Polecenie 1

Scharakteryzuj poniższe kręgi kulturowe świata. Zwróć uwagę na wartości wyznawane przez społeczności zamieszkujące dane kręgi, a także na wkład w dziedzictwo kulturowe ludzkości. Podaj przykłady państw należących do poszczególnych kręgów.

RpoQ9BB3iw2Xz
(Uzupełnij).
RzN7aKih0plD21
Polityczna mapa świata przedstawia główne kręgi kulturowe na świecie. Są one oznaczone różnymi kolorami, na mapie widnieją także liczby.
1. Krąg zachodni:
• fundamentem jest religia chrześcijańska (katolicyzm i protestantyzm), która ma wpływ nawet na osoby niewierzące,
• dominacja języków indoeuropejskich,
• bazuje na dorobku cywilizacji greckiej i rzymskiej,
• duża wolność jednostek,
• równouprawnienie kobiet w stosunku do mężczyzn,
• swoboda wyrażania poglądów i opinii,
• rządy prawa i demokracja,
• poszanowanie godności człowieka,
• dążenie do sukcesu i gromadzenie dóbr, nastawienie na konsumpcję,
• podlega ciągłym zmianom,
• otwartość na cudze osiągnięcia naukowe i techniczne,
• promowanie własnych osiągnięć kulturalnych (w dziedzinie muzyki, malarstwa itd.),
• osiąganie zadowolenia z pracy zawodowej,
• tolerancja w stosunku do innych kultur,
• wpływ na inne kręgi kulturowe.

Krąg ten można podzielić na część zachodnioeuropejską, angloamerykańską oraz australijską. Pierwsza z nich wywarła bardzo duży wpływ na rozwój społeczny, gospodarczy i techniczny świata dzięki kulturze, nauce, gospodarce i demokracji. To w Europie rozpoczęła się na przykład rewolucja przemysłowa. Natomiast amerykańska część regionu zachodniego jest stworzona przez Europejczyków, kształtowana następnie przez Afrykańczyków, Azjatów i Latynosów. W związku z tym odznacza się wielokulturowością. Ekspansywność tej części kręgu zachodniego wyraża się m.in. w rozpowszechnieniem na całym świecie amerykańskich sieci restauracji, kin czy świąt. Ostatnia z nich charakteryzuje się tym, że rdzenni mieszkańcy odznaczają się dużym przywiązaniem do ziemi i odmiennym postrzeganiem pojęcia własności prywatnej. Natomiast w pacyficznej części Australii i Oceanii obowiązuje znaczne przywiązanie do obrzędów i tradycji.opis alternatywnyWynalazki i patenty przenikają z kręgu zachodniego na cały świat.opis alternatywnyKultura zachodnia w USA.opis alternatywnyAborygeni – rdzenni mieszkańcy Australii., 2. Krąg prawosławny:
• dominacja języka rosyjskiego i bardzo często alfabetu opartego na cyrylicy,
• kult silnej, często autorytarnej władzy, do czego przyczyniają się bliskie relacje władz państwowych i kościelnych,
• duża otwartość i bezpośredniość,
• wiele państw należących do tego kręgu znajduje się pod politycznym i ekonomicznym wpływem Rosji lub należało do bloku wschodniego,
• spuścizną okresu socjalistycznego w tych krajach jest brak zdolności ludności do podejmowania własnych decyzji i oczekiwanie wskazania przez państwo zadań do realizacji, dlatego też ludzie nie potrafili odnaleźć się na rynku pracy wymagającym aktywności i zaangażowania.opis alternatywnyCharakterystycznymi elementami krajobrazu kręgu prawosławnego są cerkwie., 3. Krąg latynoamerykański:
• dominacja chrześcijaństwa (głównie katolicyzmu) oraz języka hiszpańskiego i portugalskiego (w przypadku Brazylii), które należą do tej samej grupy języków romańskich,
