Grafika interaktywna (schemat)
W jakim układzie znajdują się osoby na placu zabaw?
Zapoznaj się z grafiką przedstawiającą fragment parku z placem zabaw. Widoczne są dzieci kręcące się na karuzeli i huśtające się na huśtawkach. W międzyczasie dorośli siedzą na ławkach lub spacerują ścieżką.
Kliknij na określoną postać, np. grupę osób; zobaczysz, jaki jest charakter układu odniesienia z nią związany. (Rzecz jasna, zaniedbujemy tu wpływ ruchu Ziemi na obserwowane ruchy.)
Na ekranie grafiki pokazano rysunki, przedstawiające sceny z życia codziennego i odniesienie ich do zagadnienia układów inercjalnych i nieinercjalnych. Sceny są ponumerowanie a kliknięcie ich powoduje pojawienie się dodatkowych informacji na ekranie. Cyfrę jeden przyporządkowano do postaci kobiety, ubranej w jasnoniebieskie spodnie i białą bluzkę, siedzącą pod ciemnoszarym drzewem i czytającą gazetę. Po kliknięciu cyfry jeden pojawia się informacja, że Małgosia, która czyta gazetę znajduje się w układzie inercjalnym. Cyfrę dwa przyporządkowano do spacerującej po ścieżce pary młodych ludzi. Mężczyzna ubrany jest w niebieską bluzkę i jasne krótkie spodnie, a dziewczyna, którą trzyma za rękę ma niebieską bluzkę i ciemne spodenki. Po kliknięciu cyfry dwa, pojawia się informacja, że Kasia i Tomek, spacerując po parku ze stałą prędkością znajdują się w układzie inercjalnym. Cyfrę trzy, przyporządkowano do chłopca ubranego w niebieską koszulę i czarne spodnie, który wykonuje skok na deskorolce. Po kliknięciu cyfry trzy, pojawia się informacja, że Kuba, skacząc na deskorolce znajduje się w układzie nieinercjalnym. Cyfrę cztery, przyporządkowano do innego mężczyzny ubranego w niebieską bluzkę i czarne spodnie, który jedzie na deskorolce, ale ze stalą prędkością. Po kliknięciu cyfry cztery, pojawia się informacja, że Staszek, jadący na deskorolce ze stałą prędkością, znajduje się w układzie inercjalnym. Cyfrę pięć, przyporządkowano do rysunku, na którym pokazano kobietę ubraną w fioletowy żakiet i jasną spódnicę. Kobieta siedzi na szarej ławce i spogląda na dwójkę dzieci bawiące się w piaskownicy. Po kliknięciu cyfry pięć, na ekranie pojawia się informacja, że mama siedząca na ławce i obserwująca dzieci bawiące się w piaskownicy oraz dzieci, znajdują się w układzie inercjalnym. Cyfrę sześć, przyporządkowano do bujającej się na huśtawce dziewczynki, ubranej w niebieską sukienkę. Po kliknięciu cyfry sześć pojawia się informacja, że Zosia bujająca się na huśtawce, znajduje się w układzie nieinercjalnym. Cyfrę siedem, przyporządkowano do rysunku, na którym pokazano małżeństwo kręcące skakanką, przez którą skacze ich córka. Po kliknięciu cyfry siedem, na ekranie pojawia się informacja, że rodzice kręcący skakanką, znajdują się w układzie inercjalnym, natomiast skacząca córka w układzie nieinercjalnym. Cyfrę osiem, przyporządkowano do rysunku, na którym pokazano czarnego psa, goniącego w lewo za niebieskobiałą piłką. Po kliknięciu cyfry osiem, na ekranie pojawia się informacja, że pies goniący piłką znajduje się w układzie nieinercjalnym. Cyfrę dziewięć przyporządkowano do rysunku, na którym widoczna jest niebieska karuzela, na której siedzi ubrana w czarną sukienkę dziewczyna. Obok karuzeli, po prawej stronie stoi ubrany w ciemną bluzkę i niebieskie spodnie chłopak, który kręci karuzelą. Po kliknięciu cyfry dziewięć, pojawia się informacja, że Henio kręci karuzelą, na której siedzi Joasia. Henio znajduje się w układzie inercjalnym, natomiast Joasia w nieinercjalnym. Z powyższych scen i informacji o nich, można wywnioskować, że to czy układ jest inercjalny czy też nie, zależy od tego czy porusza się on z przyspieszeniem.
Wykonaj poniższe polecenia. Przyjmij przy tym, że plac zabaw stanowi inercjalny układ odniesienia.
Uzasadnij, że Zosia huśtająca się na huśtawce (postać nr 6) znajduje się w nieinercjalnym układzie odniesienia. Zapisz swoje uzasadnienie i porównaj je z wzorcowym wyjaśnieniem.
Uzasadnij, że pies goniący piłkę (postać nr 8) znajduje się w nieinercjalnym układzie odniesienia. Zapisz swoje uzasadnienie i porównaj je z wzorcowym wyjaśnieniem.
Uzasadnij, że Joasia - kręcąca się na minikaruzeli - znajduje się w nieinercjalnym układzie odniesienia, podczas gdy kręcący tą karuzelą Henio jest w inercjalnym układzie odniesienia (postacie nr 9). Zapisz swoje uzasadnienie i porównaj je z wzorcowym wyjaśnieniem.