięć. Kora drzewa jest cienka i ciemna.
Na drugim zdjęciu widoczny jest przekrój podłużny promieniowy świerka pospolitego. Przyrosty roczne ułożone są pionowo. W dolnej środkowej części zdjęcia widoczny jest fragment rdzenia o ciemniejszym zabarwieniu, na który wskazuje czarna strzałka.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny świerka pospolitego. Widoczne są przekroje pionowe i poziome. W środkowej części zdjęcia znajduje się większy fragment przyrostu rocznego, reszta przyrostów jest podobnych rozmiarów, rozmieszczona w regularnych odstępach.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Gatunki liściaste pierścieniowonaczyniowe
wszystkie mają zabarwioną twardziel, choć według niektórych autorów Js i Wz mogą wytwarzać twardziel zabarwioną i niezabarwioną
wyraźnie zróżnicowane drewno na wczesne i późne; drewno wczesne jest jasne, wąskie, zbudowane z dużej liczby naczyń o dużym świetle, często widocznych gołym okiem w postaci małych otworów, naczynia drewna wczesnego są skupione w pierścienie, na przekroju podłużnym tworzą wyraźnie chropowatą strukturę; drewno późne jest ciemniejsze i szersze, naczynia o mniejszym świetle
promienie rdzeniowe widoczne tylko u Db
Infografika przedstawia charakterystykę poszczególnych gatunków liściastych pierścieniowonaczyniowych. Składa się z pięciu zakładek. Każda zakładka zawiera opis danego drzewa, nagranie (plik dźwiękowy) tożsamy z zamieszczoną treścią oraz kilka fotografii.
Pierwsza zakładka. Dąb bezszypułkowy.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Quercus petraea (Matt.) Liebl
• Nazwa angielska: Durmast oak
• Nazwa niemiecka: Traubeneiche
• Nazwa rosyjska: Дуб черешчатый
• twardziel to ok. 90 proc. przekroju poprzecznego, ma barwę jasno- lub ciemnobrązową; biel wąski i jasny
• drewno twarde i ciężkie o garbnikowym zapachu
• jedyny gatunek pierścieniowonaczyniowy o widocznych promieniach rdzeniowych, na przekroju promieniowym tworzą błyszczące wstęgi
• naczynia drewna wczesnego o dużym świetle, tworzą wyraźne wąskie pierścienie
• na przekroju podłużnym drewno o porowatej strukturze – przecięte naczynia – długość naczyń do 1 m
• naczynia drewna późnego znacznie mniejsze, tworzą skupienia otoczone jaśniejszymi komórkami miękiszu – rysunek tzw. płomyków ognia
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny dębu bezszypułkowego. Widoczny jest pień o szarawym rdzeniu, od którego odchodzą słoje. Twardziel ma ciemniejszy kolor, a biel jest jasna. Na całej powierzchni występują szare zabarwienia. Łyko ma jasnobrązowy kolor. Widoczne są również liczne, pociągłe pęknięcia.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy dębu bezszypułkowego. Przyrosty ułożone są pionowo. Wewnętrzne słoje mają ciemniejsze zabarwienie, a łyko ma jasnobrązowy kolor. W miejscu występowania rdzenia słoje są najciemniejsze. Biała strzałka wskazuje na pęknięcie na środku rdzenia.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny dębu bezszypułkowego. Widoczny jest przecięty pień. Przyrosty ułożone są pionowo. Na całej powierzchni występują ciemne, podłużne i cienkie przebarwienia. Mniej więcej w środkowej części znajduje się falujące pęknięcie. Łyko wyraźnie się oddziela i ma brązowy kolor.
Druga zakładka. Dąb czerwony.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Quercus rubra L.
• Nazwa angielska: Red oak
• Nazwa niemiecka: Roteiche
• Nazwa rosyjska: дуб красный
• twardziel to ok. 90 proc. przekroju poprzecznego, ma barwę szarobrązową do bladoczerwonej; biel wąski i jasny – do czerwonawoszarego
• pozostałe cechy wspólne dla wszystkich dębów
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny dębu czerwonego. Widoczny jest pień o regularnie rozłożonych, szarych, jasnobrązowych i pomarańczowych barwach. Na powierzchni pojawiają się liczne, cienkie pęknięcia.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy dębu czerwonego. Przyrosty ułożone są pionowo i mają biały, brązowy, szary i pomarańczowy kolor. Czarna strzałka wskazuje na przekrój rdzenia, w tym miejscu kolor jest szarawy.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny dębu czerwonego. Na całej powierzchni występują ciemne, podłużne i cienkie przebarwienia. Mniej więcej w środkowej części znajduje się rdzeń, który jest mały i ciemno‑brązowy.
