Grafika interaktywna (schemat)
Czym jest izolowany układ ciał?
Grafika interaktywna przedstawia zdjęcie działa artyleryjskiego opisanego numerem jeden, przymocowanego do podłoża opisanego numerem trzy, obsługiwanego przez żołnierzy, z którego wylatuje pocisk oznaczony numerem dwa.
Po naciśnięciu numeru jeden po prawej stronie zdjęcia pojawia się tekst pod tytułem „Armata” następującej treści: „Armata w trakcie wystrzału zostaje odepchnięta do tyłu z prędkością oznaczoną małą literą v z indeksem dolnym a i znaczkiem wektora ponad nią, w wyniku zjawiska odrzutu. Prędkość tuż po wystrzale może być wyznaczona z zasady zachowania pędu. Pęd armaty jest równy pędowi wystrzelonego pocisku.”
Po naciśnięciu numeru dwa po prawej stronie zdjęcia pojawia się tekst pod tytułem „Pocisk” następującej treści: „Pocisk tuż po wystrzale porusza się z prędkością oznaczoną małą literą v z indeksem dolnym p i znaczkiem wektora ponad nią. Prędkość pocisku tuż po wystrzale jest znacznie większa niż prędkość, z jaką zostanie odrzucone działo. Wynika to z zasady zachowania pędu. Całkowity pęd układu złożonego z armaty i pocisku, w chwili wystrzału i tuż po nim, jest stały.”
Po naciśnięciu numeru trzy po prawej stronie zdjęcia pojawia się tekst pod tytułem „Podłoże” następującej treści: „Armata znajduje się na podłożu. Pomiędzy podłożem a działem występuje siła tarcia, przeciwdziałająca ruchowi armaty po wystrzale. Prędkość armaty maleje. Układ złożony z armaty i pocisku może być traktowany jako izolowany układ ciał tylko w chwili wystrzału.”
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/R187odCDVNfQy/1689534328/2ePwueYXt19Gf8FZZsEOXWOux4IdufmF.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/1UGp4VFDYor374Vh89Dlrs0VWV4t5Phs.jpg)
1. Armata Armata w trakcie wystrzału zostaje odepchnięta do tyłu z prędkością w wyniku zjawiska odrzutu. Prędkość tuż po wystrzale może być wyznaczona z zasady zachowania pędu. Pęd armaty jest równy pędowi wystrzelonego pocisku.
2. Pocisk Pocisk tuż po wystrzale porusza się z prędkością . Prędkość pocisku tuż po wystrzale jest znacznie większa niż prędkość, z jaką zostanie odrzucone działo. Wynika to z zasady zachowania pędu. Całkowity pęd układu złożonego z armaty i pocisku, w chwili wystrzału i tuż po nim, jest stały.
3. Podłoże Armata znajduje się na podłożu. Pomiędzy podłożem a działem występuje siła tarcia, przeciwdziałająca ruchowi armaty po wystrzale. Prędkość armaty maleje. Układ złożony z armaty i pocisku może być traktowany jako izolowany układ ciał tylko w chwili wystrzału.
Zastanów się nad tym, co (jakie ciała) musimy uwzględnić jeszcze w układzie z armatą i pociskiem, aby uznać taki układ za izolowany.
Czy sam pocisk podczas lotu może zostać uznany za układ izolowany?