• sfera religijna jest konglomeratem katolicyzmu, wierzeń lokalnych (obrzędowość) oraz afrykańskich niewolników (tygiel kultur),
• na terenie dzisiejszego Meksyku, Ekwadoru, Boliwii i Peru znaleźć można pozostałości po dawnych kulturach (Inków, Majów i Azteków), np. piramidy i ruiny świątyń,
• świadectwem kolonizacji hiszpańskiej i portugalskiej są: kult Maryi, uroczyste procesje religijne czy barokowy styl świątyń katolickich,
• w wyniku napływu niewolników w Ameryce Łacińskiej do dziś kultura afrykańska (muzyka, taniec i religia – rastafarianizm) jest widoczna głównie na Karaibach, północnym wybrzeżu Ameryki Południowej i w Brazylii.opis alternatywnyTradycja karnawału w Rio de Janeiro sięga XVII w. Obchodzony jest na cztery dni przed Popielcem. Co roku przyjeżdżają tam miliony turystów., 4. Krąg islamski:
• fundamentem jest islam, który kształtuje państwowość,
• dominacja języka arabskiego,
• powszechna i legalna poligamia,
• mniejsza rola kobiet w stosunku do mężczyzn (bezwzględne posłuszeństwo mężom, zakrywanie ciała, ograniczone kontakty z obcymi ludźmi, niższy poziom wykształcenia, opieka nad rodziną, mała aktywność zawodowa, podział przestrzeni na męską i damską),
• twarde zasady moralne,
• szacunek i opieka nad ludźmi starszymi,
• brak zjawiska alkoholizmu (zakaz spożywania alkoholu),
• zakaz spożywania wieprzowiny,
• zakaz lichwy ogranicza funkcjonowanie banków,
• turystów obowiązują zasady dostosowane do islamu (kobietom nie wolno nosić skąpych ubrań, istnieje zakaz spożywania alkoholu poza hotelem czy nawiązywania rozmów z kobietami),
• fundamentaliści islamscy są zagrożeniem dla kultury zachodniej, ponieważ uważają ją za niemoralną, cechującą się rozwiązłością seksualną, nadmierną konsumpcją, relatywizmem moralnym.opis alternatywnyMuzułmanki nie trudno jest rozpoznać na ulicy, ponieważ noszą one charakterystyczne stroje zakrywające prawie całe ciało.opis alternatywnyDzięki ogromnym zyskom z ropy naftowej wiele państw arabskich buduje nowoczesne miasta, wieżowce i sztuczne wyspy., 5. Krąg afrykański:
• silne więzy rodzinne i plemienne oddziałują mocno na sposoby rządzenia państwami,
• życie w zgodzie z naturą,
• wiara w zabobony i magię,
• wpływ skutków kolonizacji europejskiej i działalności misyjnej (religie, języki, system prawny),
• turystyka w tych krajach stanowi duże źródło dochodu,
• sztuka tego kręgu kulturowego (przede wszystkim plastyczna) miała duże znaczenie dla rozwoju malarstwa i rzeźby europejskiej w XX w.opis alternatywnyTańczący Dogoni w Mali., 6. Krąg hinduski:
• podział społeczeństwa na kasty (mimo zakazu ze strony władzy od 1947 r.), co wpływa na życie społeczne i zawodowe,
• mniejsza rola kobiet niż mężczyzn (głównie zajmowanie się domem i rodziną), co prowadzi do niskiego poziomu ich wykształcenia oraz wyższego wskaźnika analfabetyzmu,
• szacunek dla wszystkich istnień (szczególna rola krów jako świętych zwierząt) oraz wegetarianizm,
• niechęć do konfliktów na tle religijnym,
• posiadanie potomstwa jako główny cel małżeństwa,
• obowiązek licznych pielgrzymek i rytuałów, np. kąpieli w Gangesie.opis alternatywnyBindi to charakterystyczna czerwona kropka, którą mają na czole kobiety wyznające hinduizm. W zależności od regionu może być ona malowana ze względów kulturowych lub na znak bycia w związku małżeńskim.opis alternatywnyKąpiel w świętej rzece Ganges., 7. Krąg buddyjski:
