Scenariusz zajęć

IV etap edukacyjny, język polski, zakres podstawowy

Temat: Gdy myślę „Ojczyzna”… – próba refleksji historiozoficznej

Treści kształcenia:

III. Tworzenie wypowiedzi.

2. Świadomość językowa. Uczeń:

1) operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat – współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka).

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Używa słownictwa z określonego kręgu tematycznego,

• Redaguje tekst publicystyczny,

• Wyraża opinię w formie pisemnej i ustnej,

• Rozwija sprawność współdziałania w grupie.

Nabywane umiejętności:

Uczeń:

• Prezentuje kreatywne nastawienie do aktualnych tematów politycznych, społecznych i kulturalnych,

• Rozpoznaje problematykę utworu,

• Porównuje własne zdanie z opinią interlokutorów.

Kompetencje kluczowe:

• Porozumiewanie się w języku ojczystym,

• Umiejętność uczenia się,

• Kompetencje społeczne i obywatelskie.

Środki dydaktyczne:

• „Słownik mitów i tradycji kultury” Władysława KopalińskiegoIndeks górny 1¹,

• Dowolny słownik symboli,

• Sprzęt multimedialny: komputer, ewentualnie podłączony do telewizora/projektor multimedialny/ tablica interaktywna,

• Zasób multimedialny: film „Co znaczy ojczyzna”.

Metody nauczania:

• Problemowe: rozmowa kierowana, dyskusja „burza mózgów”,

• Praktyczne: ćwiczenia redakcyjne, praca z tekstem,

• Eksponująca: film.

Formy pracy:

• Zbiorowa,

• Grupowa zróżnicowana.

Przebieg zajęć:

Etap wstępny

Nauczyciel wita uczniów, przeprowadza czynności organizacyjne. Następnie prosi ich, aby wynotowali na karteczkach skojarzenia z hasłem „ojczyzna”, a sam zapisuje na tablicy, w centralnym miejscu, słowo kluczowe. Po krótkiej „burzy mózgów” uczniowie przyklejają zapisane skojarzenia w taki sposób, aby te ich zdaniem istotniejsze były usytuowane bliżej środka, a mniej ważne na skrajach tablicy. Korzystając z notatek, uczniowie indywidualnie kończą zdanie: „Ojczyzna to dla mnie…”.

Etap realizacji

Nauczyciel uruchamia projekcję zasobu multimedialnego. Prosi uczniów, by zanotowali przewodnią myśl wypowiedzi literaturoznawcy i odnieśli ją do kontekstu wspomnianego przez dr Glensk wiersza.

Po emisji materiału młodzież odczytuje notatki, które stanowią wstęp do analizy wybranych przez nauczyciela i uczniów fragmentów tekstu odwołujących się do np. poczucia zakorzenienia w tradycji, języku, historii, kulturze Polski; uświadomienia sobie własnego trwania w przeszłości i przyszłości; ojczyzny jawiącej się jako utracona Arkadia, kraina szczęścia; wolności, która jest darem od Stwórcy; motywu „drzewa wiadomości dobrego i złego”; koncepcji Horacego o zaszczytnym umieraniu za ojczyznę; poezji romantyków: Norwida („Ojczyzna jest to wielki – zbiorowy – Obowiązek”), Słowackiego, Mickiewicza i Krasińskiego. W trakcie dyskusji wybrani uczniowie odszukują w „Słowniku mitów i tradycji kultury” i słowniku symboli hasła: „tradycja”, „ojczyzna”, „Arkadia”, „kraina szczęśliwości”, „naród”, „drzewo wiadomości dobrego i złego”. Odczytują treść w poszukiwaniu nowych znaczeń.

Następnie w 3‑osobowych zespołach piszą tekst publicystyczny na aktualny temat społeczny, polityczny lub kulturalny. Po wykonaniu zadania prezentują artykuły.

Etap końcowy

Nauczyciel dziękuje za zaangażowanie; inicjuje krótką rozmowę podsumowującą napisane i odczytane teksty, po czym zadaje pracę domową, do wyboru:

1. Wyobraź sobie, że jesteś poetą. Zapisz w 6–8 wersach uniwersalny utwór o wybranej przez ciebie wartości.

2. Wyobraź sobie, że jesteś poetą. Jakie przesłanie chciałbyś pozostawić swoim współczesnym? Zapisz je w kilku zdaniach.

1. Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.↩

R1Pf7KpDcRqn3