Ważne daty

Młodość Giuseppe Verdiego

RTaLWZhSLi7Wo1

Ilustracja przedstawia Portret Giuseppe'a Verdiego autorstwa francuskiego fotografa Ferdinanda Mulniera. Kompozytor pokazany jest z siwiejącym zarostem ubrany w ciemną marynarkę, białą koszulę i muchę.

Małgorzata Kowalska w swoim dziele ABC Historii Muzyki nazwała Giuseppe Verdiego największą indywidualnością w historii włoskiej opery romantycznej. Bez wątpienia należy stwierdzić, iż Verdi był jednym z najważniejszych kompozytorów XIX wieku. W samych Włoszech znajduje się kilkadziesiąt gmachów operowych, które wybrały go na swojego patrona.

R2p0NOfQe1EiF1

Ilustracja przedstawia: Dom rodzinny Giuseppe Verdiego we Włoszech, dawniej wieś Le Roncole, obecnie Busseto. Na fotografi widać dwukondygnacyjny otynkowany budynek z otwartymi drewnianymi okiennicami. Przed budynkiem umieszczony jest pomnik kompozytora.

Giuseppe Fortunino Francesco Verdi urodził się w 1813 roku w małej wiosce Le Roncole na północy Włoch. Pomimo iż jako dziecko pobierał sporadyczne lekcje muzyki w późniejszym czasie przedstawiał siebie jako samouka, głównie z powodu trudnych warunków, w jakich żyła jego rodzina. Początkowo pobierał lekcje gry u miejscowego organisty, a jego rodzice widząc jego pasję i zainteresowanie muzyką kupili mu popularny wówczas instrument muzyczny szpinetSzpinetszpinet. W wieku ośmiu lat związał się z lokalnym kościołem w Busseto śpiewając w chórze, a także pobierając dalsze lekcje muzyki. Po śmierci kościelnego organisty przejął jego posadę. Rodzice Verdiego dbali o jak najlepszą edukację syna, zapisując go do szkoły w Buscetto. Podczas kolejnych lat Verdi uczył się kompozycji i gry na instrumentach klawiszowych, co skutkowało w późniejszym okresie zaprezentowaniem swoich utworów publicznie. Przyjacielem rodziny a zarazem miłośnikiem muzyki był Antonio Barezzi, który objął Verdiego mecenatem. Początkowo Verdi pracował również w charakterze nauczyciela, dzięki czemu był w stanie się utrzymać. W wieku 18 lat próbował dostać się na studia do konserwatorium w Mediolanie, jednak jego kandydatura została odrzucona, co młody Verdi mocno przeżył. Dzięki wsparciu finansowym Barezziego mógł nawiązywać kontakty z innymi muzykami i pobierać prywatne lekcje u Vincenzo Lavigna, który pracował w La ScaliLa ScalaLa Scali.

R19UPpwGMk9Jt1

Ilustracja przedstawia: Portret Antonio Barezzi, mecenasa kompozytora i ojca jego pierwszej żony (obraz z 1877 roku). Na fotografi widać elegancko ubranego starszego mężczyznę z siwiejącym wąsem. Rękę opiera na oparciu czerwonego fotala.

W następnych latach Verdi dzielił swój czas między Mediolanem, w którym kontynuował naukę oraz Busseto, gdzie pracował. W 1836 roku poślubił Margharitę Barezzi, córkę swojego mecenasa, co było możliwe, gdyż otrzymał kontrakt na prowadzenie szkoły na kolejne trzy lata. Związek ten jednak skończył się tragicznie. Jego żona i dwójka dzieci zmarli z powodu choroby.

R1RiQNwZundZL1

Ilustracja przedstawia: Margherita Barezzi, pierwsza żona Verdiego; portret autorstwa Augusto Mussiniego z 1910 roku. Kobieta z fantazyjnie zaczesaną fryzurą ubrana jest w elegancką czerwoną suknię. Wokół szyi zarzucony ma jasny woal.

Pierwsze opery kompozytora

R12Aps51zktVg1

Ilustracja przedstawia: Portret Verdiego z okresu powstawania „Oberto” autorstwa Molentiniego, 1839-1840 rok. Fotografia przedstawia mężczyznę z lekkim zarostem. Ubrany jest w ciemną marynarkę. W prawej dłoni trzyma pióro.

