Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Pytania Kanta

Polecenie 1
Zapoznaj się z poniższym tekstem.  Zastanów się, w jaki sposób, twoim zdaniem, pierwsze trzy pytania Kanta prowadzą do pytania ostatniego?
Zapoznaj się z poniższym tekstem.  Zastanów się, w jaki sposób, twoim zdaniem, pierwsze trzy pytania Kanta prowadzą do pytania ostatniego?
R1Yq6PjnnpneA
(Uzupełnij).
Immanuel Kant Logika. Podręcznik do wykładów

Pole filozofii [...] da się sprowadzić do następujących pytań:
1. Co mogę wiedzieć?
2. Co powinienem czynić?
3. Czego mam się spodziewać?
4. Czym jest człowiek?
Na pierwsze pytanie odpowiada metafizyka, na drugie etyka, na trzecie religia, a na czwarte antropologia. W istocie można by jednak wszystko to wliczyć do antropologii, bo trzy pierwsze pytania ściągają się do ostatniego.

cyt1 Źródło: Immanuel Kant, Logika. Podręcznik do wykładów, tłum. Z. Zawirski, Bydgoszcz 2002, s. 141.
R11c2WfZX9fPG1
Ilustracja interaktywna przedstawia młodego, nagiego mężczyznę, który siedzi wsparty na kuli ziemskiej. Wokół niego kłębią się obłoki, z których wyłaniają się ludzkie postacie – widać tu bijących się, zamyślonych, pijących, całujących się ludzi. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. W filozofii Kanta widzimy pewną opozycję. Pierwsze trzy pytania padają z perspektywy pierwszej osoby, jako moje pytania. Kant pyta, co ja mogę, co ja powinienem. Pokazuje więc, że ma na myśli każdego, kto używając zaimka "ja" odnosi się do siebie. Zdjęcie przedstawia portret mężczyzny. Mężczyzna stoi do widza tyłem. Jest ubrany w carski mundur i wojskową czapkę. Przed mężczyzną stoją złączone w szpic dwie tafle lustra. W wyniku ustawienia ich w kąt prosty, w lustrach postać Witkacego odbija się czterokrotnie. Widzimy go prawym i lewym profilem oraz prawym i lewym półprofilem. Stanisław Ignacy Witkiewicz Autoportret wielokrotny w lustrach, 1917. Licencja: domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/. 2. Te trzy pytania każdy z nas sobie stawia (być mogę w trochę odmiennej formie), gdy pojawia się zwątpienie, porażka lub nasze codzienne życie zostaje zakłócone. Wtedy z ogromną siłą dociera do nas, że potrzebujemy jakiejś wiedzy, by określić nasze działania i jak twierdził Kant, odnaleźć w sobie optymizm, oczekując na szczęśliwe rozwiązanie problemu. Obraz przedstawia młodego mężczyznę. Jego twarz wyraża przerażenie, oczy są szeroko otwarte. Mężczyzna trzyma się rękami za głowę. Gustave Courbet, Autoportret, 1843. Licencja: domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/. Pytanie: "Co powinienem czynić?" pojawia się z odpowiedzi na pytanie: "Co mogę wiedzieć?". Trzecie pytanie: "Jeśli czynię to, co powinienem, czego mogę oczekiwać?" - jest odpowiedzią na drugie pytanie. 3. Zdjęcie przedstawia dwóch mężczyzn przy krosnach. Tkają oni wielobarwne tkaniny. Licencja: CC BY-NC-ND 2.0, Wayne S. Grazio, www.flickr.com. Pytanie ostatnie "czym jest człowiek?" nie szuka odpowiedzi w tym, co jest ponadzmysłowe, ponieważ problem poznania ponadzmysłowego należy do refleksji nad poznaniem ostatecznym, które w tej części rozważań, nie jest przedmiotem zainteresowania filozofa. Kant pragnie znaleźć odpowiedź na pytanie, jakie formy poznania są możliwe dla człowieka obecnie? Odpowiedź filozofa brzmi, że poznanie człowieka opiera się na działaniu zgodnym z rozumem, posłusznym wobec moralności. 4. Kant był przekonany, że człowiek odkrywa dzięki rozumowi to co jest słuszne i to co słuszne nie jest, ponieważ posiada sumienie moralne. Immanuel Kant. Uzasadnienie metafizyki moralności natura rozumna istnieje jako cel sam w sobie", tzn. "człowieczeństwo jest celem w samym sobie. Źródło: Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Warszawa 1984, s. 64. Obraz przedstawia mężczyznę w błazeńskim stroju. Mężczyzna nalewa sobie do kieliszka alkohol z karafki. William Merritt Chase, "Keying Up" - dworski błazen, 1875. Licencja: domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/.
D’après Michel‑Ange, Sen o życiu ludzkim, 1550
Kant dowodzi, że zadając sobie pierwsze trzy pytania, dochodzimy do pytania czwartego, dotyczącego człowieka, będącego przedmiotem rozważań. Filozof pytając, kim jest człowiek, rzuca wyzwanie całej nowożytnej filozofii, zmuszając ją do refleksji nad istotą człowieka i jego istnieniem. Tak powstała antropologia filozoficzna.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., https://commons.wikimedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.

Według Kanta człowieka kształtują trzy elementy: wiedza, działanie oraz nadzieja. Poprzez nie konstytuuje się jego istota i bycie. Zrozumienie kim jest człowiek musi opierać się nad refleksyjnym samo‑odnoszeniu się i samo‑zrozumieniu istoty wiedzącej, działającej i oczekującej.

Polecenie 2

Jak sądzisz, dlaczego moralność jest warunkiem poznania istoty człowieka? Zanotuj swoje przemyślenia.

RD4wSHFcJEZ13
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
antropologia filozoficzna
antropologia filozoficzna

dyscyplina filozoficzna zajmująca się zagadnieniami dotyczącymi miejsca i roli człowieka w rzeczywistości przyrodniczo‑społecznej, powołania człowieka, sensu jego istnienia i działania, stosunku do wytworów własnych działań, do innych ludzi, społeczeństwa i historii, pojęcia osobowości, natury ludzkiej, istoty człowieczeństwa