Trzecia zakładka. Dąb szypułkowy.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Quercus robur L.
• Nazwa angielska: English oak
• Nazwa niemiecka: Stiel‑Eiche
• Nazwa rosyjska: Дуб черешчатый
• drewno o cechach jak dąb bezszypułkowy, trudne do odróżnienia od niego
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny dębu szypułkowego. Widoczny jest pień o w miarę regularnych, okrągłych słojach. Rdzeń i twardziej mają zbliżony, jasnobrązowy kolor. Biel stanowi największą część drzewa i ma brązowy kolor. Łyko jest stosunkowo grube i ma jasny kolor. Od rdzenia odchodzi głębokie pęknięcie o trójkątnym kształcie.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy dębu szypułkowego. Przyrosty ułożone są pionowo i mają jasny kolor. Biała strzałka wskazuje na przekrój rdzenia, który ma znacznie ciemniejszy, czarno‑szary kolor.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny dębu szypułkowego. Widoczny jest przecięty pień. W okolicach twardzielu i rdzenia kolor jest delikatnie szary. Słoje występują w miarę regularnych odstępach. Kolor drewna jest jasnobrązowy, a łyko ciemnobrązowe.
Czwarta zakładka. Jesion wyniosły.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Fraxinus excelsior L.
• Nazwa angielska: European ash/common ash
• Nazwa niemiecka: Gewöhnliche Esche
• Nazwa rosyjska: ясень обыкновенный
• twardziel zajmuje 40–60 proc. przekroju poprzecznego, zabarwiona w odcieniach szarości lub niezabarwiona; biel jasny, żółtawy lub różowawy
• promienie rdzeniowe wąskie, niewidoczne gołym okiem
• naczynia drewna wczesnego duże, widoczne w postaci otworków – tylko ok. 20 proc. zatkane wcistkami
• naczynia drewna późnego w postaci nieregularnie rozmieszczonych kropek
• drewno ciężkie i twarde
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny jesionu wyniosłego. Widoczny jest pień o w regularnych, okrągłych słojach. Drewno jest koloru jasnobrązowego, z jaśniejszymi i ciemniejszymi miejscami. Na powierzchni widoczne są dwa pęknięcia.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy jesionu wyniosłego. Przyrosty ułożone są pionowo i mają jasny kolor.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny jesionu wyniosłego. Drewno ma jasnobrązowy kolor. Widoczny jest przecięty pień, przez które przechodzi głębokie, podłużne pęknięcie.
Piąta zakładka. Wiąz górski.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Elm apline L.
• Nazwa angielska: Elm apline
• Nazwa niemiecka: Berg‑Ulme
• Nazwa rosyjska: Вяз шершавый
• twardziel to 40–60 proc. przekroju poprzecznego, barwy szaro- do czerwono‑brunatnej) lub niezabarwiona, czasem częściowo zabarwiona
• naczynia mają kształt owalny
• promienie rdzeniowe widoczne na przekroju promieniowym
• naczynia drewna późnego tworzą rysunek w postaci falistych linii biegnących obwodowo
• drewno średnio ciężkie i średnio twarde
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny wiązu górskiego. Rdzeń ma ciemny, szarawy kolor z jaśniejszym punktem na środku. Twardziel jest jaśniejszy, a słoje ułożone są ciasno. Biel pokrywa największą część, ma jasnobrązowy kolor i szeroko rozstawione słoje. Widoczne jest również głębokie pęknięcie o trójkątnym kształcie oraz kilka cienkich i podłużnych pęknięć na powierzchni.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy wiązu górskiego. Biała strzałka wskazuje na środek rdzenia. Widoczny jest ciemny twardziel w przekroju oraz jasny biel z sinymi zaciemnieniami.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny wiązu górskiego. Widoczny jest przecięty pień, drewno jest jasne z ciemniejszymi plamkami. Największe zaciemnienie występuje w okolicach rdzenia.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3. Gatunki liściaste rozpierzchłonaczyniowe
brak wyraźnego rysunku
granice między drewnem wczesnym i późnym, a także między słojami rocznymi rozmyte – słabo zaznaczone
promienie rdzeniowe widoczne u Bk, Gb, Kl, Ol, Lp, a niewidoczne u Tp i Brz, u Bk i Kl widoczny błyszcz
zabarwiona twardziel występuje tylko u Tp
gatunkiem o niezabarwionej twardzieli jest Lp, choć według niektórych autorów jest gatunkiem beztwardzielowym.
