bg‑red
Historia transplantologii na świecie i w Polsce RYG6Hx14oSsHM 1 Oś czasu przedstawiająca historię transplantologii na świecie i w Polsce. 1906 Austro-Węgry – Eduard Zirm dokonuje pierwszego udanego przeszczepu rogówki u pacjenta oblanego ługiem. 1933 Ukraina – Jerzy Woronoj dokonuje pierwszego przeszczepienia nerki pochodzącej od zmarłego dawcy. Próba zakończona niepowodzeniem. 1953 Wielka Brytania – Peter Medawar i Frank Burnet odkrywają mechanizmy immunologiczne odpowiedzialne za odrzucanie przeszczepu. 1954 USA – Joseph Murray i John Merrill dokonują pierwszego udanego przeszczepienia nerki pochodzącej od żywego dawcy (przeszczep pomiędzy braćmi będącymi bliźniętami jednojajowymi). Biorca nerki żyje z przeszczepionym narządem jeszcze przez 8 lat. 1956 USA – Edward Thomas dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia szpiku kostnego pomiędzy bliźniętami jednojajowymi. 1958 Francja – Jean Dausset odkrywa antygeny zgodności tkankowej, odpowiedzialne za odrzucanie przeszczepu. 1962 Wprowadzenie pierwszego leku immunosupresyjnego – azatiopryny. 1962 USA – Joseph Murray i David Hume dokonują pierwszego udanego przeszczepienia nerki pochodzącej od zmarłego dawcy: odpowiedni dobór dawcy i biorcy pod względem antygenów zgodności tkankowej oraz zastosowanie leczenia immunosupresyjnego. 1963 USA – James Hardy dokonuje pierwszego przeszczepienia pojedynczego płuca. Pacjent umiera po kilku dniach od transplantacji. 1965 Polska – Wiktor Bross i Władysław Wrężlewicz dokonują pierwszego przeszczepienia nerki pochodzącej od zmarłego dawcy. Próba zakończona niepowodzeniem. 1966 Polska – Jan Nielubowicz i Tadeusz Orłowski dokonują pierwszego udanego przeszczepienia nerki pochodzącej od zmarłego dawcy. Biorczynią była 18-letnia uczennica szkoły pielęgniarskiej, Danuta Milewska. 1966 USA – Richard Lillehei i William Kelly dokonują pierwszego udanego przeszczepienia trzustki. 1967 USA – Thomas Starzl dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia wątroby. Narząd funkcjonuje prawidłowo przez 13 miesięcy. 1967 RPA – Christiaan Barnard dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia serca (dawcą jest 18-letnia ofiara wypadku drogowego). Narząd funkcjonuje prawidłowo przez 18 dni, pacjent umiera na zapalenie płuc. 1968 Polska – Wiktor Bross dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia nerki pochodzącej od żywego dawcy. 1969 Polska – Jan Moll dokonuje pierwszego przeszczepienia serca. Próba zakończona niepowodzeniem, przeszczepiony organ pracuje przez 1,5 godziny. 1972 Odkrycie kolejnego leku immunosupresyjnego – cyklosporyny. 1981 USA – Norman Shumway, John Wallwork i Bruce Reitz dokonują pierwszego udanego jednoczasowego przeszczepienia serca i płuca. 1985 Polska – Zbigniew Religa dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia serca. Biorcą jest Tadeusz Żytkiewicz, który z nowym sercem żyje 30 lat. 1987 Polska – Stanisław Zieliński dokonuje pierwszego przeszczepienia wątroby. Próba zakończona niepowodzeniem: biorca umiera kilka dni po przeszczepie. 1988 Polska – Jacek Szmidt i Krzysztof Madej dokonują pierwszego udanego jednoczasowego przeszczepienia nerki i trzustki. Biorca żyje po operacji 15 lat bez konieczności stosowania insuliny i podłączania do sztucznej nerki. 1989 Brazylia – Silvano Raia, José Nery i Sérgio Mies dokonują pierwszego udanego przeszczepienia fragmentu wątroby pobranej od żywego dawcy. 1994 Polska – Andrzej Karwowski, Bogdan Michałowicz i Jacek Pawlak dokonują pierwszego udanego przeszczepienia wątroby. 1998 Polska – Marian Zembala dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia pojedynczego płuca. 1998 Francja – Jean-Michel Dubernard dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia dłoni. 