Grafika interaktywna przedstawiająca od dołu kolejne warstwy ziemi. Pierwszy od dołu znajduje się piaskowiec, ponad którym zaznaczono wody podziemne, dalej dolomit, skały metamorficzne, tlenki żelaza, a także w okolicach brzegu, nad wodą złoża cynku i ołowiu oraz tuż pod powierzchnią zbiornika wodnego złoża wapienia. Po lewej stronie pod ziemią zaznaczono schematycznie uskok, który wypełnia magma, w jej pobliżu występuje strefa metamorfizmu termicznego. Magma skierowana jest na powierzchnię, ponad którą znajduje się krater wulkanu z wydobywającymi się gazami wulkanicznymi. U podnóża wulkanu znajduje się las. Pomiędzy brzegiem a zbiornikiem wodnym występuje strefa metamorfizmu kontaktowego. Strzałkami zaznaczono parowanie wody z powierzchni zbiornika wodnego. Na niebie znajdują się pioruny. 1. H 2 O Tlenek wodoru (woda) jest zawarty w ok. 73 % na powierzchni Ziemi, co oznacza, że woda pokrywa 73 % jej powierzchni. Można go spotkać w postaci:
gazowej (para wodna); ciekłej (zbiorniki wodne, wody podziemne); stałej (lód). opis alternatywnyIndeks dolny Woda w postaci ciekłej, stałej i gazowej – Antarktyda. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 2. SiO 2 Tlenek krzemu(IV ) (krzemionka) występuje w ok. 50 % na powierzchni Ziemi, co oznacza że skorupa Ziemi składa się w ok. 50 % z krzemionki. Spotykana w postaci kwarcu, który wchodzi w skład wielu rodzajów skał i piasku. opis alternatywnyIndeks dolny Kwarc – minerał. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 3. Jakie tlenki wchodzą w skład gazów wulkanicznych? Składnikiem dominującym jest para wodna, której zawartość znajduje się w zakresie od 30 do ponad 97 % objętościowych gazów wulkanicznych. Ponadto w ich skład wchodzą tlenki niemetali, takie jak: tlenek węgla(IV ), tlenek siarki(IV ), tlenek węgla(II ). opis alternatywnyIndeks dolny Aktywny wulkan. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 4. NO x Pod wzorem chemicznym NO x znajdują się: NO 2 NO Tlenki azotu w powietrzu atmosferycznym generują się w wyniku naturalnych procesów, takich jak: wyładowania elektryczne, wybuchy wulkanów, burze piaskowe, aktywność bakterii, pożary lasów. opis alternatywnyIndeks dolny Pożar lasu. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 5. CO 2 Jakie są naturalne źródła tlenku węgla(IV ) w powietrzu atmosferycznym? zbiorniki wodne (wydziela się rozpuszczony w nich CO 2 ); aktywność biologiczna flory i fauny (oddychanie i procesy rozkładu); aktywność wulkaniczna – wydzielanie się gazów. opis alternatywnyIndeks dolny Flora. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 6. Złoża cynku i ołowiu Mieszane rudy siarczkowo-tlenkowe ołowiu i cynku występują najczęściej przejściowo, a czasami w utlenionych strefach rud ołowiu i cynku. Mają one ogromne znaczenie, ponieważ na świecie istnieje wiele niewykorzystanych lub porzuconych złóż tych rud. Jednak stwarzają trudności w konwencjonalnej obróbce minerałów ze względu na złożoną mineralogię., 7. Tlenki żelaza Żelazo zalicza się do pierwiastków powszednio występujących w skorupie ziemskiej, a jego zawartość w środowisku naturalnym wynosi 6 % . W formie tlenków znaleźć go można w rudach, takich jak: magnetyt – Fe 3 O 4 ; hematyt – Fe 2 O 3 ; limonit – Fe 2 O 3 · H 2 O . opis alternatywnyIndeks dolny Limonit występujący w odpływie z kopalni. Źródło: wikipedia.org; Autor: Lebrac; Licencja: CC BY-SA 3.0; , 8. Skały metamorficzne (przeobrażone) To skały tworzące skorupę ziemską, które formują się ze skał magmowych lub osadowych na skutek przekształcenia (metamorfizmu), pod wpływem takich czynników jak: wysoka temperatura (np. w pobliżu magmy), wysokie ciśnienie (np. w wyniku pogrążania skał), procesy chemiczne. Metamorfizm prowadzi do zmian składu mineralnego skał, czasami też chemicznego, ponadto wpływa na ich strukturę i teksturę. W składzie skał metamorficznych wyróżnić można tlenki, takie jak: TiO 2 – tlenek tytanu(IV ) (rutyl); Al 2 O 3 – tlenek glinu (korund); SiO 2 – tlenek krzemu(IV ) (krzemionka). opis alternatywnyIndeks dolny Rutyl. Źródło: wikipedia.org; Autor: Rob Lavinsky; Licencja: CC BY-SA 3.0; , 9. Komatyt Jest to wywodząca się ze stopienia skał płaszcza Ziemi wylewna skała ultramaficzna, w skład której wchodzą tlenki, takie jak: SiO 2 – od 40 do 45 % masy skały; MgO – powyżej 18 % masy skały; K 2 O – < 0,5 % masy skały; CaO i Na 2 O – łącznie < 2 % masy skały. opis alternatywnyIndeks dolny Komatyt z Australii. Autor: Rolinator; Źródło: wikipedia.org; Licencja: domena publiczna;Grafika interaktywna przedstawiająca od dołu kolejne warstwy ziemi. Pierwszy od dołu znajduje się piaskowiec, ponad którym zaznaczono wody podziemne, dalej dolomit, skały metamorficzne, tlenki żelaza, a także w okolicach brzegu, nad wodą złoża cynku i ołowiu oraz tuż pod powierzchnią zbiornika wodnego złoża wapienia. Po lewej stronie pod ziemią zaznaczono schematycznie uskok, który wypełnia magma, w jej pobliżu występuje strefa metamorfizmu termicznego. Magma skierowana jest na powierzchnię, ponad którą znajduje się krater wulkanu z wydobywającymi się gazami wulkanicznymi. U podnóża wulkanu znajduje się las. Pomiędzy brzegiem a zbiornikiem wodnym występuje strefa metamorfizmu kontaktowego. Strzałkami zaznaczono parowanie wody z powierzchni zbiornika wodnego. Na niebie znajdują się pioruny. 