pozostałe gatunki uznawane są za gatunki beztwardzielowe: Bk, Gb, Ol, Kl, Brz, Os
Infografika przedstawia charakterystykę poszczególnych gatunków liściastych rozpierzchłonaczyniowych. Składa się z dziewięciu zakładek. Każda zakładka zawiera opis danego drzewa, nagranie (plik dźwiękowy) tożsamy z zamieszczoną treścią oraz kilka fotografii.
Pierwsza zakładka. Brzoza brodawkowata.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Betula pendula L.
• Nazwa angielska: Silver birch
• Nazwa niemiecka: Hänge‑Birke
• Nazwa rosyjska: Берёза повислая
• brak twardzieli; niekiedy występuje fałszywa twardziel o zabarwieniu brunatnym
• drewno o jasnym, żółtawym lub różowawym zabarwieniu
• na przekroju poprzecznym brak widocznych promieni rdzeniowych, powierzchnia tego przekroju wygląda jak posypana mąką
• promienie rdzeniowe są widoczne na przekroju promieniowym w postaci brązowawych kreseczek
• często ma plamki rdzeniowe
• charakterystyczny zapach
• drewno średnio twarde i ciężkie
Na pierwszym zdjęciu znajduje jest przekrój poprzeczny brzozy brodawkowatej. Widoczny jest pień o jasnej brawie i regularnych słojach. Przez rdzeń przechodzi delikatne pęknięcie.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy brzozy brodawkowatej. Drewno jest jasne i ma gładką strukturę. Czarna strzałka wskazuje na rdzeń. Jest to niewielka kropka o ciemniejszym kolorze.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny brzozy brodawkowatej. Drewno jest jasne i gładkie. Przez środek przechodzi delikatny, pomarańczowy odcień. Rdzeń jest niewielki i ciemniejszy.
Druga zakładka. Buk zwyczajny.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Fagus sylvatica L.
• Nazwa angielska: European beech
• Nazwa niemiecka: Rotbuche
• Nazwa rosyjska: Бук европейский
• brak twardzieli, jednak częsta jest fałszywa twardziel o brunatnoczerwonej barwie; w literaturze pojawia się informacja o wytwarzaniu twardzieli w starszym wieku
• drewno jasne o różowawym zabarwieniu
• na przekroju poprzecznym wyraźnie zaznaczone granice przyrostów rocznych
• promienie rdzeniowe jednorodne, szerokie, widoczne na wszystkich przekrojach
• błyszcz na przekroju podłużnym
• bardzo charakterystyczny jest przekrój styczny, na którym widać rysunek w postaci wrzecionowatych kresek o długości 3–5 mm (promienie rdzeniowe)
• drewno ciężkie i twarde
Na pierwszym zdjęciu zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny buka zwyczajnego. Drewno jest jasne i ma stosunkowo regularne słoje, ustawione blisko siebie. W okolicach rdzenia i twardziela widoczne są ciemniejsze, sine zabarwienia.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy buka zwyczajnego. Widoczny jest przecięty pień o jasnobrązowym kolorze. W przekroju rdzenia odznacza się jaśniejsza część. Twardziel przybiera brązowo‑rudy kolor, a biel jest jasna.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny buka zwyczajnego. Drewno ma jasnobrązowy kolor, w okolicach rdzenia widoczna jest ciemniejsza łuna. Cała powierzchnia pokryta jest ciemniejszymi zabarwieniami.
Trzecia zakładka. Grab pospolity.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Carpinus betulus L.
• Nazwa angielska: European hornbeam
• Nazwa niemiecka: Hainbuche
• Nazwa rosyjska: граб обыкновенный
• brak twardzieli, fałszywa twardziel szarobrunatna
• drewno barwy szarej, sinej, niekiedy o lekko żółtawym zabarwieniu
• na przekroju poprzecznym widoczne szerokie i leżące daleko od siebie promienie rdzeniowe, które są jasne i matowe, więc słabo odcinają się od drewna
• na przekroju promieniowym brak wyraźnego błyszczu, co pozwala odróżnić go od Kl
• faliste przyrosty roczne
• drewno najtwardsze i najcięższe
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny grabu pospolitego. Drewno ma jasnobrązowy kolor z widocznymi ciemniejszymi słojami. Na powierzchni występuje wiele podłużnych pęknięć.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy grabu pospolitego. Drewno ma jasnobrązowy kolor. Czarna strzałka wskazuje na środek rdzenia, który jest ciemniejszy, ma szarawy kolor.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny. Widoczny jest przecięty pień. Drewno jest jasne i gładkie z brązowo‑rudymi przyrostami.