Prace nad pierwszymi operami kompozytor podjął już w połowie lat trzydziestych XIX wieku. Udało mu się przekonać impresaria La Scali, by wystawili jego dzieło. W efekcie Oberto, opera tworzona przez cztery lata, miała swoją premierę w 1839 roku. Verdi odniósł pewny sukces otrzymując kontrakt na kompozycję kolejnych oper. Przez następny rok pisał operę komiczną Un giorno di regno, co jednak zbiegło się ze śmiercią jego dzieci i żony. Premiera była kompletnie nieudana, stąd operę od razu zdjęto z afisza. Co ciekawe, treść utworu odnosi się do historii Polski - opowiada o królu Stanisławie Leszczyńskim.

R1M5Qc2DIICYa1

Ilustracja przedstawia: Król Polski Stanisław Leszczyński, jeden z bohaterów opery „Un giorno di regno”. Obraz z ok. 1731 roku, autor Antoine Pesne. Król ukazany jest w zbroi i pelerynie królewskiej. Korpulentny mężczyzna w peruce w średnim wieku.

Przeciwności losu doprowadziły Verdiego do załamania nerwowego. Apatia i przygnębienie spowodowały, iż postanowił porzucić zarówno muzykę i komponowanie, jak i kontakty społeczne; chciał przeżywać rozpacz i cierpienie po utracie najbliższych w samotności. Do zmiany decyzji przekonał go jednak Bartolomeo Merelli, impresario La Scali, który przekazał Verdiemu librettoLibrettolibretto, które wyjątkowo przypadło mu do gustu. Jego twórcą był Temistocle Solera, który napisał też Oberto.

R1FauhrPLW22v1

Ilustracja przedstawia: Temistocle Solera, włoski librecista współpracujący z Verdim. Fotografia z 1860 roku. Mężczyzna w średnim wieku jest elegancko ubrany, ma charakterystyczny zarost z wąsem i łysiejące czoło.

W rezultacie w 1842 roku miała miejsce premiera opery Nabucco, która zakończyła się ogromnym sukcesem i przyniosła olbrzymi rozgłos i sławę Verdiemu. Akcja dzieła miała miejsce w Judei, podbijanej przez tytułowego bohatera, co dało początek „niewoli babilońskiejNiewola babilońskaniewoli babilońskiej” Żydów. Publiczność upatrywała w tym alegorii losu Włochów, którzy nie mieli własnego, jednego państwa. Najważniejszą pieśnią opery stała się Va, pensiero, wykonywana przez chór, która stała się nieoficjalnym hymnem Włoch.

Sukces Verdiego

Rosnąca popularność Nabucco pozwoliła Verdiemu na tworzenie kolejnych oper. Do 1851 roku napisał ich kilkanaście i stał się znany nie tylko z uwagi na walory artystyczne - jego utworom przypisywano wątki patriotyczne i wolnościowe, przez co część z nich była niechętnie przyjmowana przez austriackie władze. Początek lat pięćdziesiątych XIX wieku był bardzo kreatywny dla kompozytora - to właśnie wtedy miały miejsce premiery jego trzech kolejnych, słynnych oper.

Premiera opery Rigoletto miała miejsce w 1851 roku. Jej libretto oparte było na dramacie Król się bawi autorstwa Victora Hugo. Tytułowy bohater był błaznem na dworze księcia Mantui. Początkowo utwór miał nazywać się Klątwa. Miało to stanowić odniesienie do przekleństwa, które na błazna oraz księcia nałożył dworzanin. Książę uwiódł jego córkę za namową Rigoletta; klątwa spełnia się, kiedy córka błazna, Gilda, zakochuje się w księciu i oddaje za niego życie.

R2KNjM9q9XIaO

Ilustracja interaktywna przedstawia: Plakat ze światowej premiery opery „Rigoletto” z 1851 roku. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór La Donna e mobile z III aktu opery Rigoletto, autorstwa Giuseppe Verdiego
Wykonawca: Enrico Caruso. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się wesołym charakterem.

Ilustracja interaktywna przedstawia: Plakat ze światowej premiery opery „Rigoletto” z 1851 roku. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór La Donna e mobile z III aktu opery Rigoletto, autorstwa Giuseppe Verdiego
Wykonawca: Enrico Caruso. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się wesołym charakterem.