1. H 2 O Tlenek wodoru (woda) jest zawarty w ok. 73 % na powierzchni Ziemi, co oznacza, że woda pokrywa 73 % jej powierzchni. Można go spotkać w postaci: gazowej (para wodna); ciekłej (zbiorniki wodne, wody podziemne); stałej (lód). opis alternatywnyIndeks dolny Woda w postaci ciekłej, stałej i gazowej – Antarktyda. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 2. SiO 2 Tlenek krzemu(IV ) (krzemionka) występuje w ok. 50 % na powierzchni Ziemi, co oznacza że skorupa Ziemi składa się w ok. 50 % z krzemionki. Spotykana w postaci kwarcu, który wchodzi w skład wielu rodzajów skał i piasku. opis alternatywnyIndeks dolny Kwarc – minerał. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 3. Jakie tlenki wchodzą w skład gazów wulkanicznych? Składnikiem dominującym jest para wodna, której zawartość znajduje się w zakresie od 30 do ponad 97 % objętościowych gazów wulkanicznych. Ponadto w ich skład wchodzą tlenki niemetali, takie jak: tlenek węgla(IV ), tlenek siarki(IV ), tlenek węgla(II ). opis alternatywnyIndeks dolny Aktywny wulkan. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 4. NO x Pod wzorem chemicznym NO x znajdują się: NO 2 NO Tlenki azotu w powietrzu atmosferycznym generują się w wyniku naturalnych procesów, takich jak: wyładowania elektryczne, wybuchy wulkanów, burze piaskowe, aktywność bakterii, pożary lasów. opis alternatywnyIndeks dolny Pożar lasu. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 5. CO 2 Jakie są naturalne źródła tlenku węgla(IV ) w powietrzu atmosferycznym? zbiorniki wodne (wydziela się rozpuszczony w nich CO 2 ); aktywność biologiczna flory i fauny (oddychanie i procesy rozkładu); aktywność wulkaniczna – wydzielanie się gazów. opis alternatywnyIndeks dolny Flora. Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna; , 6. Złoża cynku i ołowiu Mieszane rudy siarczkowo-tlenkowe ołowiu i cynku występują najczęściej przejściowo, a czasami w utlenionych strefach rud ołowiu i cynku. Mają one ogromne znaczenie, ponieważ na świecie istnieje wiele niewykorzystanych lub porzuconych złóż tych rud. Jednak stwarzają trudności w konwencjonalnej obróbce minerałów ze względu na złożoną mineralogię., 7. Tlenki żelaza Żelazo zalicza się do pierwiastków powszednio występujących w skorupie ziemskiej, a jego zawartość w środowisku naturalnym wynosi 6 % . W formie tlenków znaleźć go można w rudach, takich jak: magnetyt – Fe 3 O 4 ; hematyt – Fe 2 O 3 ; limonit – Fe 2 O 3 · H 2 O . opis alternatywnyIndeks dolny Limonit występujący w odpływie z kopalni. Źródło: wikipedia.org; Autor: Lebrac; Licencja: CC BY-SA 3.0; , 8. Skały metamorficzne (przeobrażone) To skały tworzące skorupę ziemską, które formują się ze skał magmowych lub osadowych na skutek przekształcenia (metamorfizmu), pod wpływem takich czynników jak: wysoka temperatura (np. w pobliżu magmy), wysokie ciśnienie (np. w wyniku pogrążania skał), procesy chemiczne. Metamorfizm prowadzi do zmian składu mineralnego skał, czasami też chemicznego, ponadto wpływa na ich strukturę i teksturę. W składzie skał metamorficznych wyróżnić można tlenki, takie jak: TiO 2 – tlenek tytanu(IV ) (rutyl); Al 2 O 3 – tlenek glinu (korund); SiO 2 – tlenek krzemu(IV ) (krzemionka). opis alternatywnyIndeks dolny Rutyl. Źródło: wikipedia.org; Autor: Rob Lavinsky; Licencja: CC BY-SA 3.0; , 9. Komatyt Jest to wywodząca się ze stopienia skał płaszcza Ziemi wylewna skała ultramaficzna, w skład której wchodzą tlenki, takie jak: SiO 2 – od 40 do 45 % masy skały; MgO – powyżej 18 % masy skały; K 2 O – < 0,5 % masy skały; CaO i Na 2 O – łącznie < 2 % masy skały. opis alternatywnyIndeks dolny Komatyt z Australii. Autor: Rolinator; Źródło: wikipedia.org; Licencja: domena publiczna;
Grafika interaktywna pt. „Występowanie tlenków w przyrodzie”
Źródło: GroMar Sp. z o.o., opracowano na podstawie Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej , Warszawa 2013; Moradi S., Monhemius A. J., Mixed sulphide–oxide lead and zinc ores: Problems and solutions , „Minerals Engineering” 2011, nr 24, s.1062–1076; http://klimat.czn.uj.edu.pl/; R.H. Vernon: A Practical Guide to Rock Microstructure . Cambridge University Press, 2004, s. 43–69, 150–152. ISBN 0-521-81443-X, licencja: CC BY-SA 3.0.