Czwarta zakładka. Klon jawor.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Acer pseudoplatanus L.
• Nazwa angielska: Sycamore
• Nazwa niemiecka: Berg‑Ahorn
• Nazwa rosyjska: клен явор
• brak twardzieli
• drewno jasne, barwa od żółtawej do białej
• posiada widoczny błyszcz
• na przekroju poprzecznym bardzo dużo wąskich – włosowatych, błyszczących promieni rdzeniowych ułożonych blisko siebie (cecha ta pozwala odróżnić go od Brz)
• z promieni podobny do Lp, ale cięższy
• drewno twarde i średnio ciężkie
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny klonu jawor. Drewno jest brązowe z ciemniejszymi przebarwieniami. Słoje ułożone stosunkowo regularne. Rdzeń jest ciemny, a obok niego występuje jeszcze ciemniejsza plama. Na powierzchni widoczne są liczne, płytkie wgłębienia oraz kilka głębszych wgłębień.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy klonu jawor. Widoczny jest przecięty pień. Drewno jest jasne, kremowe, a słoje nieco ciemniejsze. Czarna strzałka wskazuje na rdzeń. Rdzeń i twardziel mają niemal biały kolor.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny klonu jawor. Widoczny jest przecięty pień. Drewno jest jasne, kremowe, a słoje nieco ciemniejsze. Na środku widoczny jest ciemny rdzeń. W jego okolicach drewno jest rudawe, a miejscami zasinione.
Piąta zakładka. Klon zwyczajny.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Acer platanoides L.
• Nazwa angielska: Norway maple
• Nazwa niemiecka: Spitz‑Ahorn
• Nazwa rosyjska: клен норвежский
• drewno o cechach takich jak klon jawor – trudne do odróżnienia od niego
• w porównaniu z jaworem nieco ciemniejsze oraz węższe i rzadsze promienie rdzeniowe
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny klonu zwyczajnego. Drewno ma bardzo jasny kolor i niemal niewidoczne słoje. Na powierzchni widoczne są nieregularne, ciemne plamki oraz głębokie pęknięcie o trójkątnym kształcie.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy klonu zwyczajnego. Drewno jest jasne i ma niewiele ciemniejsze słoje. Biała strzałka wskazuje na łyko, które ma intensywny, brązowy kolor.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny klonu zwyczajnego. Widoczny jest przecięty pień, którego drewno jest gładkie i jasne, a słoje niemal niewidoczne.
Szósta zakładka. Lipa szerokolistna.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Tilia platyphyllos Scop.
• Nazwa angielska: Tilia platyphyllos
• Nazwa niemiecka: Sommer‑linde
• Nazwa rosyjska: Липа широкополосная
• twardziel niezabarwiona
• barwa drewna różowawa do jasnożółtawej
• rysuje się przy zarysowaniu paznokciem
• na przekroju poprzecznym słabo widoczne liczne i wąskie promienie rdzeniowe – cecha ta pozwala ją odróżnić od Tp, u której nie widać promieni rdzeniowych
• przyrosty roczne węższe niż u Tp
• bardzo źle się obrabia, zawsze pozostaje matowa
• pachnie „starym kościołem”
• drewno bardzo miękkie i lekkie – ta cecha pozwala odróżnić ją od Kl
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny lipy szerokolistnej. Drewno ma jasny, kremowy kolor z ciemniejszymi prześwitami na całej powierzchni. Gdzieniegdzie widoczne są sine plamki.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy lipy szerokolistnej. Drewno jest jasne, kremowe z ciemniejszą powierzchnią w okolicy rdzenia. Biała strzałka wskazuje na brązowy rdzeń o eliptycznym kształcie. Gdzieniegdzie widoczne są sine plamki.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny lipy szerokolistnej. Widoczny jest przecięty pień, którego drewno ma jasny, żółtawy kolor, a słoje pomarańczowo‑brązowy. W okolicach rdzenia widoczne jest obłe zaciemnienie drewna.