2001 Polska – Marian Zembala dokonuje udanego jednoczasowego przeszczepienia płuc i serca. 2001 Polska – Piotr Kaliciński dokonuje pierwszego udanego jednoczasowego przeszczepienia wątroby i jelita. 2005 Francja – Bernard Devauchelle, Benoit Lengelé i Jean Dubernard dokonują pierwszego udanego częściowego przeszczepienia twarzy. 2005 Polska – Jacek Wojarski dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia obu płuc. Biorcą jest 30-letni mężczyzna chorujący na mukowiscydozę. 2006 Polska – Jerzy Jabłecki dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia dłoni. 2010 Hiszpania – zespół 30 specjalistów pod kierownictwem Joana-Perre Barreta w ciągu 24-godzinnej operacji dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia całej twarzy. 2013 Gliwice – Adam Maciejewski dokonuje pierwszego udanego całkowitego przeszczepienia twarzy. 2015 Gliwice – Adam Maciejewski dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia złożonego narządów szyi (krtań, tchawica, gardło, tarczyca). 2018 Polska – Krzysztof Zieniewicz dokonuje pierwszego udanego jednoczasowego przeszczepienia wątroby i serca. 2019 Zabrze – Maciej Urlik i Robert Król dokonują pierwszego udanego przeszczepienia płuc i wątroby
Oś czasu przedstawiająca historię transplantologii na świecie i w Polsce. 1906 Austro-Węgry – Eduard Zirm dokonuje pierwszego udanego przeszczepu rogówki u pacjenta oblanego ługiem. 1933 Ukraina – Jerzy Woronoj dokonuje pierwszego przeszczepienia nerki pochodzącej od zmarłego dawcy. Próba zakończona niepowodzeniem. 1953 Wielka Brytania – Peter Medawar i Frank Burnet odkrywają mechanizmy immunologiczne odpowiedzialne za odrzucanie przeszczepu. 1954 USA – Joseph Murray i John Merrill dokonują pierwszego udanego przeszczepienia nerki pochodzącej od żywego dawcy (przeszczep pomiędzy braćmi będącymi bliźniętami jednojajowymi). Biorca nerki żyje z przeszczepionym narządem jeszcze przez 8 lat. 1956 USA – Edward Thomas dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia szpiku kostnego pomiędzy bliźniętami jednojajowymi. 1958 Francja – Jean Dausset odkrywa antygeny zgodności tkankowej, odpowiedzialne za odrzucanie przeszczepu. 1962 Wprowadzenie pierwszego leku immunosupresyjnego – azatiopryny. 1962 USA – Joseph Murray i David Hume dokonują pierwszego udanego przeszczepienia nerki pochodzącej od zmarłego dawcy: odpowiedni dobór dawcy i biorcy pod względem antygenów zgodności tkankowej oraz zastosowanie leczenia immunosupresyjnego. 1963 USA – James Hardy dokonuje pierwszego przeszczepienia pojedynczego płuca. Pacjent umiera po kilku dniach od transplantacji. 1965 Polska – Wiktor Bross i Władysław Wrężlewicz dokonują pierwszego przeszczepienia nerki pochodzącej od zmarłego dawcy. Próba zakończona niepowodzeniem. 1966 Polska – Jan Nielubowicz i Tadeusz Orłowski dokonują pierwszego udanego przeszczepienia nerki pochodzącej od zmarłego dawcy. Biorczynią była 18-letnia uczennica szkoły pielęgniarskiej, Danuta Milewska. 1966 USA – Richard Lillehei i William Kelly dokonują pierwszego udanego przeszczepienia trzustki. 1967 USA – Thomas Starzl dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia wątroby. Narząd funkcjonuje prawidłowo przez 13 miesięcy. 1967 RPA – Christiaan Barnard dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia serca (dawcą jest 18-letnia ofiara wypadku drogowego). Narząd funkcjonuje prawidłowo przez 18 dni, pacjent umiera na zapalenie płuc. 1968 Polska – Wiktor Bross dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia nerki pochodzącej od żywego dawcy. 1969 Polska – Jan Moll dokonuje pierwszego przeszczepienia serca. Próba zakończona niepowodzeniem, przeszczepiony organ pracuje przez 1,5 godziny. 