Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Grafika interaktywna

bg‑cyan

Osteoporoza

R1Z1EVbEF8m8w1
Ilustracja interaktywna przedstawia dwie sylwetki ludzkie. Pierwsza, wyprostowana, podpisana "osoba zdrowa". Przy pierwszej sylwetce pokazano miniaturkę z beleczką kostną, która jest szeroka. Podpis: 1. U osoby zdrowej do złamania kości może dojść dopiero podczas silnego urazu. Druga postać zgarbiona. Podpisana jest jako "osoba z osteoporozą". Na miniaturce przy tej postaci pokazano wąską beleczkę kostną. Podpis: 2. U osoby z osteoporozą następuje zanik beleczek kostnych w istocie gąbczastej, dlatego nawet najmniejszy uraz może doprowadzić do poważnego złamania kości. Badaniem wykonywanym przy podejrzeniach osteoporozy jest densytometria, czyli badanie gęstości mineralnej kości. Na sylwetce osoby z osteoporozą zaznaczony został garb. Podpis: 3. Zmiana postawy ciała osoby chorej na osteoporozę spowodowana jest deformacją klatki piersiowej. Plecy stają się zaokrąglone, pojawia się coraz większy garb.
Porównanie struktury kości osoby zdrowej oraz cierpiącej na osteoporozę.
Źródło: BruceBlaus, licencja: CC BY-SA 4.0.
R1ZkLZeHvFsba
Ilustracja interaktywna pokazująca układ kostny człowieka od wysokości klatki piersiowej do połowy uda. Obok dwie miniatury tkanki gąbczastej kości. Na ilustracji zaznaczono: 1. Kręgi w kręgosłupie, 2. Koniec bliższy kości udowej, 3. Kości przedramienia, 4. Nadgarstek, 5. Prawidłowa budowa tkanki gąbczastej kości. Zdjęcie z mikroskopu świetlnego, powiększenie 400 razy. Przedstawia tkankę z otworami równomiernie rozłożonymi w warstwie., 6. Zanik beleczek kostnych w tkance gąbczastej. Zdjęcie z mikroskopu świetlnego, powiększenie 400 razy. Przedstawia osteoporozę, tkanka kostna jest rozciągnięta. otwory w warstwie są rozłożone nierównomiernie, są różnych rozmiarów.
Kości szczególnie narażonych na złamania.
Źródło: BruceBlaus, licencja: CC BY-SA 4.0.
Polecenie 1
RIGXvZrZaK8O5
Przeanalizuj powyższą grafikę interaktywną: porównaj kość osoby zdrowej z kością pacjenta cierpiącego na osteoporozę. Wskaż różnice między nimi, a następnie na podstawie poczynionych obserwacji scharakteryzuj objawy omawianego schorzenia. (Uzupełnij).
RI259dTOQQwM1
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Polecenie 2
RWklR5XdMdAdn
Przedstaw przyczyny osteoporozy i sposoby jej zapobiegania. (Uzupełnij).
Polecenie 3
RHry7H6ACgy6P
Odnosząc się do swojej wiedzy oraz dostępnych ci źródeł wiedzy naukowej, wyjaśnij, dlaczego szczupłe, wysokie kobiety o jasnej karnacji są najbardziej narażone na osteoporozę. (Uzupełnij).
bg‑cyan

Choroby reumatoidalne

Na choroby reumatoidalne choruje ogółem ok. 25% ludzi. Ich klasyfikacja obejmuje ponad 100 jednostek chorobowych ujętych w 10 głównych grupach. Poniższe multimedium przedstawia cztery z nich.