1

1. {audio} La Donna E Mobile z III aktu opery Rigoletto, autorstwa Giuseppe Verdiego
Wykonawca: GEnrico Caruso

Trubadur (tytuł oryginalny to Il Trovatore) miał premierę w styczniu 1853 roku. Opera stała się znana z uwagi na walory muzyczne oraz specyficzne libretto. Historia zawarta w dziele stała się mocno zawiła z uwagi na fakt, iż pierwszy librecista zmarł podczas pisania; jego pracę dokończył inny pisarz. W efekcie w fabule pojawiają się takie wydarzenia, jak palenie dzieci na stosie.

R10wnlUIdN2Va

Ilustracja interaktywna przedstawia Szkic kostiumu postaci tytułowej z opery „Trubadur”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór Giuseppe Verdi, „Stride la vampa” z trzeciego aktu „Trubadura”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się podniosłym charakterem. Ilustracja przedstawia mężczyznę ubranego w strój z epoki. Wysokie buty, zbroja z niebieskimi elementami jest zasłonięta częściowo czerwonym płaszczem. Po lewej stronie trzyma miecz. Na głowie ma czapkę z piórem.

Ilustracja interaktywna przedstawia Szkic kostiumu postaci tytułowej z opery „Trubadur”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór Giuseppe Verdi, „Stride la vampa” z trzeciego aktu „Trubadura”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się podniosłym charakterem. Ilustracja przedstawia mężczyznę ubranego w strój z epoki. Wysokie buty, zbroja z niebieskimi elementami jest zasłonięta częściowo czerwonym płaszczem. Po lewej stronie trzyma miecz. Na głowie ma czapkę z piórem.

1

1. Utwór: Stride la vampa z II aktu opery Trubadur, autorstwa Giuseppe Verdiego
Wykonawca: Gabriella Besanzoni

Trzecią istotną operą Verdiego, która powstała w latach pięćdziesiątych XIX wieku, jest Traviata. Libretto oparte na powieści Aleksandra Dumasa - Damie kameliowej zawierało bardzo kontrowersyjną tematykę - główną bohaterką była szlachetna kurtyzana o złotym sercu, która była w stanie poświęcić wszystko dla miłości. Z tego względu premiera wywołała skandal. Opera na stałe wpisała się w kanon operowy dopiero po korekcie, która dotyczyła m.in. zmiany umiejscowienia akcji, tytułu oraz wymiany solistów.

R2PK9xcJIQ3aO

Ilustracja przedstawia: Kostium Violetty z opery „Traviata”. Na fotografi młoda piękna kobieta w bogato zdobionej długiej jasnej sukni. Na szyi zawieszony ma wisior a jej głowę przyozdabia korona. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: Ah! fors' e lui" z finału I aktu opery Traviata, autorstwa Giuseppe Verdiego. Wykonawca: Lucrezia Bori. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się podniosłym charakterem.

Ilustracja przedstawia: Kostium Violetty z opery „Traviata”. Na fotografi młoda piękna kobieta w bogato zdobionej długiej jasnej sukni. Na szyi zawieszony ma wisior a jej głowę przyozdabia korona. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: Ah! fors' e lui" z finału I aktu opery Traviata, autorstwa Giuseppe Verdiego. Wykonawca: Lucrezia Bori. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się podniosłym charakterem.

1

1. abc def

W latach pięćdziesiątych XIX wieku artysta powoli wykształcał własny styl. Początkowo jego opery pozostawały pod silnym wpływem tzw. włoskiej opery heroicznej (reprezentowanej przez Dionizettiego i Belliniego) oraz wielkiej opery francuskiej. Jego późniejsze muzyczne wybory kształtowały późniejszy styl gatunku. Ważną zmianą było wypieranie arii przez recytatywyRecytatywrecytatywy z wykorzystaniem akompaniamentu orkiestrowego. Na znaczeniu zyskała też sama orkiestra, która podkreślała charakterystykę oraz nastrój poszczególnych scen.

Dojrzałość artystyczna

R1O8CMTGtHgrc1

Ilustracja przedstawia: Giuseppina Strepponi, druga żona Verdiego; autor Karoly Gyurkovich, portret z lat 60. XIX wieku. Portret przedstawia kobietę w czarnej sukni z dużym dekoldem. W czarne włosy ma wpiętą różę. W lewej dłoni trzyma mały bukiecik.