1972 Odkrycie kolejnego leku immunosupresyjnego – cyklosporyny. 1981 USA – Norman Shumway, John Wallwork i Bruce Reitz dokonują pierwszego udanego jednoczasowego przeszczepienia serca i płuca. 1985 Polska – Zbigniew Religa dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia serca. Biorcą jest Tadeusz Żytkiewicz, który z nowym sercem żyje 30 lat. 1987 Polska – Stanisław Zieliński dokonuje pierwszego przeszczepienia wątroby. Próba zakończona niepowodzeniem: biorca umiera kilka dni po przeszczepie. 1988 Polska – Jacek Szmidt i Krzysztof Madej dokonują pierwszego udanego jednoczasowego przeszczepienia nerki i trzustki. Biorca żyje po operacji 15 lat bez konieczności stosowania insuliny i podłączania do sztucznej nerki. 1989 Brazylia – Silvano Raia, José Nery i Sérgio Mies dokonują pierwszego udanego przeszczepienia fragmentu wątroby pobranej od żywego dawcy. 1994 Polska – Andrzej Karwowski, Bogdan Michałowicz i Jacek Pawlak dokonują pierwszego udanego przeszczepienia wątroby. 1998 Polska – Marian Zembala dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia pojedynczego płuca. 1998 Francja – Jean-Michel Dubernard dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia dłoni. 2001 Polska – Marian Zembala dokonuje udanego jednoczasowego przeszczepienia płuc i serca. 2001 Polska – Piotr Kaliciński dokonuje pierwszego udanego jednoczasowego przeszczepienia wątroby i jelita. 2005 Francja – Bernard Devauchelle, Benoit Lengelé i Jean Dubernard dokonują pierwszego udanego częściowego przeszczepienia twarzy. 2005 Polska – Jacek Wojarski dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia obu płuc. Biorcą jest 30-letni mężczyzna chorujący na mukowiscydozę. 2006 Polska – Jerzy Jabłecki dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia dłoni. 2010 Hiszpania – zespół 30 specjalistów pod kierownictwem Joana-Perre Barreta w ciągu 24-godzinnej operacji dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia całej twarzy. 2013 Gliwice – Adam Maciejewski dokonuje pierwszego udanego całkowitego przeszczepienia twarzy. 2015 Gliwice – Adam Maciejewski dokonuje pierwszego udanego przeszczepienia złożonego narządów szyi (krtań, tchawica, gardło, tarczyca). 2018 Polska – Krzysztof Zieniewicz dokonuje pierwszego udanego jednoczasowego przeszczepienia wątroby i serca. 2019 Zabrze – Maciej Urlik i Robert Król dokonują pierwszego udanego przeszczepienia płuc i wątroby
Źródło: Englishsquare .pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1 Polecenie 1
R7WzcZJ5e4mSD Pierwsze udane przeszczepienie człowiekowi ludzkiej nerki, pobranej od brata bliźniaka, wykonali w 1954 r. w USA Joseph E. Murray i John P. Merrill. Wyjaśnij, dlaczego przeszczepy u bliźniąt jednojajowych mają bardzo duże szanse powodzenia. (Uzupełnij).
Wskazówki i klucze odpowiedzi Pokaż podpowiedź Zwróć uwagę na stopień podobieństwa genetycznego dawcy i biorcy.
Pokaż odpowiedź Bliźnięta jednojajowe mają identyczny materiał genetyczny, zatem transplantacja narządu pomiędzy takim rodzeństwem zwiększa szanse na przyjęcie przeszczepu.
1 Polecenie 2
R18d8KrWvvGPJ Wyjaśnij, dlaczego dopiero po 1966 r. nastąpił gwałtowny przyrost udanych transplantacji. (Uzupełnij).
Wskazówki i klucze odpowiedzi Pokaż podpowiedź Zwróć uwagę na dwa odkrycia dokonane w latach 1958 i 1962.
Pokaż odpowiedź Odkrycie antygenów zgodności tkankowej pozwoliło zrozumieć immunologiczne mechanizmy odrzucania przeszczepionego narządu, co z kolei umożliwiło opracowanie leków immunosupresyjnych, hamujących reakcję odpornościową organizmu biorcy na obecność obcych komórek w przeszczepie. Dzięki temu stało się możliwe przeszczepienie komórek, tkanek i narządów pomiędzy organizmami różnymi genetycznie.