RP82BllIYAlV91
GRUPA I: UKŁADOWE CHOROBY TKANKI ŁĄCZNEJ (KOLAGENOZY). Zdjęcie rentgenowskie przedstawia parę dłoni z widocznymi zmianami kostnymi, powodującymi wykrzywienie kości palców. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Przyczyna: niedostatecznie poznana. Opis i objawy: przewlekłe zapalenie wielostawowe (głównie stawów dłoni i stóp) o postępującym przebiegu. Prowadzi do zniekształceń i zesztywnień stawów, a w konsekwencji do niepełnosprawności. Zapobieganie: niemożność jednoznacznego wskazania przyczyny schorzenia wyklucza określenie konkretnych działań profilaktycznych, z całą pewnością jednak korzystne jest stosowanie się do ogólnych zasad zdrowego stylu życia, w tym szczególne uwzględnienie zbilansowanej diety, bogatej w minerały (zwłaszcza wapń) oraz witaminę D. Ważne jest szybkie rozpoznanie choroby i podjęcie leczenia. Toczeń rumieniowaty układowy. Przyczyna: choroba autoimmunologiczna. Opis i objawy: przewlekła choroba zapalna, podczas której powstają przeciwciała skierowane przeciwko składowym jądra własnych komórek. W wyniku tego tworzą się kompleksy immunologiczne, które odkładając się w ścianach naczyń i tkankach, powodują zmiany narządowe. Patologiczne zmiany pojawiają się m.in. w obrębie stawów: najczęściej obejmują stawy palców, stawy kolanowe oraz stawy nadgarstkowe. Choroba objawia się bólem stawów, a niekiedy także ich obrzękiem lub wysiękami. Zapobieganie: ze względu na autoimmunologiczny charakter choroby nie można określić sposobu jej prewencji. Warto natomiast wzmacniać kości, dbając o zbilansowaną dietę bogatą w minerały, w tym przede wszystkim wapń, oraz witaminy – zwłaszcza witaminę D. GRUPA II: CHOROBA ZWYRODNIENIOWA STAWÓW. Zdjęcie wykonane techniką spektroskopową przedstawia staw kolanowy. Widoczne są końcówki dwóch kości, skierowane ku sobie. Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego. Przyczyna: czynnikiem wywołującym schorzenie są urazy biologiczne i mechaniczne. Opis i objawy choroby: urazy mechaniczne zaburzają procesy degradacji i syntezy chrząstki stawowej, w wyniku których dochodzi do utraty chrząstki stawowej i powstawania tzw. wyrośli kostnych. Zmianom zwyrodnieniowym stanu kolanowego towarzyszy współistniejące zapalenie stawu. W miejscu uszkodzenia chondrocyty (komórki chrzęstne) nadmiernie wydzielają cytokiny prozapalne. Te z kolei przyciągają makrofagi niszczące produkty rozpadu chrząstki. W ten sposób następuje rozwój procesu zapalnego, który objawia się bólem przy wykonywaniu ruchu. Zapobieganie: dieta bogata w minerały, witaminę D oraz kwasy omega-3, regularna aktywność fizyczna, unikanie urazów. GRUPA III: ZAPALENIE STAWÓW, POCHEWEK, ŚCIĘGIEN LUB KALETEK MAZIOWYCH TOWARZYSZĄCE ZAKAŻENIU. Zdjęcie rentgenowskie przedstawia staw kolanowy. Widoczny jest wysięk. Boreliozowe zapalenie stawów. Przyczyna: zakażenie bakteriami z rodzaju Borrelia przenoszonych m.in. przez kleszcze. Opis i objawy: Jedna z postaci boreliozy z Lyme, przejawiająca się bólami kostno-stawowymi, którym towarzyszyć może obrzęk i uczucie ciepła. Zapalenie to nie wykazuje swoistości i obejmuje duże stawy (np. kolanowe). Nieleczone może ujawnić się jako przewlekłe zapalenie stawów. Zapobieganie: minimalizacja ukąszenia przez kleszcze, np. stosowanie środków odstraszających. GRUPA IV: CHOROBY METABOLICZNE I GRUCZOŁÓW DOKREWNYCH Z TOWARZYSZĄCYMI OBJAWAMI STAWOWYMI. Zdjęcie rentgenowskie przedstawia stopę w ujęciu z boku i od góry. Widać zwyrodnienie w obszarze dużego palca stopy. Dna moczanowa. Przyczyna: choroba spowodowana zaburzeniami metabolizmu kwasu moczowego wywołanymi nieodpowiednią dietą, predyspozycjami genetycznymi lub stosowaniem niektórych leków. Opis i objawy: zaburzenie metabolizmu kwasu moczowego prowadzi do podwyższenia poziomu kwasu moczowego w surowicy krwi oraz odkładania się w tkankach stawowych i okołostawowych kryształów kwasu moczowego lub jego soli. Konsekwencją jest nawracające ostre zapalenie stawów (głównie staw u podstawy dużego palca stopy, tzw. podagra). Zapobieganie: ograniczenie spożycia mięsa.
Źródło: wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 4
RvLBRMzdTWbYd
Zapoznaj się z treścią grafiki interaktywnej przedstawiającej klasyfikację chorób reumatoidalnych oraz porównaj 2 wybrane choroby reumatoidalne najczęściej występujące w społeczeństwie. (Uzupełnij).
R9i7G4PyNUVaa
(Uzupełnij).
Polecenie 5
RYKwwAPpwbmV5
Wyjaśnij wpływ odżywiania się (w tym suplementacji) i aktywności fizycznej na rozwój oraz stan kości człowieka. (Uzupełnij).
Przeczytaj
Sprawdź się