Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Atom w ontologii naturalistycznej i historii nauki

Polecenie 1
Zapoznaj się z opisem schematu. Zastanów się, na czym polegały historyczne zmiany w sposobie rozumienia pojęcia atomu. Oceń, ile jego współczesna wizja ma wspólnego z pierwotnym znaczeniem, jakie temu terminowi nadali Leucyp i Demokryt.
Zapoznaj się z opisem schematu. Zastanów się, na czym polegały historyczne zmiany w sposobie rozumienia pojęcia atomu. Oceń, ile jego współczesna wizja ma wspólnego z pierwotnym znaczeniem, jakie temu terminowi nadali Leucyp i Demokryt.
R1HgJxkTYBL3o
(Uzupełnij).
RL35B9LaQo2QA1
Ilustracja interaktywna przedstawia budowę atomu. W środku ilustracji znajduje się jądro złożone z protonów i neutronów. Wokół jądra krążą po orbitach elektrony. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Obraz przedstawia okrąg. Po jego lewej stronie znajduje się haczyk, po prawej pętelka. Według Demokryta atom jest najmniejszą, niepodzielną cząstką elementarną. Łączy się z innymi atomami za pomocą otworów i wypustek albo haczyków i kółeczek. Z różnorodności ich możliwych połączeń powstają zróżnicowane struktury – ogół istniejących rzeczy. Wszystko, co istnieje, składa się z atomów. Nawet dusza ludzka, złożona z atomów lżejszych, przypominających powietrze. Przenikają one ludzkie ciało, a ulegają rozproszeniu zaraz po śmierci – wraz z ostatnim tchnieniem dusza ludzka ulega rozpadowi (szybciej niż ciało). 2. Obraz przedstawia okrąg. W jego obrębie znajduje się jeden, duży plus i dziesięć małych minusów. Joseph John Thomson badał w 1897 roku zjawisko bombardowania katodowego. W jego wyniku odkrył, że atom – wbrew swej nazwie – nie jest niepodzielny, bo składa się z jądra (naładowanego dodatnie) i elektronów (naładowanych ujemnie). Zaprezentował wizję atomu, która – ze względu na swój wygląd – została nazwana „ciastem z rodzynkami”. 3. Obraz przedstawia okrąg. Jego obramowanie zaznaczone jest przerywana linią. W jego obrębie znajduje się jądro z siedmioma plusami i siedem krążących wokół małych minusów. W 1911 roku nowy model atomu prezentuje Ernest Rutherford. Opierają się na nowych badaniach dotyczących rozpraszania promieniowania alfa, wyciąga wniosek, że model Thomasa jest nieprecyzyjny. Nowy model zakładał, że elektrony orbitują wokół jądra atomu. Jądro skupia w sobie większość masy atomu, zaś elektrony okrążają je niemal chaotycznie. 4. Obraz przedstawia model budowy atomu Bohra. Według tego modelu elektron krąży wokół jądra jako naładowany punkt materialny, przyciągany przez jądro siłami elektrycznymi. Obraz ukazuje jądro i wokół niego trzy orbity, od najmniejszej, do największej: n = 1, n = 2 i n = 3. W roku 1913 Niels Bohr, wyciągając wnioski z nowych badań nad promieniotwórczością dochodzi do wniosku, że elektrony muszą poruszać się po własnych, zróżnicowanych orbitach. Wylicza także ilość możliwych orbit i relacje fizyczne, jakie są niezbędne dla ich istnienia. 5. Obraz przedstawia model atomu. Wokół jądra krążą tu na trzech orbitach cząstki. W 1931 roku James Chadwik wyjaśnia różnicę w masie jąder tych samych atomów, dzięki odkryciu neutronu. Odtąd jądro atomowe zostaje podzielone na protony (naładowanie dodatnio) i neutrony (naładowane obojętnie). 6. Obraz przedstawia schematyczny wygląd protonu jako okręgu. W jego obrębie znajdują się dwa kwarki górne i jeden kwark dolny. Wszystkie trzy są ze sobą połączone. W 1964 roku, niezależnie od siebie, Murray Gell-Mann i George Zweig odkrywają, że neutrony i protony nie są cząstkami elementarnymi, gdyż można dzielić je na kwarki. Kwarki, według współczesnej wiedzy naukowej, uznawane są za cząstki elementarne, których nie da się już podzielić. Są ładunkami energii, z której u swego podłoża składa się wszelka materia. W ten sposób naukowy rozwój filozoficznego pojęcia dochodzi w końcu do tego, co Demokryt nazywał atomem, a więc niepodzielną, elementarną cząstką, która jest podstawowym budulcem wszelkiej materii.
Źródło: Alejandro Porto, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Oceń, ile współczesna wizja atomu ma wspólnego z pierwotnym znaczeniem, jakie temu terminowi nadali Leucyp i Demokryt.

R1bqKMBsODUVX
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Zastanów się, czy znasz jakieś pojęcie naukowe czy koncepcję, które podobnie ewoluowały na przestrzeni dziejów ludzkich. Spróbuj rozpisać ich rozwój w sposób zbliżony do tego, jaki pojawił się w multimedium.

RVCgBO9j2r2zU
(Uzupełnij).