W kolejnych latach Verdi dalej z powodzeniem komponował, jednak porzucił szaleńcze tempo pracy. Nowe opery nie pojawiały się tak często jak wcześniej. Kompozytor pamiętał też o swoich dotychczasowych utworach, wystawiając część z nich ponownie w innych państwach. Przykładowo w 1856 roku w Brukseli miała miejsce premiera Le trouvère, czyli Trubadura w wersji francuskojęzycznej. Makbet, który powstał w 1847 roku, wrócił na scenę kilkanaście lat później z pewnymi zmianami w ariach. Powodem spowolnienia pracy artystycznej Verdiego było prawdopodobnie jego zaangażowanie w politykę oraz drugie małżeństwo. Kompozytor zasiadał w parlamencie, a w późniejszym etapie życia nawet w senacie. Przy premierze swojej pierwszej opery poznał obiecującą śpiewaczkę, Giuseppine Strepponi. Występowała ona w jego kolejnych dziełach scenicznych i była związana z Merellim, impresariem La Scali. W połowie lat czterdziestych XIX wieku Strepponi zaczęła mieć poważne problemy zdrowotne z głosem, które zmusiły ją do porzucenia zawodu śpiewaczki. W tym czasie związała się z Verdim, z którym pozostawała w nieformalnych związku przez ponad dekadę. Para pobrała się w 1859 roku i pozostała ze sobą aż do śmierci Giuseppine.

Kolejne opery Verdiego coraz bardziej odchodziły od ścisłego podziału na arie, ensemble oraz chóry; coraz ważniejszą wartością dla kompozytora była płynność akcji scenicznej. Jego najważniejszym utworem operowym z tego okresu jest Aida. Początkowo miała ona uświetnić otwarcie Kanału Sueskiego w 1869 roku, jednak z powodu opóźnień premiera miała miejsce dwa lata później. Opera miała olśniewać słuchaczy przepychem scenicznym i monumentalizmem, co było możliwe dzięki ogromnym środkom finansowym przeznaczonym na jego wykonanie. Aida była zamówiona przez wicekróla Egiptu (kedywa), a jej premiera odbyła się w Kairze – co prawdopodobnie było powodem, dla którego akcja została umieszczona w starożytnym Egipcie.

ReV4kY9LMVnfa

Ilustracja interaktywna przedstawia Adriena Marie, Verdi dyrygujący orkiestrą podczas premiery „Aidy” w Paryżu w 1880 roku. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. utwór Marsz z finału drugiego aktu „Aidy”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się podniosłym charakterem.

Ilustracja interaktywna przedstawia Adriena Marie, Verdi dyrygujący orkiestrą podczas premiery „Aidy” w Paryżu w 1880 roku. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. utwór Marsz z finału drugiego aktu „Aidy”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się podniosłym charakterem.

1

1. def

Schyłek życia kompozytora

Ostatni okres twórczości Verdiego odznaczał się wpływem ze strony dramatu muzycznego. Chociaż kompozytor nigdy nie spotkał się z Ryszardem Wagnerem, to z wypowiedzi obu artystów wynikało, iż darzyli się nawzajem ogromnym szacunkiem. Indywidualizm był widoczny w dziełach Verdiego - chociaż można odnaleźć w nich echa postulatów Wagnera, to jednak kompozytor zachował własny styl. Po Aidzie stworzył tylko dwie zupełnie nowe opery - Otella (premiera w 1887) oraz Falstaffa (premiera w 1893). Pierwsze wystawienie ostatniego z dzieł kompozytora zgromadziło publiczność z wysokich sfer, pomimo biletów w cenie kilkadziesiąt razy przekraczającej „zwykłą” premierę.

R1aX13Yem8Spu

Ilustracja interaktywna przedstawia Giuseppe Verdi i librecista „Otella” Arrigo Bolto w 1892 roku, zdjęcie autorstwa Achille Ferrario. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Utwór: Niun mi tema opery Otella, autorstwa Giuseppe Verdiego. Wykonawca: Francesco Tamagno. 2. Tamagno był pierwszym śpiewakiem, który wcielił się w postać tytułową. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się podniosłym charakterem. Fotografia jest czarno-biała. Przestawia dwóch mężczyzn stojących obok siebie. Jeden z nich podpiera się laską. Mężczyźni ubrani są w garnitury.