Siódma zakładka. Olsza czarna.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Alnus glutinosa (L.) Gaertn.
• Nazwa angielska: Black alder
• Nazwa niemiecka: Schwarz Erle
• Nazwa rosyjska: Oльха черная
• brak twardzieli
• drewno po ścięciu żółtawe, z czasem ciemniejące, barwa od różowej przez pomarańczową do jasnoczerwonobrązowej (drewno świeże o intensywnym zabarwieniu)
• niekiedy podobne do mokrego drewna Brz
• na przekroju poprzecznym dobrze widoczne szerokie promienie rdzeniowe: matowe, jaśniejsze od otaczającego drewna, rzadko rozstawione, ich występowanie pozwala odróżnić ją od Brz
• na wszystkich przekrojach często występują plamki rdzeniowe, które czasem występują także u Brz, Tp, Wb
• zapach lekko trącący bagnem (szczególnie mokre próbki)
• drewno średnio lekkie i średnio miękkie
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny olszy czarnej. Drewno ma jasnobrązowy kolor. W okolicach rdzenia widoczne są pomarańczowe plamy. Na powierzchni znajduje się również sęk oraz kilka podłużnych pęknięć. Słoje jasne, mało widoczne.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy olszy czarnej. Drewno jest stosunkowo gładkie, a słoje mało widoczne. Biała strzałka wskazuje na ciemne, podłużne przebarwienie, które odchodzi od środka rdzenia. Przebarwienie się rozgałęzia i prowadzi przez sine zaciemnienie.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny olszy czarnej. Widoczny jest przecięty pień, którego drewno ma jasny kolor o pomarańczowych i żółtych prześwitach. Rdzeń zlokalizowany jest na środku pnia i ma eliptyczny kształt oraz ciemniejszy kolor.
Ósma zakładka. Topola osika.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Populus tremula L.
• Nazwa angielska: Poplar aspen
• Nazwa niemiecka: Espen‑Pappel
• Nazwa rosyjska: Тополь Oсина
• brak twardzieli (w odróżnieniu od pozostałych gatunków topoli)
• biel dość szeroki, białawożółty, twardziel jasnobrunatna do czerwonobrązowej
• bardzo miękkie i lekkie drewno
• promienie rdzeniowe są niewidoczne – w odróżnieniu od Lp
• duże odległości między przyrostami, granice słabo widoczne – wyraźniejsze po zmoczeniu wodą
• barwa żółtawa
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny topoli osiki. Drewno ma jasną, kremową barwę. Z lewej strony widoczne jest sine zabarwienie. Słoje są jasne, niemal niewidoczne. Okolice rdzenia i twardzieli jaśniejsze od reszty drewna. Na powierzchni widoczne jest duże, podłużne pęknięcie.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy topoli osiki. Drewno jest bardzo jasne, a słoje niewidoczne. Czarna strzałka wskazuje na pęknięcie, w którego okolicy widoczne jest ciemne przebarwienie.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój topoli osiki. Widoczny jest przecięty pień. Drewno jest bardzo jasne, a słoje niemal niewidoczne.
Dziewiąta zakładka. Wierzba biała.
Charakterystyka:
• Nazwa łacińska: Salix alba L.
• Nazwa angielska: White willbow
• Nazwa niemiecka: Silberweide
• Nazwa rosyjska: Ива белая
• drewno o twardzieli zabarwionej
• barwa drewna jasnożółta
• drewno stosunkowo najjaśniejsze o białym bielu
• trudne do odróżnienia od topoli
• niewidoczne promienie rdzeniowe
• bardzo lekkie i miękkie drewno
Na pierwszym zdjęciu znajduje się przekrój poprzeczny wierzby białej. Rdzeń ma brązowy kolor, a twardziel ciemnobrązowy. Bardzo kontrastują z jasnym, kremowym bielem. Łyko ma jasnobrązowy kolor.
Na drugim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny promieniowy wierzby białej. Rdzeń jest ciemny, niewielki i owalny. Twardziel ma brązowo‑rudy kolor, a słoje są sine. Biel ma bardzo jasny, niemal biały kolor. Biała strzałka wskazuje na jedno z wielu pęknięć.
Na trzecim zdjęciu znajduje się przekrój podłużny styczny. Na środku drewna widoczne jest ciemne, szaro‑brązowe zaciemnienie, a biel pozostaje jasny, kremowy. Słoje są niemal niewidoczne.