Ilustracja prezentuje schemat przemiany pokoleń u paprotników jednozarodnikowych.
Faza haploidalna N.
Przedrośle paproci wytwarza haploidalne gamety. Na rysunku zielona struktura o sercowatym kształcie. W dolnej części struktury kilka zielonych wici. W centralnej części zwinięta w kłębek czarna nitka. Obok gameta, na rynku kulista, pomarańczowa forma. Gamety łączą się tworząc zygotę, co jest możliwe tylko w obecności wody. Na rysunku kulista forma zmieniła kolor na ciemnobrązowy, a na jej szczycie pojawiają się zalążki pędów. Jej obecność jest konieczna, gdyż ruchliwe plemniki tylko w ten sposób mogą dostać się do komórki jajowej.
Następuję faza diploidalna 2N.
W wyniku zapłodnienia powstaje diploidalna zygota 2n. Na rysunku kulista forma. Zygota 2n podlegając podziałom mitotycznym tworzy sporofit. Ma on postać pędów z liśćmi o kształcie pióropusza na kłączu. To sporofit 2N. Dalej następuję przejście do fazy haploidalnej N. Na spodniej stronie liści sporofitu pojawiają się kupki zarodni, w których na drodze mejozy powstają identycznej wielkości zarodniki n. Dojrzała zarodnia pęka i uwalnia zarodniki które w odpowiednich warunkach kiełkują w przedrośle.
Ilustracja prezentuje schemat przemiany pokoleń u paprotników jednozarodnikowych.
Faza haploidalna N.
Przedrośle paproci wytwarza haploidalne gamety. Na rysunku zielona struktura o sercowatym kształcie. W dolnej części struktury kilka zielonych wici. W centralnej części zwinięta w kłębek czarna nitka. Obok gameta, na rynku kulista, pomarańczowa forma. Gamety łączą się tworząc zygotę, co jest możliwe tylko w obecności wody. Na rysunku kulista forma zmieniła kolor na ciemnobrązowy, a na jej szczycie pojawiają się zalążki pędów. Jej obecność jest konieczna, gdyż ruchliwe plemniki tylko w ten sposób mogą dostać się do komórki jajowej.
Następuję faza diploidalna 2N.
W wyniku zapłodnienia powstaje diploidalna zygota 2n. Na rysunku kulista forma. Zygota 2n podlegając podziałom mitotycznym tworzy sporofit. Ma on postać pędów z liśćmi o kształcie pióropusza na kłączu. To sporofit 2N. Dalej następuję przejście do fazy haploidalnej N. Na spodniej stronie liści sporofitu pojawiają się kupki zarodni, w których na drodze mejozy powstają identycznej wielkości zarodniki n. Dojrzała zarodnia pęka i uwalnia zarodniki które w odpowiednich warunkach kiełkują w przedrośle.
Przemiana pokoleń u paprotników jednakozarodnikowych.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o. na podstawie: Neil Campbell i in., Biologia, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2019., licencja: CC BY-SA 3.0.
R9ta3kH0Kc7nX1
Ilustracja przedstawia schemat przemiany pokoleń u paprotników różnozarodnikowych.
Na rysunku dwie kuliste formy. W wyniku mejozy powstają cztery haploidalne makrospory oraz duża liczba mikrospor. Jest to początek fazy haploidalnej. Na rysunku kulista forma, wewnątrz której widoczna jest zielona struktura przypominająca zalążek liści. Makrospory wytwarzają przedrośla żeńskie, natomiast mikrospory wytwarzają przedrośla męskie. Na rysunku kulista forma, której powierzchnia pokryta jest wypustkami. Wewnątrz widoczne liczne formy kuliste. W rodniach przedrośla żeńskiego powstają komórki jajowe, zaś w plemniach powstają przedrośla męskiego plemniki. Plemnia po postać podłużnej główki z wicią rozdzielającą się na dwie. Rodnia ma postać zielonego kielicha, na dnie którego znajduje się mała, zielona, kulista forma. W wyniku zapłodnienia powstaje diploidalna zygota, która rozwija się w sporofit. Na rysunku kiełkująca z kulistej formy, młoda roślinka. Widoczne są dwa młode listki. Jest to początek fazy diploidalnej. Sporofit zawiera kłosy zarodnionośne. W ich dolnej części znajdują się makro sporangia, w których powstają makrospory, a w górnej części mikrosporangia, w których powstają mikrospory. Na rysunku widoczne kłącze rośliny, pokryte gęsto, drobnymi listkami.
Ilustracja przedstawia schemat przemiany pokoleń u paprotników różnozarodnikowych.
Na rysunku dwie kuliste formy. W wyniku mejozy powstają cztery haploidalne makrospory oraz duża liczba mikrospor. Jest to początek fazy haploidalnej. Na rysunku kulista forma, wewnątrz której widoczna jest zielona struktura przypominająca zalążek liści. Makrospory wytwarzają przedrośla żeńskie, natomiast mikrospory wytwarzają przedrośla męskie. Na rysunku kulista forma, której powierzchnia pokryta jest wypustkami. Wewnątrz widoczne liczne formy kuliste. W rodniach przedrośla żeńskiego powstają komórki jajowe, zaś w plemniach powstają przedrośla męskiego plemniki. Plemnia po postać podłużnej główki z wicią rozdzielającą się na dwie. Rodnia ma postać zielonego kielicha, na dnie którego znajduje się mała, zielona, kulista forma. W wyniku zapłodnienia powstaje diploidalna zygota, która rozwija się w sporofit. Na rysunku kiełkująca z kulistej formy, młoda roślinka. Widoczne są dwa młode listki. Jest to początek fazy diploidalnej. Sporofit zawiera kłosy zarodnionośne. W ich dolnej części znajdują się makro sporangia, w których powstają makrospory, a w górnej części mikrosporangia, w których powstają mikrospory. Na rysunku widoczne kłącze rośliny, pokryte gęsto, drobnymi listkami.
Przemiana pokoleń u paprotników różnozarodnikowych.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 1
RMsRO7LYcOmsg1
Zastanów się, czy u paprotników jednakozarodnikowych występuje izomorficzna czy heteromorficzna przemiana pokoleń. Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).
W izomorficznej przemianie pokoleń gametofit i sporofit nie różnią się od siebie morfologicznie.
U paprotników jednakozarodnikowych występuje heteromorficzna przemiana pokoleń, ponieważ gametofit i sporofit różnią się od siebie wyglądem, a pokoleniem dominującym jest sporofit.
1
Polecenie 2
RncTJgguRi04S1
Wskaż dwa podobieństwa i dwie różnice w przemianie pokoleń paprotników jednako- i różnozarodnikowych. (Uzupełnij).
Zwróć uwagę m.in. na wielkość zarodników i udział wody w zapłodnieniu.
Zarówno w cyklu paprotników jednakozarodnikowych, jak i różnozarodnikowych do zapłodnienia niezbędna jest woda, a sporofit jest pokoleniem dominującym. U jednakozarodnikowych powstają jednak zarodniki jednej wielkości, a u różnozarodnikowych wyróżniamy zarodniki małe i duże. U różnozarodnikowych paprotników gametofit jest dwupienny, a u jednakozarodnikowych jednopienny.