• jest przeciwieństwem kultury zachodniej (konsumpcjonizmu), ponieważ opiera się na dążeniu do nirwany poprzez ograniczenie potrzeb (ascetyczny tryb życia), medytacje i samodoskonalenie (kształtowanie wiary, mądrości, pilności, zapału),
• religia zachęca do zakładania wielodzietnych rodzin,
• wiara w reinkarnację nie sprzyja rozwojowi gospodarczemu,
• pieczołowita pielęgnacja poletek ryżu na terasowanych stokach.opis alternatywnyKultura ryżu w Azji Południowo-Wschodniej wpływa na życie codzienne mieszkańców. Ryż jest nie tylko podstawowym elementem diety, ale także ze słomy ryżowej wyrabia się wiele przedmiotów codziennego użytku, np. okrycia głowy, buty czy maty., 8. Krąg chiński:
• dominacja języka chińskiego (mandaryńskiego),
• kierowanie się zasadami konfucjanizmu,
• troska o dobro społeczności jest ważniejsza niż troska o własne dobro, co w połączeniu z uczciwą pracą i lojalnością wobec pracodawcy, a także współpracowników wpływa na postęp w gospodarce,
• duża rola tradycji i hierarchiczności (władca dba o poddanych, a oni są mu bezwzględnie posłuszni),
• ważną rolę odgrywa rodzina i bliski krąg sąsiedzki,
• gotowość do ciężkiej pracy, co przejawia się w dynamicznym rozwoju gospodarczym,
• poczucie odpowiedzialności za rodzinę i ludzi starszych,
• rozwój nauki, sportu i kultury chińskiej były spowodowane pracowitością, przedsiębiorczością i wieloma wyrzeczeniami ludności.opis alternatywnyChińczycy przestrzegają zasad konfucjanizmu. Odznaczają się: miłością i posłuszeństwem syna wobec ojca, lojalnością i obowiązkiem poddanego wobec władzy, zobowiązaniem i podporządkowaniem żony wobec męża, starszeństwem i stanowieniem wzorca starszego brata względem młodszego czy zaufaniem wzajemnym przyjaciół.opis alternatywnyJednym z obrzędów obchodzonych w Chinach jest taniec smoka., 9. Krąg japoński:
• przekonanie o boskości władzy decyduje o ogromnym szacunku do niej,
• duża rola honoru i dyscypliny
• pracowitość i zaangażowanie w swoją pracę wpływają na sukces gospodarczy,
• stawianie pracy ponad wszystko często prowadzi do śmierci z przepracowania (karōshi).opis alternatywnyKultura japońska ukształtowała się ze znacznie starszej kultury chińskiej. Japończycy wypełniają nakazy i zakazy shintoizmu, dla którego bardzo ważne są: tradycja i rodzina, miłość do natury, czystość fizyczna (również dbałość o higienę) oraz obchodzenie świąt ku czci bóstw i duchów obecnych w naturze. Dzięki zdyscyplinowaniu, lojalności, bezkonfliktowości i patriotyzmowi japońska gospodarka jest jedną z największych na świecie.opis alternatywnyGejsza – w kulturze japońskiej, dziewczyna do towarzystwa, umilająca czas; na ogół świetnie wykształcona w technikach tańca, muzyce, elokwentna (sjp.pwn.pl).opis alternatywnyZapasy sumo to japoński sport narodowy., 10. Obszary, w których mogą nastąpić zderzenia cywilizacji:
• Turcja,
• Etiopia,
• Izrael,
• Haiti,
• były kolonie brytyjskie.
Główne kręgi kulturowe na świecie
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Grafiki w panelach: Wikimedia Commons; pixabay.com; pexels.com; flickr.com; pxfuel.com.