Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Opisz strukturę zatrudnienia w Polsce od 1930 roku do chwili obecnej. Wskaż główne przyczyny zmian tych tendencji, które odznaczyły się najmocniej.

RilJuubtjwfTr
(Uzupełnij).
RT1Rb9wFromkO1
Wykres liniowy przedstawia zmiany struktury zatrudnienia w Polsce. Na osi x umieszczone są lata od 1930 roku do 2020 z podziałką co pięć lat. Na osi y umieszczone są procenty zatrudnienia ludności w danym sektorze od 0 do 80 procent z podziałką co 10 procent. Zielona linia na wykresie obrazuje zatrudnienie w sektorze rolniczym. Rozpoczyna się od wartości około 71 procent w 1930 roku. Linia ostro opada w dół do wartości 30 procent w roku 1977, utrzymuje się na tym poziomie do roku 1984, kolejno spada do wartości około 27 procent w 1988 roku, utrzymuje się na tym samym poziomie do roku 1995 i znowu spada do wartości około 18 procent w 2000 roku, wzrasta do 20 procent w 2002 roku, a dalej stopniowo spada aż do wartości 8 procent w 2020 roku. Pomarańczowa linia na wykresie obrazuje zatrudnienie w sektorze przemysłowym. Rozpoczyna się od wartości około 12 procent w 1930 roku. Linia wzrasta w górę do wartości 37 procent w 1974 roku, delikatnie wzrasta w górę do wartości 38 procent w 1978 roku, a dalej spada do wartości około 36 procent 1988 roku. Kolejno linia opada do wartości 30 procent w 1995 roku, do około 2002 roku utrzymuje się na tym samym poziomie, dalej spada do wartości około 28 procent w 2002 i 2003 roku, wzrasta do wartości około 32 procent w 2008 roku, spada do około 30 procent w 2010 roku i na tym poziomie utrzymuje się do roku 2015, a ostatecznie wzrasta do poziomu 32 procent w 2016 roku i utrzymuje się na tym poziomie do roku 2020. Niebieska linia na wykresie obrazuje zatrudnienie w sektorze usługowym. Rozpoczyna się od wartości około 17 procent w 1930 roku, kolejno wzrasta do wartości około 28 procent w 1975 roku. Dalej pnie się ostro w górę do wartości około 50 procent w 2000 roku, do roku 2002 pozostaje na tym samym poziomie. Dalej wzrasta do wartości około 55 procent w 2007 roku, w 2008 roku spada delikatnie w dół do wartości około 54 procent. W kolejnych latach pnie się w górę aż do wartości 60 procent w 2020 roku. Na wykresie znajdują się cyfry. Po kliknięciu w każdą z nich rozwija się opis: 1. W Polsce przed II wojną światową i krótko po niej największa liczba ludności zatrudniona była w I sektorze gospodarki narodowej. Procentowy udział ludności zatrudnionej w tym sektorze systematycznie malał. Natomiast odsetek ludności zatrudnionej w przemyśle czy usługach nie przekraczał 20–25%, wykazując tendencję rosnącą (zwłaszcza jeśli chodzi o sektor przemysłowy)., 2. W wyniku postępującej industrializacji i nasilenia się migracji ze wsi do miast w celu poszukiwania pracy wzrastał odsetek osób zatrudnionych w przemyśle. Wskaźnik ten dla sektora usługowego wykazywał powolniejszy trend rosnący. Na początku lat 70. XX w. udział osób utrzymujących się z przemysłu przekroczył odsetek osób utrzymujących się z rolnictwa, który bardzo dynamicznie, wraz z upływem czasu, zmniejszał się. W drugiej połowie lat 70. XX w. oraz w pierwszej połowie lat 80. XX w. odsetek osób zatrudnionych w przemyśle osiągnął maksimum (niemal 38%). Od tego momentu zaczął wykazywać tendencję malejącą. Z kolei dynamika spadku udziału osób zatrudnionych w sektorze rolniczym zmniejszyła się., 3. Upadek systemu komunistycznego w Polsce wywołał szereg zmian gospodarczych, które w konsekwencji doprowadziły do drastycznych zmian w strukturze zatrudnienia ludności. Likwidacja nierentownych zakładów, ich restrukturyzacja, a także wprowadzenie gospodarki wolnorynkowej spowodowały wzrost odsetka osób zatrudnionych w sektorze usługowym, który z końcem lat 80. XX w. przewyższył wskaźnik osób zatrudnionych w sektorze przemysłowym. Ostatni z nich (przy nieustannie wzrastającym odsetku zatrudnionych w usługach i zmniejszającym się odsetku zatrudnionych w rolnictwie) w XXI w. zaczął systematycznie, lecz powoli zwiększać się (m.in. na skutek inwestycji zagranicznych i powstawania nowych miejsc pracy w zakładach pracy).
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0; oprac. na podstawie A. Szuman, Przeobrażenia struktury społeczno-zawodowej ludności Polski w XX wieku, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1999, r. 61, z. 3–4, s. 187–202 oraz danych BDL GUS.
Grafiki w panelach bocznych:
1. domena publiczna, [online], dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pieter_Bruegel_the_Elder-_The_Harvesters_-_Google_Art_Project.jpg;
2. Z. Put, licencja: CC BY-SA 3.0, [online], dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sendzimir%27s_(Nowa_Huta)_steel_mill,_Administrative_Centre,_Building_Z,_1_Ujastek_street,_Nowa_Huta_Krakow,_Poland.jpg;
3. domena publiczna, [online], dostępny w internecie: https://pxhere.com/en/photo/1446501.