Ilustracja interaktywna przedstawia Giuseppe Verdi i librecista „Otella” Arrigo Bolto w 1892 roku, zdjęcie autorstwa Achille Ferrario. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Utwór: Niun mi tema opery Otella, autorstwa Giuseppe Verdiego. Wykonawca: Francesco Tamagno. 2. Tamagno był pierwszym śpiewakiem, który wcielił się w postać tytułową. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się podniosłym charakterem. Fotografia jest czarno-biała. Przestawia dwóch mężczyzn stojących obok siebie. Jeden z nich podpiera się laską. Mężczyźni ubrani są w garnitury.

1

2

1. {audio} Utwór: Niun mi tema opery Otella, autorstwa Giuseppe Verdiego
Wykonawca: Francesco Tamagno

2. Tamagno był pierwszym śpiewakiem, który wcielił się w postać tytułową.

Verdi zmarł w 1901 roku w Mediolanie. Zgodnie z jego życzeniem pochowano go podczas prywatnej ceremonii bez świadków ani muzyki. Miesiąc później odbyło się uroczyste przeniesienie ciała kompozytora do krypty Casa di Riposo. Na tą okazję zebrano chór liczący ponad osiemset osób, który wykonał Va, pensiero z opery Nabucco. Szacuje się, iż w uroczystości wzięło udział ponad trzysta tysięcy mieszkańców Włoch.

R1XPCGBC2sfoi1

Ilustracja przedstawia: Grób Verdiego w Mediolanie. Fotografia przedstawia nagrobek z marmurowej płyty ze zdobieniami na jej brzegach. Na środku widoczny jest napis GIUSEPPE VERDI.

Zadania

Słownik pojęć

Źródło:

encyklopedia.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki

R19UPpwGMk9Jt1

Ilustracja przedstawia: Portret Antonio Barezzi, mecenasa kompozytora i ojca jego pierwszej żony (obraz z 1877 roku). Na fotografi widać elegancko ubranego starszego mężczyznę z siwiejącym wąsem. Rękę opiera na oparciu czerwonego fotala.

R1RiQNwZundZL1

Ilustracja przedstawia: Margherita Barezzi, pierwsza żona Verdiego; portret autorstwa Augusto Mussiniego z 1910 roku. Kobieta z fantazyjnie zaczesaną fryzurą ubrana jest w elegancką czerwoną suknię. Wokół szyi zarzucony ma jasny woal.

R12Aps51zktVg1

Ilustracja przedstawia: Portret Verdiego z okresu powstawania „Oberto” autorstwa Molentiniego, 1839-1840 rok. Fotografia przedstawia mężczyznę z lekkim zarostem. Ubrany jest w ciemną marynarkę. W prawej dłoni trzyma pióro.

R1M5Qc2DIICYa1

Ilustracja przedstawia: Król Polski Stanisław Leszczyński, jeden z bohaterów opery „Un giorno di regno”. Obraz z ok. 1731 roku, autor Antoine Pesne. Król ukazany jest w zbroi i pelerynie królewskiej. Korpulentny mężczyzna w peruce w średnim wieku.

R1JaV1Y5qzKaZ1

Ilustracja przedstawia kolorowy szkic kostiumu postaci tytułowej z opery „Trubadur”. Ukazuje ona młodego mężczyznę w stroju szlachcica.

R1aAsJT1jjw0i1

Ilustracja przedstawia kostium Violetty z opery „Traviata”, na którym przedstawiona została młoda kobieta w bogato zdobionej długiej sukni. Na szyi zawieszony ma wisior a jej głowę przyozdabia korona.

R1O8CMTGtHgrc1

Ilustracja przedstawia: Giuseppina Strepponi, druga żona Verdiego; autor Karoly Gyurkovich, portret z lat 60. XIX wieku. Portret przedstawia kobietę w czarnej sukni z dużym dekoldem. W czarne włosy ma wpiętą różę. W lewej dłoni trzyma mały bukiecik.

RGv15UeMiAVNg1

Ilustracja przedstawia szkic autorstwa Adriena Marie przedstawiający Verdiego dyrygującego orkiestrą podczas premiery „Aidy” w Paryżu. Ukazuje ona dyrygenta i muzyków.

Biblioteka muzyczna